Κένταυρος Χείρων, ο Δάσκαλος

Ζούμε σήμερα σε έναν πολιτισμό, τον δυτικό πολιτισμό, στον οποίο οι περισσότερες αξίες είναι τετράγωνες, κουτάκια και γωνίες. Κοιτάξτε γύρω σας και ψάξτε για καμπύλες. Οι σύγχρονες πόλεις ρυμοτομούνται σε τετράγωνα και ο κόσμος έχει μάθει να περιμένει στην ουρά σε σειρές. Σαν να είσαι σε εργοστάσιο παραγωγής. Ο νους που κυβερνά θα πρέπει να έχει τετράγωνη λογική και τα πράγματα να είναι τόσο ξεκάθαρα και τακτοποιημένα, όπως ο λογαριασμός σου στην τράπεζα. Όλα προϋπολογίζονται βάσει στατιστικών. Σήμερα δεν θέλουμε προφήτες, έχουμε επιστήμονες και όργανα που μετρούν με μεγάλη ακρίβεια. 

 

Είμαστε ένας πολιτισμός που λατρεύει την γνώση, η χρήση του ιντερνέτ είναι μια αχόρταγη πηγή πληροφοριών, αρκεί αυτή η γνώση να έχει την σφραγίδα της επιστήμης. Αυτή κρατάει σήμερα το σκήπτρο της αλήθειας. Η επιστημονική τετράγωνη λογική είναι ισχυρό εργαλείο, που ζει την εποχή της ακμής της.                                                                

Κάποτε, την αλήθεια οι άνθρωποι την αναζητούσαν στον μύθο. Στους ήρωες, τους θεούς, τα σύμβ

ολα. Οι μύθοι ταξίδευαν στο χρόνο χωρίς να γράφονται. Από στόμα σε στόμα. Γιατί οι άνθρωποι τους αγαπούσαν και τους μετέδιδαν στους απογόνους τους σαν κληρονομιά για να μάθουν κι αυτοί πώς δημιουργήθηκαν τα άστρα, οι θεοί και οι άνθρωποι. Για να μάθουν δηλαδή, κοσμογένεση, ανθρωπογένεση και θεογονία. Η πλοκή των μύθων, οι συσχετισμοί τους με ψυχοσυναισθηματικές καταστάσεις, με νοητικές συμβουλές και αστρολογικές περιγραφές, είναι ακόμα και σήμερα αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού από διάνοιες του φιλοσοφικού κόσμου. 

Ο μύθος κρύβει νουν αληθείας, γράφει στο ποίημα του ο Κάλβος.  

Αυτή επτέρωσε τον Ίκαρο.  

Κι αν έπεσε ο πτερωθείς κι επνίγει θαλασσωμένος,  

από ψηλά όμως έπεσε κι απέθανεν ελεύθερος. 

Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία….. 

Η θεωρία της σχετικότητας εντυπωσιάζει το νου μου σίγουρα. Άραγε, με κάνει και πιο ελεύθερο; Τι με ενδιαφέρει περισσότερο, να δω ένα άστρο δις ετών μακριά ή να πλησιάσω περισσότερο τον εαυτό μου, να κατανοήσω αυτόν πρώτα αντί να ικανοποιηθώ με την νοητική ψευδαίσθηση ότι τα ξέρω όλα. Πριν μάθω τα άστρα οφείλω να μάθω να φέρομαι σαν άνθρωπος. Η ανθρωπιά δεν είναι το χαρακτηριστικό του πολιτισμού μας. Η τετράγωνη λογική δεν συμπαθεί την ανθρωπιά, προτιμάει τα νούμερα. 

Οι άνθρωποι όμως αγαπούν τους μύθους, γιατί τους αρέσει να ερωτεύονται. Και πάνω από τη γνώση αναζητούν την αγάπη. Ο κόσμος της αγάπης είναι ανώτερος από τον κόσμο της γνώσης και σίγουρα δεν είναι τετράγωνος αλλά σφαιρικός. Η σφαίρα εμπερικλείει το τετράγωνο και του δίνει φτερά. Το απογειώνει. Το ταξιδεύει στον αστρικό κόσμο. Νους με φαντασία, το τέλειο. 

