«Όταν θυμάμαι το έργο και την αποστολή, ξεχνάω τον εαυτό μου». Ε. Π. Μπλαβάτσκυ
“Ποιος θα μπορέσει να κατακτήσει αυτόν τον κόσμο, το βασίλειο των νεκρών και τον παράδεισο των θεών; Ποιος θα συγκεντρώσει τις διδασκαλίες σαν τον επιδέξιο στεφανοποιό που διαλέγει τα σωστά λουλούδια; Ο Μαθητής θα κατακτήσει αυτόν τον κόσμο…” («Νταμμαπάντα, η Ατραπός της αρετής του Βούδα, τα άνθη»)
Στα χρόνια του σκοταδισμού και της άγνοιας, η Ε. Π. Μπλαβάτσκυ φυλάει σαν καθάρια μήτρα τα σπέρματα της γνώσης, για να τα παραδώσει στην ανθρωπότητα. Αυτή είναι η αποστολή της. Διαφυλάσσει ως Μαθήτρια με ταπεινοφροσύνη και αγωνιστικότητα και προσφέρει με αφοσίωση και αυτοθυσία το φως των διδασκαλιών, τη μυστικιστική γνώση.
«Προσφέρεται σ’ εκείνους που είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν την αλήθεια, όπου κι αν βρίσκεται, να την υπερασπιστούν και ν’ αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο τη λαϊκή προκατάληψη… Κοπιάζουμε για ένα φωτεινότερο αύριο». Ε. Π. Μπλαβάτσκυ, «Ίσις αποκαλυμμένη».
Η Ε. Π. Μπλαβάτσκυ γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1831, στο Αικατερινοσλάβ, δίπλα στο Δνείπερο ποταμό (πόλη τώρα της Ουκρανίας και τότε της ρωσικής αυτοκρατορίας). Τα παιδικά της χρόνια ήταν γεμάτα ωραίες αναμνήσεις, επικίνδυνες εξορμήσεις και δυνατές συγκινήσεις.
«Από την παιδική της ηλικία η Έλενα ξεχώριζε από τ’ άλλα παιδιά. Πολύ ζωηρή, απίθανα χαρισματική, γεμάτη χιούμορ και θρασύτητα, κατέπλησσε τους πάντες με την αυθαίρετη και αποφασιστική στάση της. Θα ήταν μεγάλο λάθος να της φερθεί κανείς όπως στα συνηθισμένα παιδιά. Το ανήσυχο και πολύ νευρικό ταμπεραμέντο της, η αυθόρμητη κλίση της προς τα μεταθανάτια και ταυτόχρονα ο φόβος μπροστά σ’ αυτά, η ένθερμη αγάπη της και η περιέργεια προς κάθε άγνωστο, κρυφό, ασυνήθιστο, φανταστικό, και πάνω απ’ όλα ο ζήλος της για την ανεξαρτησία και την ελευθερία, που κανείς και τίποτε δεν μπορούσε να τιθασεύσει…» Ναντέζντα Φαντέεβα, Αγαπημένη Θεία της Μπλαβάτσκυ.
Η Έλενα είχε ευγενική καταγωγή. Ο πατέρας της, ο συνταγματάρχης Πίτερ Χαν, ήταν ένας μορφωμένος, πολυμαθής άνθρωπος και πιστός της σύντροφος στη μετέπειτα δύσκολη πορεία της ζωής της. Η καταγωγή της μητέρας της, Έλενας Χαν, περιλαμβάνει πολλές γενιές Ρώσων πριγκίπων και πριγκιπισσών. Η μητέρα της ήταν διάσημη Ρωσίδα συγγραφέας. Μέσα από τα βιβλία της μίλησε πολλές φορές για τη θέση της γυναίκας στη ρωσική κοινωνία και την έλλειψη ευκαιριών για τη μόρφωσή της. Δυστυχώς όμως η μητέρα της πέθανε νωρίς και η ‘Έλενα έμεινε ορφανή σε πολύ μικρή ηλικία.
