Τα μυστικά του Παρθενώνα

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη

Τα μυστικά κρύβονται στις λεπτομέρειες. Λεπτομέρειες που για να τις ανακαλύψεις χρειάζεται να έχεις άμεση επαφή με μεράκι, προσήλωση και διάθεση αναζήτησης. Είχα την ευκαιρία να εργαστώ για 5 χρόνια, μέσα στον Παρθενώνα. Ήταν για εμένα μια περίοδος πολύ δημιουργική και με σημάδεψε ανεξίτηλα σε διάφορα επίπεδα. Έτσι ήρθα σε βιωματική επαφή με Μυστικές λεπτομέρειες του Παρθενώνα που μετά επιβεβαίωσα μέσα από τη βιβλιογραφία.

Για τον Παρθενώνα έχουν γραφτεί πάρα πολλά, έχουν ειπωθεί ακόμη περισσότερα αλλά για μένα προσωπικά ο Παρθενώνας έχει αποτυπωθεί βαθιά μέσα στην ψυχή μου ως η κορυφαία έκφραση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική, Γεωμετρία, Μαθηματικά, Θεολογία, Μυθολογία, Παράδοση, Πολιτιστική κληρονομιά είναι μόνο κάποιες από τις γνώσεις που μπορούμε να ξεχωρίσουμε μέσα στον Παρθενώνα και οι οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξη του ανθρώπου σε παγκόσμια κλίμακα.

Για εμένα ο Παρθενώνας είναι μια βιβλιοθήκη αντίστοιχη με τα βιβλία του Πλάτωνα, μια κατασκευή αντίστοιχη με τις πυραμίδες, την Αγία Σοφία, τη Notre–Dame

και το Stonehenge. Στην κατασκευή του Παρθενώνα έχουν εφαρμοστεί γνώσεις και τεχνικές που εκφράζουν την πνευματικότητα του ανθρώπου. Έτσι λοιπόν, σε αυτό το άρθρο, θα αναφέρω κάποια, λίγα από τα μυστικά που κρύβει ο Παρθενώνας και καλεί κάθε αναζητητή να ανακαλύψει αυτά που του αρμόζουν.

1. Καμπυλότητες για οπτική διόρθωση: Στον Παρθενώνα δεν υπάρχουν καθόλου απόλυτα ευθείες γραμμές! Όλοι οι κίονες έχουν καμπυλοειδή μορφή (γνωστή ως ΕΝΤΑΣΗ) με μια ελαφριά κλίση προς το εσωτερικό του ναού σε τέτοιο βαθμό που αν τους προεκτείνουμε θα συναντηθούν σε ένα ενιαίο κέντρο, πολύ ψηλά σχηματίζοντας μία πυραμοειδή μορφή.

Ο σηκός (το πάτωμα) του Παρθενώνα δεν είναι επίπεδο άλλα καμπύλο στην μέση. Όλα τα μαρμάρινα τμήματα από τα οποία αποτελείται ο ναός έχουν και αυτά ελαφριές καμπυλότητες. Ακόμα και τα επιστύλια που φαίνονται σαν παραλληλεπίπεδα έχουν καμπύλη μορφή τόσο προς το μήκος όσο και προς το ύψος τους. Αποτέλεσμα αυτής της παράδοξης γεωμετρικής εφαρμογής είναι ότι ο ναός φαίνεται ζωντανός και πλαστικός. Ακόμα φανερώνει τις πολύ εξειδικευμένες γνώσεις που εφαρμόστηκαν και έδωσαν αυτό το εκπληκτικό οπτικό αποτέλεσμα. Γνώσεις που μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν ξαναανακαλυφτεί από τη σύγχρονη επιστήμη όπως τη θεωρία fractal, η οποία πολύ περιληπτικά λέει ότι το μέρος, τμήμα ενός όλου αναπαριστά, γεωμετρικά το όλο. Κάτι που εφαρμόζεται στον Παρθενώνα.

2. Η παρουσία της Χρυσής Τομής: Πολλές αναλογίες του Παρθενώνα βασίζονται στη “Χρυσή Τομή” (1:1,618), που θεωρείται η απόλυτη αναλογία ομορφιάς και έχει εφαρμοστεί στην Αρχιτεκτονική και στην ζωγραφική αλλά υπάρχει και στη φύση ως δομή με συγκεκριμένες αναλογίες. «Χρυσή τομή» ονομάζουμε και τη σχέση 4:9 που κυριαρχεί στον Παρθενώνα. Για παράδειγμα το πλάτος του στυλοβάτη προς το μήκος του, η διάμετρος των κιόνων προς το μεταξόνιο (1,905μ:4,296μ), το ύψος του ναού προς το πλάτος του (13,72μ:30,88=4:9), το πλάτος του κυρίως ναού προς το μήκος του. Ενώ το πλάτος του ναού προς το ύψος έχουν μια σχέση 16:81, δηλ. 42:92. Η πρόσοψη του Παρθενώνα είχε φτιαχτεί χρησιμοποιώντας δύο μεγάλα ορθογώνια πλευρά ρίζας πέντε και τέσσερα, αντίστοιχα. Η αναλογία του μήκους του κτηρίου προς το ύψος της πρόσοψης είναι φ, η χρυσή τομή. Υπάρχει ένας άρτιος αριθμός στυλοβατών κατά μήκος του μετώπου, οι οποίοι είναι οκτώ, και ένας περιττός αριθμός κατά μήκος των πλευρών, που είναι δεκαεπτά.