Αυτός ήταν ο Χείρωνας. Γιατρός, μουσικός, και κυνηγός. Με το τόξο του σημάδευε τα άστρα. Η λογική συνείδηση που πηγάζει από το άλογο ζώο. Και πάνω από όλα, ήταν δάσκαλος των μεγάλων ηρώων που οδήγησαν μετά την ανθρωπότητα. Αυτούς που ίδρυσαν πολιτισμούς, δίδαξαν τέχνες και γράμματα και ανύψωσαν την ανθρώπινη συνείδηση από το επίπεδο του ζώου μετατρέποντας το κοπάδι σε κοινωνία και κράτος. Δίδαξαν τη δικαιοσύνη. 

Ας κάνουμε μια προσπάθεια να συνδυάσουμε τη λογική με τον μύθο και στο τέλος του ταξιδιού ίσως κάτι να εννοήσουμε, κάτι να νοιώσουμε. 

Σίγουρα, ο άνθρωπος δεν φύτρωσε ξαφνικά πάνω στη γη ούτε είχε πάντα την ίδια φάτσα που έχουμε εμείς σήμερα. Θα πέρασε κάποια στάδια. Ο μύθος του Χείρωνα, αφηγείται την εποχή που υπήρχαν τρία είδη ανθρώπων. Οι Λαπίθες και οι Κένταυροι ήταν τα δύο είδη.  Οι Λαπίθες, όπως εξιστορούν οι μύθοι της Θεσσαλίας, ήταν μια γιγαντογενιά του πολύ μακρινού καιρού. Να σημειώσουμε την γιγαντογενιά, για την οποία βρίσκουμε πολλές αναφορές σε μύθους των λαών. Στα κείμενα του εσωτερισμού της σχολής των Ιμαλαϊων  οι πρώτοι άνθρωποι ήταν γίγαντες. 

Πάλη μεταξύ Κενταύρου και Λαπίθη -μετόπη του Παρθενώνα.

Οι μύθοι μιλούν για τις μάχες Κενταύρων και Λαπιθών και για τους αλαζονικούς αρχηγούς των Λαπιθών, που βρήκαν όλοι τραγικό τέλος επειδή προκάλεσαν την οργή των θεών. Μάλλον, δεν θα ήταν και πολύ καλά παιδιά. Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι Λαπίθες και οι Κένταυροι είχαν κοινή ρίζα γενιά. Λέγεται ότι ήταν απόγονοι του Ιξίωνα, βασιλιά των Λαπίθων, που εξαπάτησε τον πεθερό του, τον σκότωσε και έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην ελληνική μυθολογία που σκοτώνει συγγενή του, προσβάλλοντας ταυτόχρονα τον Ξένιο Δία, μια ιεροσυλία που δεν μπορούσε να συγχωρεθεί. Κάποτε, για να ξεφύγει από τους διώκτες του, κατέληξε ικέτης στο ναό του Δία. Εκείνος τον συμπόνεσε, τον συγχώρεσε και τον ανέβασε στον Όλυμπο. Ο Ιξίωνας εκεί, ερωτεύτηκε την Ήρα και για να δοκιμάσει την αγνωμοσύνη του, ο Δίας, του έστειλε την Νεφέλη (θεά, σύννεφο, ψευδαίσθηση) με την μορφή της Ήρας και ο Ιξίωνας δεν δίστασε να ζευγαρώσει μαζί της. Από τη ένωση αυτή γεννήθηκαν οι Κένταυροι και ο Ιξίων κατέληξε στα Τάρταρα. 

Άλλος μύθος λέει ότι οι Κένταυροι προήλθαν από την ένωση του γιού του Ιξίωνα με τις φοράδες του πατέρα του. Βλέπουμε εδώ μια κτηνοβασία ή μια γενιά γεννημένη από μια πλάνη κι αν μη τι άλλο ένα προπατορικό αμάρτημα. 

Όλοι οι Κένταυροι ανήκαν σε αυτή τη γενιά εκτός από δύο, που διέφεραν εκ διαμέτρου με τους άλλους, τον Φόλο και τον Χείρωνα. 

