Η 7η Τέχνη: Το 13ο πάτωμα

Η αρχαία παράδοση της Ανατολικής φιλοσοφίας διδάσκει μια βασική αρχή, ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι μια «Μάγια» δηλαδή μια πλάνη, μια ψευδαίσθηση. Όλα γύρω μας καλύπτονται από ένα πέπλο, το οποίο είναι η αιτία που ο άνθρωπος ποτέ δεν φτάνει να αγγίξει την Αλήθεια. Ένας από τους λόγους που εμποδίζουν την πρόσβαση σε αυτήν την γνώση είναι το γεγονός ότι ο άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί μόνο συγκεκριμένες διαστάσεις, αφού δεν έχει αναπτύξει ακόμη τις κατάλληλες αισθήσεις για την αντίληψη άλλων διαστάσεων. Έπειτα ο νους, που τόσο έχει «θεοποιήσει» ο άνθρωπος, δεν μπορεί από μόνος του να τον οδηγήσει στην αλήθεια, θα χρειαστεί και άλλα εργαλεία.

Από την άλλη πλευρά όμως η σύγχρονη επιστήμη έφτασε πολύ κοντά στην «έκπληξη», στο «δέος» μπροστά σε αυτό που μπορεί τελικά να υπάρχει «εκεί έξω» ή «εκεί μέσα» (εξαρτάται από την οπτική γωνία). Ένα παράδειγμα είναι η συνειδητοποίηση της σχέσης μικρόκοσμου και μακρόκοσμου Γιατί είναι τόσο όμοια η δομή ενός ατόμου (με τον πυρήνα και ηλεκτρόνια) με τη δομή ενός ηλιακού συστήματος; Εύλογα από τέτοιου είδους συγκρίσεις γεννιούνται ερωτήματα φιλοσοφικής αναζήτησης. «Τι είναι τελικά ο άνθρωπος;», «ποιους σκοπούς εξυπηρετεί η δημιουργία του;», «ποιος τον δημιούργησε;» και «ποιος τελικά δημιούργησε το Θεό;».

Στη συγκεκριμένη ταινία οι απαντήσεις παρουσιάζονται με έναν πολύ ανορθόδοξο τρόπο και πέρα από τις καθιερωμένες και παγιωμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις που γνωρίζουμε. Oι απαντήσεις συνδέονται με την εποχή που διανύουμε, την εποχή της τεχνολογίας. Κάθε άνθρωπος έχει τους περιορισμούς του. Με αυτόν τον τρόπο ζει εγκλωβισμένος μέσα σε έναν κόσμο του οποίου τα όρια δεν μπορεί να υπερβεί. Είναι τα όρια που του έχει ορίσει ο ίδιος ο δημιουργός του.

Συνήθως σε κάθε μύθο, ο ήρωας είναι αυτός που καταφέρνει να σπάσει τα όρια, το ίδιο και στην ταινία. Όταν κάποια στιγμή όμως καταφέρει να τα σπάσει και  «φάει από το μήλο της γνώσης», τότε «σοκάρεται» από την αλήθεια και απογοητεύεται από τη μικρότητα της ύπαρξής του. (Δεν είναι τυχαίο που η πρώτη πρόταση η οποία ακούγεται στην ταινία είναι «η άγνοια είναι ευτυχία»). Μέσα στην έκπληξή του ανακαλύπτει ότι όλο αυτό που διαισθανόταν ως ύπαρξη δεν ήταν τίποτε άλλο από μια ψευδαίσθηση. Καθώς αναρωτιέται πως δεν τα είχε καταλάβει όλα αυτά και πως είναι δυνατόν να πιστεύει σε ένα ψέμα, έρχεται να του απαντήσει ο ίδιος ο δημιουργός του με λόγια που παραπέμπουν στη σύγχρονη τεχνολογία: «δεν σε είχα προγραμματίσει για να γνωρίσεις την αλήθεια».

Παρόλα αυτά, καθώς η ταινία φτάνει στο τέλος της αφήνει ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα. Αυτό που θα σώσει τελικά την ύπαρξη αυτού του όντος και θα του δώσει μια αληθινή διάσταση είναι η αυτό-υπέρβασή του. Η επιστροφή της συνείδησης στην πηγή της δημιουργίας  και της εκπόρευσής της, με άλλα λόγια, στην ένωση-ταύτιση με το αρχέτυπό της. Ο ήρωάς μας, σαν ένας άλλος ήρωας που είχε κατακτήσει με πολύ κόπο τον Όλυμπο, αφήνει στις μετριότητες την πίστη ότι ευτυχία είναι η άγνοια, ώσπου κάποια στιγμή και σε αυτές να γεννηθεί η αμφιβολία…

 

Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα Η 7η ΤΕΧΝΗ

×