Πέρα όμως από τους επιφανείς γονείς της, τα άτομα που άφησαν βαθιά ίχνη στη ζωή της αλλά και στην προσωπικότητά της γενικότερα ήταν ο παππούς και η γιαγιά της, οι οποίοι ανέλαβαν, μετά το θάνατο της μητέρας της, την ανατροφή και την εκπαίδευσή της. Στη βιβλιοθήκη της γιαγιάς της η μικρή Έλενα είχε την ευκαιρία να μελετήσει σημαντικά έργα για την ιστορία, τις φυσικές επιστήμες, την αρχαιολογία, λαμβάνοντας έτσι γνώσεις που θα τη βοηθούσαν αργότερα να αναλύσει με επιστημονικό τρόπο στη Δύση όσα θα μάθαινε κατά τη μαθητεία της στην Ανατολή.
«Δεν μπορούσαν να την αποσπάσουν από τα βιβλία, τα οποία κυριολεκτικά κατάπινε μέρα και νύχτα… Από σπασμένα τραπέζια και καρέκλες είχε φτιάξει στη γωνιά κάτω από το καλυμμένο με κάγκελα παράθυρο, κάτι σαν πύργο. Εκεί κρυβόταν για πολύ καιρό διαβάζοντας ένα βιβλίο με διάφορες διηγήσεις που λεγόταν «η Σοφία του Σολομώντα». Ζελίχοφσκα Βέρα, αδερφή της Έλενας.
Η Έλενα ήταν από παιδί προικισμένη με εξαιρετικές ψυχικές δυνάμεις, οι οποίες προκαλούσαν μεγάλη έκπληξη στο περιβάλλον της. Η ικανότητα μεσολάβησης, η επικοινωνία ανάμεσα στο θεϊκό και στον ανθρώπινο κόσμο και η ικανότητα μετουσίωσης του γήινου στοιχείου και της ανύψωσής του στο υπερβατικό ήταν ιδιότητές της.
«Τελικά είμαστε όλοι πεπεισμένοι ότι, όταν εμφανιζόταν η δική της δυνατή φύση, μπορούσε με την ακλόνητη θέλησή της, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να υποτάσσει τις δυνάμεις του αόρατου κόσμου, τους κατοίκους του οποίου αρνιόταν να ονομάσει «πνεύματα ή ψυχές»… Γι’ αυτήν, όλη η φύση ήταν έμψυχη. Άκουγε τη φωνή όλων των αντικειμένων και απέδιδε σ’ αυτά συνείδηση και ύπαρξη κρυμμένων δυνάμεων, που μπορούσε να βλέπει και ν’ ακούει μόνο εκείνη. Με τέτοιο τρόπο συμπεριφερόταν σε όλα τα ορατά ακόμα και άψυχα αντικείμενα: τα κούτσουρα που φωσφόριζαν, τα πετραδάκια, τους λόφους». Απομνημονεύματα, Mary K. Neff
Από την παιδική ηλικία μεταπίπτει απότομα στην ενηλικίωση πραγματοποιώντας ένα γάμο με το στρατηγό Μπλαβάτσκυ, που η ίδια τον δέχτηκε μόνο εξαιτίας της φλογερής της επιθυμίας ν’ αποκτήσει μεγαλύτερη ελευθερία. Αν φανταστούμε πώς ήταν εκείνη την εποχή η θέση της γυναίκας και πόσο αντισυμβατικός και φιλελεύθερος ήταν ο χαρακτήρας της, θα μπορούσαμε εν μέρει να τη δικαιολογήσουμε γι αυτόν τον γάμο, ο οποίος όσο γρήγορα τελέστηκε τόσο γρήγορα διαλύθηκε. Η ίδια σχολιάζει με πικρή αίσθηση το παραπάνω γεγονός ως εξής: «η γυναίκα βρίσκει την ευτυχία της στην απόκτηση υπερφυσικών δυνάμεων. Ενώ ο έρωτας είναι μόνο ένας κακός ύπνος, ένα ονειροπόλημα.» Ένας γάμος χωρίς έρωτα υπήρξε η αφορμή να ξεκινήσει τα ταξίδια και την περιπλάνησή της. Ένας σταθμός για το ξεκίνημα της περιπέτειας και της εσωτερικής της αναζήτησης.