Η Φιλύρα και ο Κρόνος-άλογο.

Ο Χείρων ήταν γιος της Ωκεανίδας Φιλύρας και του Κρόνου. Οι άλλοι κένταυροι, οι απόγονοι του Ιξίωνα και της Νεφέλης ήταν δύο γενιές νεώτεροι. Σαν γιός του Κρόνου ανήκε στην πρώτη γενιά των θεών και των ηρώων και ήταν ετεροθαλής αδελφός του Δία. Ζούσε σε σπήλαιο στο Πήλιο, το Χειρώνιον άντρο, μαζί με τη μητέρα του. Παντρεύτηκε τη νύμφη Χαρικλώ και έκανε τέσσερα παιδιά, τον Κάρυστο, τον Αρισταίο, την Ενδηίδα και την Ίππη. Βρίσκουμε αναφορές στο έργο του Ησιόδου «Χείρωνος υποθήκες» μια συλλογή ηθικών συμβουλών. Ο Ερατοσθένης αναφέρει στο έργο του Καταστερισμοί, ότι πεθαίνοντας ο Χείρωνας δεν πήγε στον Άδη αλλά ανέβηκε στον ουρανό κι έγινε ο αστερισμός του Κενταύρου ή Τοξότη. 

Όσο ορμητικοί και βίαιοι αναφέρονται οι Κένταυροι, τόσο ήπιος, φρόνιμος, δίκαιος και χαρισματικός αναφέρεται ο Χείρων. Γνώριζε την τέχνη να θεραπεύει με τα βότανα του βουνού και μπορούσε ακόμα να ασκεί την χειρουργική. Όταν η Θέτιδα έκαψε τον αστράγαλο του Αχιλλέα στην προσπάθεια της να τον κάνει αθάνατο, ο Χείρωνας αντικατέστησε το κόκκαλο με τον αστράγαλο του γίγαντα Δάμυσου που ξέθαψε. Απορώ, πως ταίριαζε η φτέρνα του γίγαντα αν ο Αχιλλέας δεν ήταν και ο ίδιος γίγαντας. 

Ο Χείρωνας διδάσκει τον Αχιλλέα.

Γνώριζε όλες τις τέχνες. Δίπλα του μαθήτευσαν γενιές ηρώων. Δίδαξε την τέχνη του κυνηγιού στον Ακταίωνα, στον Ιππόλυτο, στον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, στον Μελέαγρο, τον Νέστορα, στον Τελαμώνα και στον Θησέα, που πήραν μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου. Έμπειρος στον πόλεμο είχε μαθητές ήρωες του Τρωικού πολέμου, όπως ο Αίαντας, ο Αντίλοχος, ο Διομήδης, ο Οδυσσέας, ο Πρωτεσίλαος. Δίδαξε την ιατρική στον Ασκληπιό και τους γιούς του Μαχάονα και Ποδαλείριο, όπως και στον Ιάσονα. Λένε πως ακόμα και ο Απόλλωνας έμαθε από αυτόν μουσική. Ανέθρεψε τον Αχιλλέα που του εμπιστεύτηκε ο Πηλέας και τον δίδαξε ιππασία, μουσική και ιατρική. Είχε παλιότερα σώσει τον Πηλέα από την οργή των Κενταύρων και του είχε χαρίσει το δόρυ από ξύλο μελίας, που πέρασε στα χέρια του Αχιλλέα και το κρατούσε στον πόλεμο της Τροίας. Πιθανολογείται, ότι η αιχμή του ήταν από υλικό ισχυρότερο των μπρούτζινων όπλων. 

