Ένα τρίγωνο στη χώρα των κύκλων

 

Στων κύκλων τη χώρα,

για κακή του ώρα,

βρέθηκε ένα τρίγωνο.

Πω! Πω! Πω! Αλίμονο!

 

«Πώς είναι έτσι μωρέ αυτός;

Αλλού χοντρός κι αλλού λεπτός.

Μύτες απ’ έξω και μέσα γωνίες.

Καμπύλη καμία, μονάχα ευθείες».

 

Είπε ένας κύκλος με καπελάκι

Με ροζ παπούτσια και μοβ σακάκι.

Και κάτι άλλοι που τον ακούσαν

είπαν πως διόλου δεν διαφωνούσαν.

 

Κι ένας με πούρο, χοντρός, βαρέλι

«ο ξένος», είπε, «εδώ τι θέλει;

Ξέφραγο αμπέλι έγινε τώρα

αγαπητοί μου η κυκλοχώρα».

 

«Έτσι όπως πάει πλέον το πράγμα

ευθείες, κύκλοι, γωνιές αντάμα,

πρόβλημα βλέπω στην εργασία.

Γι αυτό ελάτε, συνεργασία!»

 

Και μαζευτήκαν για να τα πούνε.

Πολύ πασχίσανε λύση να βρούνε!

« Έξω, να φύγει, φτάνουν οι φίλοι!

Δεν είναι ούτε καν μία καμπύλη».

 

«Ξέρουμε όλοι Γεωμετρία.

Ίση τα σχήματα έχουν αξία».

Είπε ένας κύκλος με ματογυάλι.

«Ανοησίες», του λεν οι άλλοι.

 

«Άκου, εμένα δεν θα με πείσεις

ούτε και θα με τετραγωνίσεις.

Είμαι ένας κύκλος που δεν αλλάζει».

άρχισε ο Φούσκας πια να φωνάζει.

 

Και να! Χτυπιέται. Και να! Αφρίζει.

«Αϊ στο ρόμβο», τέλος ψελλίζει.

Ώσπου τρεχάτος φτάνει ο Μπαλάκης

Ο Τοσοδούλης ο Πινγκπονάκης.

 

«Τρέξτε να δείτε, ελάτε τώρα.

Κάποιος αλλάζει αυτή τη χώρα

και μ’ άλλα σχήματα τους κύκλους.

Μα η στρογγυλάδα δείτε πως μένει!»

 

Όλοι κοιτούσαν με περηφάνια,

τρίγωνα, ρόμβους, μες σε στεφάνια.

Και να ταιριάζουν και να είναι ωραία

όλα τα σχήματα μαζί, παρέα.

 

Κι ο κύριος Φούσκας πάλι φωνάζει.

«Φίλε μου τρίγωνο» και τα αγκαλιάζει!

«Παίξτε τα όργανα με κάθε σχήμα

Να μη χορέψουμε; Θα είναι κρίμα».

 

Και στήσαν γλέντι, ώσπου μεθύσαν.

Να μη χωρίσουν, τ’ αποφασίσαν.

Καθένας κάτι, μικρό, μεγάλο,

είχε να κάνει και για τον άλλο.

 

(Στίχοι-Μουσική:Γ.Σακελλαρίδης)

 

Πολύ όμορφα, απλά και ουσιαστικά αυτό το παιδικό τραγούδι μας εξηγεί ότι κάθε τι ξένο, κάθε τι που μας είναι άγνωστο αρχικά μας κάνει επιφυλακτικούς. Πρέπει όμως να κάνουμε χώρο και να το εντάξουμε στη ζωή μας, στις ιδέες μας και στα συναισθήματά μας, που μέχρι τώρα είχαν κάποια στάνταρς και κάποια όρια, γιατί έτσι θα μεγαλώσουμε και εμείς.  Κάθε τι διαφορετικό, κάθε τι νέο, μας απαιτεί να διευρύνουμε τα όριά μας. Και είναι φυσικό να χρειαστούμε λίγο χρόνο γι αυτό. Όμως ας μη ξεχνάμε να βλέπουμε ότι είναι και μια μεγάλη ευκαιρία  για να μεγαλώσουμε, να ανοιχτούμε σε άλλους κόσμους, σε άλλες συνήθειες σε άλλες όψεις της αλήθειας. Είναι ένας άλλος τρόπος να ταξιδέψουμε εκεί που με το φυσικό μας σώμα δεν θα μπορέσουμε πιθανόν να πάμε.  