«Όταν ταξιδέψαμε για πρώτη φορά στην Ανατολή, πριν αρκετά χρόνια, ερευνώντας τα άδυτα των ερειπωμένων ιερών της, δύο μελαγχολικές και επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις πίεζαν τη σκέψη μας: Πού, ποιος, τι είναι Θεός; Ποιος είδε ποτέ το Αθάνατο Πνεύμα του ανθρώπου, ώστε να βεβαιωθεί για την αθανασία του ανθρώπου;. .Ήρθαμε σε επαφή με ορισμένους ανθρώπους προικισμένους με τόσο μυστηριώδεις δυνάμεις και τόσο βαθιά γνώση, που μπορούμε πραγματικά να τους χαρακτηρίσουμε ως σοφούς της Ανατολής. Ακούσαμε πρόθυμα τις υποδείξεις τους. Συνδυάζοντας την επιστήμη με τη θρησκεία, μας έδειξαν πώς η ύπαρξη του θεού και η αθανασία του ανθρώπινου πνεύματος μπορούν να αποδειχθούν σαν κάποιο ευκλείδειο θεώρημα» Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, «Ίσις Αποκαλυμμένη».
Ήρθε σ’ επαφή με κόσμους παράξενους, πολιτισμούς μυστικιστικούς, με ανθρώπους μάγους, σαμάνους, Δασκάλους σοφίας και απόκρυφης γνώσης. Αυτή η συνεχής επικοινωνία με νοοτροπίες, θρησκείες και λαούς τη δίδαξε να είναι ανεκτική στο διαφορετικό και της έδωσε κουλτούρα απαραίτητη, για να πραγματώσει μετέπειτα το έργο της.
«Η κριτική που ασκείται προς οποιαδήποτε μορφή λατρείας, θρησκευτική πίστη και επιστημονική υπόθεση δεν έχει καμία άλλη έννοια. Άνθρωποι, κόμματα, κάστες και σχολές είναι εφήμερες. Η Αλήθεια μόνο ενθρονισμένη στον αδαμάντινο βράχο της είναι αιώνια και υπέρτατη» Ε. Π. Μπλαβάτσκυ, «Ίσις αποκαλυμμένη».
Στα ταξίδια της γνώρισε πολλούς Δασκάλους , οι οποίοι της μετέφεραν κρυμμένα μυστικά και αλήθειες, όμως τη μεγάλη περιπέτεια την έζησε με την καθοδήγηση του Ενός Δασκάλου της, αυτού που έβλεπε στα οράματα της παιδικής της ηλικίας αλλά και γνώρισε προσωπικά το 1851, κατά την επίσκεψή της στην Αγγλία. Ήταν εκείνος που της πρότεινε να εκτελέσει μια σπουδαία αποστολή. Εκείνη, ως μαθήτρια δέχτηκε αμέσως να περάσει το κατώφλι του περιπετειώδους και ριψοκίνδυνου βίου, γνωρίζοντας πολύ καλά πως γεννήθηκε, για να πραγματώσει αυτό που της ανατέθηκε.
Έπειτα από πολλές περιπέτειες και δυσκολίες, γεμάτη όμως μ’ εμπειρίες, νιώθει την ανάγκη να μεταδώσει και να ολοκληρώσει το έργο της, οδηγώντας τους ανθρώπους στα σκαλοπάτια της γνώσης, Έτσι στις 17 Νοεμβρίου 1875 ιδρύει τη «Θεοσοφική Εταιρεία» με πρόεδρο τον Χένρυ Όλκοτ και μέλη επιφανείς και καλλιεργημένους ανθρώπους, οι οποίοι έτρεφαν σημαντικό ενδιαφέρον για τον εσωτερισμό.