3. Η θέση του είναι αστρονομικά επιλεγμένη: Ο Παρθενώνας έχει προσανατολιστεί με βάση τη θέση του Ήλιου, και ορισμένοι υποστηρίζουν πως στις 23 Σεπτεμβρίου ο Ήλιος περνούσε από την είσοδο και φώτιζε το άγαλμα της θεάς Αθηνάς.

4. Δεν χρησιμοποιήθηκε καθόλου κονίαμα για το χτίσιμο των μαρμάρων. Οι μαρμάρινες πλάκες ενώνονται μεταξύ τους με σιδερένιους συνδέσμους καλυμμένους με μολύβι για να μην οξυγονώνονται και σκουριάσουν αλλά και για να λειτουργεί ο σύνδεσμος σαν σύστημα ανάρτησης. Δηλαδή σε περίπτωση σεισμού να μην μετακινούνται από την θέση τους και να παραμένει ο ναός ακλόνητος για χιλιάδες χρόνια.

Μεταξύ των σφονδύλων από τους οποίους αποτελούνται οι κίονες έχουν βρεθεί ξύλινοι γόμφοι (θηλυκό τμήμα στον κάτω και αρσενικό στον πάνω) οι οποίοι ενώνουν τους σφονδύλους του κάθε κίονα με τέτοιον τρόπο που παρέχει σταθερότητα με ελαφριά ελαστικότητα για να αντέχει στις δονήσεις.

5. Οι κίονες δεν είναι ισομεγέθεις: Οι γωνιακοί κίονες είναι ελαφρώς παχύτεροι από τους υπόλοιπους, ώστε να φαίνονται οπτικά όμοιοι από μακριά. Αυτό γίνεται γιατί οι γωνιακοί κίονες υποστηρίζονται, οπτικά μόνο στην μία πλευρά. Από την άλλη υπάρχει κενό. Οπότε αν ήταν ισομεγέθεις θα φαινόταν μικρότεροι από τους διπλανούς της.

6. Μαρμάρινη «ζωντανή» επιφάνεια: Το Πεντελικό μάρμαρο περιέχει μικρούς κρυστάλλους που αντανακλούν το φως, δίνοντας στον ναό μια ιδιαίτερη λάμψη την ημέρα. Υπήρχαν μαρμάρινα φατνώματα στην στέγη που το πάνω μέρος τους ήταν τόσο λεπτό που μπορούσε να περάσει το φως μέσα στον ναό. Το Πεντελικό μάρμαρο θεωρείται σαν το ποιοτικότερο και καλύτερο μάρμαρο, τουλάχιστον στην Ελλάδα, ενώ κάποιοι μελετητές του προσδίδουν μεγάλη ενεργειακή περιεκτικότητα ηλεκτρομαγνητικού τύπου έτσι ώστε να λειτουργεί ο ναός σαν μια τεράστια μπαταρία αποθήκευσης και εκπομπής ενέργειας.

7. Το άγαλμα της Αθηνάς ήταν τεράστιο: Το άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου ήταν 12 μέτρα ψηλό και αποτελούνταν από χρυσό και ελεφαντοστό. Ο σκελετός του αγάλματος ήταν ξύλινος. Τα γυμνά τμήματα ήταν από ελεφαντόδοντο ενώ το φόρεμα ήταν από φύλα χρυσού. Και όταν κατηγορήθηκε ο Φειδίας ότι καταχράστηκε χρυσό, έβγαλε τα φύλα χρυσού και τα ζύγισαν και αποδείχθηκε η αθωότητά του. Στο απλωμένο χέρι του αγάλματος υπήρχε άγαλμα της Αθηνάς νίκης, στηριζόμενο πάνω στην παλάμη με ύψος 3μ.

8. Έγινε εκκλησία και τζαμί. Μετά το κλείσιμο όλων των αρχαιοελληνικών ναών, με αυτοκρατορικό διάταγμα, ο Παρθενώνας έγινε χριστιανική εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία την Αθηναία. Τότε είναι που μεταφέρθηκε η κεντρική είσοδος από το ανατολικό μέρος και πήγε στο δυτικό μέρος του ναού. Εκεί, ακόμη και σήμερα υπάρχουν υπολείμματα, ίχνη από χριστιανικές αγιογραφίες αλλά και χριστιανικά κείμενα σκαλισμένα στις μαρμάρινες επιφάνειες.

Με την επικράτηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί. Κατασκευάστηκε ένας μιναρές ο οποίος και προεξείχε πολλά μέτρα πάνω από τον ναό σύμφωνα με τα μουσουλμανικά αρχιτεκτονικά πρότυπα. Το τμήμα που προεξείχε του ναού κατεδαφίστηκε από το σύγχρονο ελληνικό κράτος αλλά η βάση του μιναρέ παραμένει ανέπαφη και ενσωματωμένη μέσα στα μάρμαρα του ναού. Υπάρχει πρόσβαση σε όποιον έχει την άδεια να μπει μέσα.

Σε αυτό το εισαγωγικό άρθρο αναφέρονται πολύ λίγα από τα Μυστικά του Παρθενώνα ως κάλεσμα και ώθηση για κάθε ανήσυχο πνεύμα, να ερευνήσει, να εμπνευστεί και να ανακαλύψει τα στοιχεία εκείνα που θα δονήσουν μέσα του και θα γίνουν χρυσοί σπόροι για να ανθίσει ο αυθεντικός άνθρωπος μέσα τους. Ο Παρθενώνας υπάρχει, ως κάλεσμα και ως έμπνευση.