Υπάρχουν διάφορες αιτίες για την ύπαρξη αυτού του φαινομένου που μαστίζει την εποχή μας και θα ήταν χρήσιμο να τις ψηλαφίσουμε έστω και λίγο. Θα αναφέρουμε κάποιες από αυτές.

Έχουμε σήμερα την τάση να υιοθετούμε διάφορες αντιλήψεις από το περιβάλλον (χωρίς πάντα να τις φιλτράρουμε) μέσα στα πλαίσια της κοινωνικοποίησής μας. Ελάχιστοι έχουμε τη δύναμη να παλέψουμε για μια διαφορετική άποψη  που πιθανόν θα έχουμε σε σχέση με την κοινή γνώμη. Συνήθως οι άνθρωποι προτιμούν να παρασυρθούν από το ρεύμα, ώστε να γίνουν αποδεκτοί από το σύστημα και να ενταχθούν σ’ αυτό με τις λιγότερες δυνατές πιέσεις και αντιστάσεις. Προτιμούν την ασφάλεια της κοινής γνώμης. 

Καλώς ή κακώς τα ΜΜΕ παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της άποψης του κόσμου για ένα θέμα. Με το να προβάλουν μεμονωμένες περιπτώσεις ατόμων τονίζοντας έντεχνα την αδυναμία ή τη δύναμη αυτών, περνούν εύκολα την άποψή τους, χωρίς ο κόσμος να το καταλάβει. Π.χ. πάντα σχεδόν η γυναίκα παρουσιάζεται ως αδύναμη, άτομα από κάποιες συγκεκριμένες εθνικότητες παρουσιάζονται συνήθως ως κλέφτες ή από άλλες ως άτομα χωρίς ενδοιασμούς κλπ. Και εμείς, όσο και να πιστεύουμε ότι δεν επηρεαζόμαστε, τελικά επηρεαζόμαστε αργά – αργά αλλά σίγουρα.

Ένα σοφό ρητό λέει «Η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια». Σήμερα γνωρίζουμε πολλά αλλά επιφανειακά. Και έχουμε την πεποίθηση ότι αυτή η ημιτελής γνώση μας αρκεί για να εκφράζουμε κριτική και πολλές φορές απόλυτη μπροστά στις καταστάσεις και τους ανθρώπους. Επίσης οι γνώσεις που έχουμε δεν είναι πάντα από αξιόπιστες πηγές με αποτέλεσμα να είμαστε βουτηγμένοι μέσα στη θάλασσα της  ημιμάθειας και της φήμης. Έτσι είναι πολύ λογικό μη γνωρίζοντας σωστά κάτι να καταλήξουμε σε λάθος αξιολόγηση.

Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα επίσης δημιουργεί και η απομόνωση των πνευματικών ανθρώπων από την επικαιρότητα, από τη μόδα. Όταν το φως μειώνεται το σκοτάδι αυξάνεται. Αυτός είναι ένας φυσικός νόμος. Έτσι και όταν οι σωστές- φωτεινές φωνές περιορίζονται, ο σκοταδισμός και η βία αυξάνονται.

Η γενικευμένη έλλειψη αξιών, ο άκρατος οικονομικός ανταγωνισμός, η επικράτηση της λογικής ότι το δίκαιο του ισχυρότερου επικρατεί πάντα, ο φόβος και η ανασφάλεια, η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους πάντες και τα πάντα και τέλος η ιδέα ότι πάνω από όλα μετράει η δική μας επιβίωση και ευημερία, μας κάνουν να απομακρυνόμαστε με ταχύτητα από την ιδέα του ανθρωπισμού. Σήμερα υπάρχει έλλειψη ανθρωπισμού και τα αποτελέσματα αυτής της έλλειψης συμβάλουν ιδιαίτερα στη ραγδαία ανάπτυξη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. 

Δεν μας αρέσει αυτό το φαινόμενο;  Διαφωνούμε με την έκταση που έχει πάρει το θέμα;  Πιστεύουμε ότι η βία φέρνει βία; Ότι η έκταση του φαινομένου του  ρατσισμού όχι απλά  δεν λύνει το πρόβλημα αλλά το εντείνει;  Τότε, κάτι πρέπει να κάνουμε!

Δεν αρκεί να είμαστε οι «αντιρατσιστές του σαλονιού», όπου απλά τοποθετούμαστε κατά του ρατσισμού θεωρητικά μέσα σε ένα φιλικό περιβάλλον και εκ του ασφαλούς.   Χρειάζεται να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι τη συμπεριφορά μας στην καθημερινότητα, αρχίζοντας από τη βαθιά γνώση της κατάστασης που πάμε να κρίνουμε, ή της κατάστασης που μας φοβίζει και επιβάλει επάνω μας μια ξενοφοβική τάση.  Ας απαντήσει ο καθένας με ειλικρίνεια μέσα του πόσο ρατσιστής και πόσο ξενοφοβικός είναι στη δράση, στην καθημερινότητα.