Μιλήσαμε έως τώρα για τα δύο είδη ανθρώπων εκείνης της εποχής αλλά φαίνεται και ένα τρίτο είδος. Σε αυτό ανήκουν οι μαθητές του Χείρωνα, ο Ηρακλής και οι άλλοι που προαναφέραμε. Οι Κένταυροι θα εξολοθρευτούν, οι Λαπίθες θα εκδιωχτούν αλλά θα συνεχίσουν να υπάρχουν και κάποιοι απόγονοι τους θα συμμετάσχουν στον Τρωικό πόλεμο. Δεν θα ήταν παράλογο να πούμε, ότι η σημερινή ανθρωπότητα είναι μίγμα Ηρώων και Λαπιθών. Μέσα μας, το μεγαλείο συμβαδίζει με την αλαζονεία, κάποιοι χτίζουν Παρθενώνες κι άλλοι τους γκρεμίζουν. Πόσα χρόνια μύθου και ιστορίας έχουν περάσει από τότε, κι όμως, οι άνθρωποι δεν έχουμε απαλλαγεί από τα πάθη και τους εγωισμούς που μας οδηγούν σε εχθροπραξίες. Δεν λείπουν και εγκλήματα από ένστικτα τόσο βαριά που ούτε ζώα δεν θα έπρατταν. 

Ο Χείρων διδάσκει την τέχνη του κυνηγιού στον Αχιλλέα.

Ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει είναι το, πώς βρέθηκε ένα πνεύμα σαν του Χείρωνα  ανάμεσα σε ζώα; Η νοητική διαφορά τους ήταν τεράστια. Οι μεν απόγονοι θνητών κι ο άλλος ισόθεος με τον Δία και αθάνατος. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν εξωγήινος, έξω από τα μέτρα της εποχής. Όταν οι σύγχρονοι του σύριζαν, σφύριζαν ας πούμε, λαπίζω σημαίνει ανάμεσα σε άλλα συρίζω, μιμούμαι ήχους, ο Χείρων δίδασκε μουσική. Υπήρξαν άραγε τέτοια όντα ενσαρκωμένα εκείνη την εποχή; Ο μύθος λέει ναι. Η επιστήμη δεν μπορεί να ξέρει αλλά δεν μπορεί και να αμφισβητήσει. 

Ανάμεσα στους Λαπίθες, ξεχώριζε ο Αρισταίος. Στον Αρισταίο, οι σοφοί Κένταυροι ο Φόλος και ο Χείρωνας, δίδαξαν πολλά από τα μυστικά της φύσης και ωφέλησαν έτσι τους ανθρώπους. Ο Αρισταίος γεννήθηκε, μετά από προφητεία του Χείρωνα, όταν ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε την Κυρήνη, κόρη του βασιλιά των Λαπιθών Υψέα, και την πήρε μαζί του πάνω από την θάλασσα στη χώρα της Λιβύης. Όταν ο Αριστέας γεννήθηκε τον πήρε ο Ερμής και τον πήγε στη Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Οι μούσες τον δίδαξαν την μαντική και την ιατρική. Οι  Νύμφες του έμαθαν πώς να καλλιεργεί αμπέλια και ελιές, πώς να φροντίζει τις μέλισσες και πώς να κάνει το γάλα τυρί. Αυτός με τη σειρά του δίδαξε στους ανθρώπους τις τέχνες αυτές. Εδώ, πέρα από τις λογοτεχνικές ερμηνείες, διαπιστώνουμε ένα σύστημα εκπαίδευσης βασισμένο στα στοιχεία και τους νόμους της φύσης. 

Είναι σαφής η αναφορά του μύθου για την ύπαρξη σοφών δασκάλων που καθοδήγησαν την ανθρωπότητα στα πρώτα της βήματα και καμιά λογική δεν μπορεί να στηρίξει την υπόθεση ότι οι γνώσεις της ανθρωπότητας προήλθαν μόνο από την φυσική εξέλιξη ενός Μόγλη. Η τετράγωνη λογική πάσχει αρκετές φορές από το σύνδρομο του Προκρούστη, που κόβει τα περιθώρια που δεν ταιριάζουν και δεν χωράνε στα κουτάκια της. Ήδη η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως έργα ανθρώπων που κατασκευάστηκαν κάτω από ανεξερεύνητες ακόμα προϋποθέσεις και τεχνολογίες. Υπάρχουν επιστήμονες που λένε ότι οι θεωρίες του Μπινγκ Μπανγκ ταιριάζουν με την κοσμογονία των Ορφικών. Κι αν το προεκτείνουμε θα αναρωτηθούμε για το πού τα έμαθε ο Ορφέας αυτά και πως γίνεται η κβαντοφυσική σήμερα να βρίσκει αλήθεια στα επιχειρήματα των Προσωκρατικών. 

