Από την γέννησή του τον 19ο αιώνα, ο κινηματογράφος έχει γίνει μία από τις δημοφιλέστερες μορφές τέχνης, διασκέδασης και μόρφωσης. Μέχρι να φτάσει όμως στο σημερινό του επίπεδο χρειάστηκε να περάσει από πολλά στάδια εξέλιξης. Ακόμα και η δημιουργία εκείνων των πρώτων φιλμ μερικών δευτερολέπτων, στηρίχτηκε σε παρατηρήσεις και πειράματα που ξεκίνησαν αιώνες πιο πριν.
Ο κινηματογράφος είναι η κατεξοχήν τέχνη της ψευδαίσθησης. Όταν βλέπουμε μια κινούμενη εικόνα, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια γρήγορη διαδοχή πολλών εικόνων που προκαλούν την ψευδαίσθηση της κίνησης. Είναι άγνωστο το πότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά αυτό το φαινόμενο. Η παλαιότερη γνωστή κατασκευή που στηρίζεται σε αυτό είναι το ζωοτρόπιο (όπως ονομάστηκε αργότερα) που πρωτοδημιουργήθηκε στην Κίνα τον 1ο αι. πΧ.
Η προβολή της εικόνας έχει την άμεση προέλευσή της στο θέατρο σκιών, που και αυτό ξεκίνησε την πρώτη στιγμή που ο άνθρωπος διαπίστωσε ότι μπορεί να παίξει με τις σκιές που έπεφταν στον τοίχο. Τα πειράματα οπτικής του Αριστοτέλη με τον σκοτεινό θάλαμο (camera obscura), τα οποία αναπτύχθηκαν περαιτέρω τον 10ο αιώνα από τον Ibn al-Haytham οδήγησαν στη διαπίστωση ότι το φως έχει την ιδιότητα να μεταφέρει την εικόνα του σώματος πάνω στο οποίο αντανακλάται.
Το επόμενο μεγάλο βήμα ήταν η ανάπτυξη της χημικής φωτογραφίας. Ήδη από τον 13ο αιώνα είχε παρατηρηθεί ότι κάποια χημικά άλλαζαν χρώμα με την έκθεσή τους στο φως, αλλά πιο συστηματικά πειράματα δεν ξεκίνησαν παρά τον 18ο και 19ο αιώνα. Ένας από τους πρωτοπόρους ήταν ο Louis Daguerre, που έδωσε το όνομά του στην τεχνική της νταγκεροτυπίας. Η διαδικασία χρειαζόταν 10 λεπτά έκθεσης (που αποτελούσε βελτίωση σε σχέση με τις ώρες που απαιτούνταν προηγουμένως), δεν μπορούσαν να συλληφθούν κινούμενες μορφές και οι πλάκες μπορούσαν να καταστραφούν με το παραμικρό. Την ίδια περίοδο ο άγγλος William Fox Talbot επινοεί τη μέθοδο Calotype, που βασιζόταν στην αρνητική απεικόνιση του θέματος το οποίο μεταφερόταν μετά σε ειδικό χαρτί. Λίγο καιρό μετά, έχουμε την εφεύρεση των πρώτων συσκευών προβολής φωτογραφιών.
Ακολούθησε η διαδοχική λήψη φωτογραφιών με το περίφημο πείραμα του Muybridge το 1879, ενώ το 1882 ο Etienne-Jules Marey κατασκευάζει μια συσκευή με την οποία γίνεται δυνατή η λήψη 12 φωτογραφιών μέσα σε 1 δευτερόλεπτο. Ακολούθησε η δημιουργία του φιλμ από σελιλόιντ. Οι πρώτες ταινίες κινούμενης εικόνας έρχονται το 1888 από τον γάλλο Louis Le Prince ταινίες μερικών δευτερολέπτων που δείχνουν ανθρώπους να περπατούν στο πάρκο.
Η γέννηση του κινηματογράφου με τη σημερινή του μορφή έλαβε χώρα στις 28 Δεκεμβρίου 1895, στο Grande Café de Paris από τους αδερφούς Lumiere. 10 φιλμ συνολικής διάρκειας 25 λεπτών, από μια μηχανή δικής τους κατασκευής που είχε δυνατότητα και καταγραφής και προβολής. Η συσκευή ονομαζόταν cinematograph και από αυτήν πήρε το όνομά της η τέχνη του κινηματογράφου.
Την επόμενη χρονιά, ο George Melies γίνεται ο «πατέρας του αφηγηματικού φιλμ». Ακολουθώντας στα ίχνη του, ο D. W. Griffiths και ο S. Eisenstein ανάγουν τον κινηματογράφο σε τέχνη, αναπτύσσοντας τεχνικές μεθόδους, όπως το μοντάζ, που πλέον θεωρείται αδιανόητο να μην χρησιμοποιούνται.
Το πρώτο φιλμ με μουσική εμφανίζεται το 1919 (μέχρι τότε παιζόταν μουσική στον χώρο από ορχήστρα ή φωνογράφο), αλλά ήταν το 1927 που επετεύχθη ο συγχρονισμός ήχου και εικόνας ώστε να γίνει δυνατή η αναπαραγωγή διαλόγων.
Παράλληλα με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, ονόματα όπως Fritz Lang, Alfred Hitchcock, Orson Welles, Stanley Kubrick, Federico Fellini, για να αναφέρουμε μόνο ελάχιστους, συνέχισαν να εξερευνούν και να διευρύνουν τα όρια της τέχνης σε μια πορεία που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Πλέον έχουμε φτάσει στην εποχή του ψηφιακού κινηματογράφου. Οι νέες τεχνολογίες έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες και έχουν απλοποιήσει τις διαδικασίες. Ένα κινητό τηλέφωνο έχει περισσότερες δυνατότητες από τις κάμερες που χρησιμοποιούνταν για το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα. Αυτό και μόνο δίνει σε οποιοδήποτε άτομο τη δυνατότητα να δημιουργήσει κάτι δικό του. Το μόνο που χρειάζεται είναι θέληση και το κατάλληλο όραμα.