«…Και ο μικρός σπόρος που ήταν γραφτό να γίνει γιγάντιο δέντρο και να καλύψει με τα κλωνάρια του όλον τον κόσμο έπεσε σε γόνιμο έδαφος και έδωσε καρπούς…»
Όμως το καταστάλαγμα της γνώσης και της εμπειρίας της έγινε γνωστό σε μας κυρίως μέσα από τη συγγραφή πολλών βιβλίων: «Αποκαλυμμένη Ίσις», «Η Μυστική Διδασκαλία», «Το Κλειδί της Θεοσοφίας» , «Η Φωνή της Σιγής». Μέσα από το έργο της μας μίλησε για το Θεό, την Κοσμογένεση, την Ανθρωπογένεση, τους φυσικούς νόμους, τη μετά θάνατον ζωή αλλά και τα παραψυχολογικά φαινόμενα. Μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της δεν σταμάτησε να γράφει, για να παραδώσει τη φλόγα της Αλήθειας στην ανθρωπότητα. Πραγματικά, τα γραπτά της Ε. Π. Μπλαβάτσκυ ενέπνευσαν τις πιο καθαρές διάνοιες εδώ και έναν αιώνα προκαλώντας τεράστιες αλλαγές στον τομέα της επιστήμης, της τέχνης, της κουλτούρας και της κοινωνικοπολιτικής της σύγχρονης εποχής.
Το έργο της είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει το κουτί της Σοφίας, η οποία, όπως το κουτί της Πανδώρας, πρέπει να διαχειριστεί με απόλυτη σύνεση και να μην παρερμηνευτεί από τους ανθρώπους. Γι’ αυτό εξάλλου, όπως η ίδια γράφει στα βιβλία της, η γνώση προσφέρεται στους ελάχιστους. Η ανάγνωση των βιβλίων της είναι αναμφισβήτητα ένα έργο μύησης, ένα έργο διαμόρφωσης της εικόνας του Θεού, του Κόσμου, του Όντος. Είναι η αποκάλυψη για ‘κείνους που θέλουν και ξέρουν πώς να αναζητούν.
«Αυτή η γνώση είναι ανεκτίμητη και απεκρύβη μόνον από εκείνους που την παρέβλεψαν, την ειρωνεύτηκαν ή αρνήθηκαν την ύπαρξή της. Αυτοί οι άνθρωποι θα ασκήσουν κριτική, θα μας λογοκρίνουν και θα μας πολεμήσουν… Το έργο μας, λοιπόν είναι μια έκκληση να αναγνωριστεί η Ερμητική φιλοσοφία, η αρχαία Συμπαντική Σοφία- Θρησκεία, ως μοναδική πιθανή κλείδα για το Απόλυτο στην επιστήμη και τη θεολογία» Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, «Ίσις Αποκαλυμμένη».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Νταμμαπάντα, η Ατραπός της Αρετής του Βούδα , Βούδας, Εκδ. Πνευματικός Ήλιος, Αθήνα 1985
- Απομνημονεύματα Mary K.Neff, Εκδ. Νέα Ακρόπολη, Αθήνα 2003
- Ίσις Αποκαλυμμένη, Τ.Α, βιβλίο 1, Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, Εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα 1993
- Νέα Ακρόπολη, τεύχος104, Μαρία Παθ Μπενίτο Αλβαράδο, «Η επίδραση της Ε. Π .Μπλαβάτσκυ στις επαναστάσεις του 20ου αιώνα», σελ.50
- Νέα Ακρόπολη, τεύχος 58, G.A.Livraga, «Βασικές θέσεις της Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ», σελ.36
- Νέα Ακρόπολη, τεύχος 52, Η διεύθυνση, «Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, η γόνιμη πορεία», σελ.19
- Νέα Ακρόπολη, τεύχος 52, G.A.Livraga, «Δάσκαλοι Σοφίας: Υπάρχουν πραγματικά;», σελ.22
- Νέα Ακρόπολη, τεύχος 52,G.A.Livraga, «Η μεγάλη Αρετή της Ε.Π.Μπλαβάτσκυ», σελ.25
- http://theosophy-ult.blogspot.gr/2009/05/blog-post.html
- http://www.blavatsky.gr/el/biography-ult.html
- http://www.hypatia.gr/index.php/2013-01-26-21-43-15
- http://iordanisp.wordpress.com/2009/03/08/