Σας παραθέτω στοιχεία από  μια έρευνα που οργάνωσε το «Ευρωβαρόμετρο» κατά παραγγελία του «Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου» για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, που πιστεύω ότι θα βοηθήσουν στην κατανόηση του θέματος που θέτω. Το βασικό ερώτημα της έρευνας ήταν: «Θεωρείτε θετικό χαρακτηριστικό για κάθε κοινωνία να αποτελείται από διαφορετικές φυλές, θρησκείες και κουλτούρες;»  Το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν κατά 64% ΝΑΙ.

Και είναι εύλογο να αναρωτηθούμε: αν το 64% των ανθρώπων απαντούν ότι όχι μόνο δεν είναι ρατσιστές, αλλά ότι βλέπουν και θετικά τη συμβίωση διαφόρων φυλών, τότε γιατί υπάρχει ρατσισμός; Από ποιους; Από τους αδιάφορους; Ή από το πολύ μικρό ποσοστό αυτών που όντως έχουν μια ξεκάθαρη ρατσιστική ιδεολογία;

Μήπως δεν έχουμε δει βαθιά μέσα μας;

Πώς θέλουμε να νικήσουμε κάτι, όταν δεν το αναγνωρίζουμε καν; Ας ξεκινήσουμε από το να αναγνωρίσουμε τους δικούς μας φόβους. Αυτούς τους φόβους θα πρέπει να τους γνωρίσουμε καλά, να φύγουμε από την ασάφεια που προσφέρει η άγνοια ή η άποψη των πολλών. Να ερευνήσουμε και να έχουμε μια εμπεριστατωμένη άποψη για τα πράγματα.

Θα βοηθήσει πολύ να επιβάλουμε στον εαυτό μας (γιατί όχι;) να θυμάται συχνά ότι για τις πράξεις ενός μέλους σε μια οικογένεια δεν ευθύνονται όλοι το ίδιο.  Δεν μπορούμε να χαρακτηρίζουμε μια οικογένεια ως κακή επειδή ένα μέλος της έκανε μια αξιόποινή πράξη.  Αυτό δεν είναι δίκαιο. Ο κάθε άνθρωπος είναι μια ισάξια οντότητα με οποιαδήποτε άλλη και υπεύθυνος για τις πράξεις του.

Να ξεχωρίσουμε τις πνευματικές φωνές από τις επιφανειακές και να επενδύσουμε χρόνο στις πρώτες.

Αν κάνουμε αυτά τα λίγα για αρχή, θα μπορέσουμε σιγά- σιγά να βγούμε από την ομίχλη της ημιμάθειας και της κοινής γνώμης, θα μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τη δική μας άποψη και να τη στηρίξουμε με φυσικότητα. Και τότε το φαινόμενο θα αρχίσει να ελαττώνεται.   Άλλωστε πάντα θα πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι κάθε βελτίωση της κοινωνίας αρχίζει με αυτήν του ατόμου.

Θα ήθελα να κλείσω αυτό το μικρό σχολιασμό με τα εύστοχα  λόγια  της  Μαριάννας Τζιαντζή  «…και ο σημαντικότερος βιολιστής του καιρού μας δεν δικαιώνεται, αν συνεχίζει να παίζει το βιολί του στην όχθη του ποταμού, όταν κάποιος πνίγεται φωνάζοντας βοήθεια», έγραφε το 1958 ο Τζον Μπέρτζερ. Σήμερα η κραυγή για βοήθεια δυναμώνει ή μάλλον έρχεται πιο κοντά στη δική μας όχθη, στα δικά μας αυτιά. Πολλοί πιστεύουν πως αν βοηθήσουμε τους μισοπνιγμένους, κινδυνεύουμε κι εμείς να βυθιστούμε – κι έτσι δεν παίζουν καν βιολί αλλά χτυπούν τα τύμπανα του πολέμου. Εύκολα όμως το σύνθημα «έξω οι ξένοι» μπορεί να γίνει «στον πάτο οι ξένοι» και ας πνιγούν όπου θέλουν (και ήδη πνίγονται είτε στις θάλασσές μας είτε από ασφυξία μες στις νταλίκες)»

Μαριάννα Τζιαντζή – άρθρο με τίτλο «Οι πικροί Ανθοί του πόνου»

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΚΟΙΝΩΝΙΑ

×