Οι Κένταυροι στους παλιότερους μύθους αναπαριστάνονταν άνθρωποι και είναι μεταγενέστερη η προσθήκη του

Ο κένταυρος Χείρων στην αρπαγή της Θέτιδας από τον Πηλέα.

σώματος του αλόγου. Η ιστορία τους είναι μια σειρά από άδικες επιθέσεις τυφλής άλογης δύναμης που συντρίβεται από τους μυαλωμένους ανθρώπους. Η λέξη προέρχεται από το κεντέω + αύρα. Η αύρα σημαίνει και το νερό ή την ενέργεια. Ο Χείρωνας πάντως, φαίνεται να ήταν ενεργειακός θεραπευτής. Χειρώνακτας είναι ο άναξ των χειρών αλλά δεν βρήκα διαπιστωμένη ετυμολογική σχέση μεταξύ των δύο λέξεων. 

Ένας άλλος μύθος αναφέρει τον Ηρακλή σαν διώκτη των Κενταύρων. Πριν την κάθοδο στον Άδη για να φέρει τον κέρβερο, ζήτησε από την θεά Δήμητρα να τον εξαγνίσει από τον φόνο των Κενταύρων και η θεά ίδρυσε τότε τα μικρά μυστήρια στην Ελευσίνα και έκανε τον καθαρμό του Ηρακλή. 

Το τέλος του Χείρωνα μυθολογείται τραγικό και καταγράφει μια σημαντική στιγμή στην εξέλιξη και την πορεία της ανθρωπότητας. Περιγράφεται σαν κατά λάθος πληγή από βέλος του Ηρακλή που ήταν δηλητηριασμένο. Αποτραβήχτηκε στη σπηλιά του μέσα σε φοβερούς πόνους αλλά επειδή ήταν αθάνατος δεν μπορούσε να πεθάνει. Τότε παρακάλεσε τον Προμηθέα να ανταλλάξει τη θνητή του ζωή με την δική του αθανασία. Με τη συναίνεση του Δία ο Προμηθέας έγινε αθάνατος και ο Χείρωνας βρήκε τη γαλήνη. 

Στο μύθο του Χείρωνα, λοιπόν, περικλείεται ένα κομβικό σημείο για την ανθρωπότητα. Αφ΄ενός τα τρία είδη των ανθρώπων και την παρουσία δύο τουλάχιστον θεανθρώπων, του Χείρωνα και του Προμηθέα που έφερε τη φωτιά στους ανθρώπους, τον νοητικό σπινθήρα. Αφ΄ετέρου τον ισόθεο Ηρακλή, που διδάχτηκε από τον πρώτο, απελευθέρωσε τον δεύτερο και για χάρη του οποίου ιδρύθηκαν τα μυστήρια. 

Η ίδρυση των μυστηρίων σηματοδοτεί το πέρασμα της ανθρωπότητας από το σκοτάδι της άγνοιας στο φως της γνώσης. Από το ζω-ον στο νοήμων ον. Οι Κένταυροι πέθαναν και μας κληροδότησαν τα πάθη τους. Οι Θεάνθρωποι έφυγαν και μας άφησαν τους Δασκάλους. Ότι επιλέγει ο καθένας ακολουθεί 

Άλλωστε οι επιλογές μας καθορίζουν τη μοίρα μας.  

 

 

Βιβλιογραφία 

  1. Η Μυστική Δοξασία Έλενα Π. Μπλαβάτσκυ, Τόμος Γ΄, Εκδόσεις Πνευματικός Ήλιος 
  2. Ελληνική Μυθολογία Ι. Κακριδή, Εκδοτική Αθηνών 
  3. Διαδίκτυο 
  4. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BE%CE%AF%CF%89%CE%BD 
  5. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B5%CE%AF%CF%81%CF%89%CE%BD 
Ετικέτες: Κένταυρος Χείρων Χείρων
Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Σχετικά Άρθρα

×