Machu Picchu

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη
Ανακάλυψέ το

 

Δύο λέξεις ξένες, μία ονομασία χιλιοειπωμένη, ως τουριστικός προορισμός, μία πρόταση για την επίσκεψή του μέσα σε μία αίθουσα μαθημάτων, μία υπόσχεση που έγινε βίωμα, ένα ταξίδι ζωής.

Μετά από μια σύντομη χρονικά διαμονή στη σύγχρονη πρωτεύουσα του Περού τη Λίμα, πήραμε την πτήση για την ιερή πρωτεύουσα των Ίνκας.

Ήταν ένα ανοιξιάτικο πρωινό, όταν αφήσαμε πίσω μας την αινιγματική – μυστηριακή ατμόσφαιρα του «Ομφαλού της Γης», όπως αποκαλούν οι Περουβιανοί το Cusco, την παλιά πρωτεύουσα των Ίνκας και με ένα μικρό λεωφορείο κατευθυνθήκαμε προς το Ollantaytambo.

Από το σημείο αυτό, επιβιβαστήκαμε σε ένα παραδοσιακό τρένο, το οποίο μας βοήθησε να διαβούμε μια «πύλη», προς ένα ξεχωριστό και διαφορετικό κόσμο.

Το μικρό, αλλά γεμάτο ενέργεια προσωπικό του τρένου, έχοντας πολλαπλούς ρόλους κατά τη διάρκεια της διαδρομής, μας καλωσόρισε με φολκλορικές παραστάσεις. Με την συνοδεία περουβιανής μουσικής, μας αφηγήθηκαν αρχαίους μύθους και εικόνες από τη μυθολογία των προγόνων τους.

Αυτό όμως που με μαγνήτισε ήταν η διαδρομή του τρένου μέσα από τη μαγευτική κοιλάδα, περνώντας σε μικρή σχετικά απόσταση από τα ορμητικά, αλλά γόνιμα νερά του ποταμού Urubamba. Μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να πάρω το βλέμμα μου από το παράθυρο του βαγονιού. Μια άγρια ομορφιά παρουσιάστηκε μπροστά μου σ’ έναν πολύχρωμο καμβά που δημιούργησε η φύση. Ένιωθα πως ταξιδεύω σε μια εποχή, που ο χρόνος κυλούσε πιο αργά με τα εντυπωσιακά τοπία να με καθηλώνουν μπροστά σ’ ένα φαντασμαγορικό θέαμα.

Το σώμα μου ταξίδευε με το τρένο στον χώρο, όμως το μυαλό μου ταξίδευε ταυτόχρονα και στον χρόνο, στο παρελθόν, στην εποχή που μεσουρανούσε η αυτοκρατορία των Ίνκας, πριν από την έλευση των κονκισταδόρες.

Επέστρεψα στο παρόν, όταν η αισθητή επιβράδυνση της ταχύτητας του τρένου σήμανε το τέλος αυτής της μοναδικής διαδρομής. Είχαμε φτάσει στη σύγχρονη κωμόπολη «Machu picchu Pueblo», επίσης γνωστή ως «Aguas Calientes» (θερμά νερά), την πιο κοντινή τοποθεσία στο Machu Picchu.

Από εκεί πήραμε ακόμη ένα τουριστικό λεωφορείο που μας περίμενε, για να μας οδηγήσει σε μια περιπετειώδη ανάβαση σ’ ένα στενό, ελικοειδές μονοπάτι, καθώς διέσχιζε την πυκνή τροπική βλάστηση. Φαντάζομαι τις δυσκολίες για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής, πριν από πέντε αιώνες να ανηφορίζουν πεζοπόροι αυτά τα δύσβατα μονοπάτια μέσα από μια οργιώδη βλάστηση σε ένα υψόμετρο περίπου 2.550 μέτρων, μέχρι να φτάσουν στα ιερά τους μέρη.

Περίπου σε μισή ώρα φτάσαμε έξω από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου με πολύ κόσμο χωρισμένο σε διάφορες ομάδες που αποτελούνταν από επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Έχοντας περάσει από τον απαραίτητο έλεγχο στην είσοδο του χώρου συνεχίσαμε την πορεία μας σ’ ένα ανηφορικό μονοπάτι με πέτρινα σκαλοπάτια.

Το τοπίο μάς υποδέχτηκε στην αρχή με μια ψιλή βροχή και πυκνά σύννεφα, θέλοντας να παίξει παροδικά κρυφτό με τα ανυπόμονα μάτια και τη λαχτάρα των επισκεπτών. Βρισκόμασταν στα 2.550 μέτρα, παρόλα αυτά ο βρυχηθμός του ποταμού από τη μια και η απίστευτη εικόνα που εμφανίστηκε μπροστά μας από την άλλη ήταν καθηλωτικά.

Ανθρώπινες κατασκευές, εναρμονισμένες μέσα σ’ ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον.

Οι Ίνκας, έχτισαν μια πόλη, που μαρτυρά μια αξιοθαύμαστη γνώση αρχιτεκτονικής.

Το πως κατάφεραν να μεταφέρουν και να τοποθετήσουν αυτές τις πέτρες σε ένα τόσο απόκρημνο σημείο παραμένει ένα αίνιγμα που μας καλεί να αναλογιστούμε τη δημιουργικότητα του ανθρώπινου πνεύματος.

Το Machu Picchu -Μάτσου Πίτσου1 κατασκευάστηκε περίπου στα 1450 από τον αυτοκράτορα των Ίνκα, Pachacutec (Πατσακούτεκ).

Ωστόσο, εγκαταλείφθηκε μυστηριωδώς μόλις 100 χρόνια αργότερα, κατά την ισπανική κατάκτηση του Περού. Το Μάτσου Πίτσου δεν κατακτήθηκε από τους Ισπανούς και δεν καταγράφηκε στις αναφορές τους και η πόλη ξεχάστηκε για αιώνες.2

Έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1983 και θεωρείται ένα από τα Νέα Επτά (7) Θαύματα του Κόσμου, αναγνωρισμένο για την ιστορική, αρχιτεκτονική και φυσική του σημασία.

Η εντυπωσιακή τοποθεσία, η περίπλοκη κατασκευή και το μυστήριο γύρω από τη χρήση του το καθιστούν έναν από τους πιο φημισμένους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο, πως χαρακτηρίζεται, ως ο «Παρθενώνας της Αμερικανικής Ηπείρου».

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους η πόλη χωρίζονταν σε δυο τομείς, τον αστικό και τον αγροτικό, που τους χωρίζει μια μεγάλη πλατεία.3

Σίγουρα δεν θα προλαβαίναμε να δούμε σε λίγες ώρες όλες τις κατασκευές και τα κτίσματα του αρχαιολογικού χώρου. Σε αυτό έπαιξαν τον ρόλο τους και οι καιρικές συνθήκες της εποχής. Στη διάρκεια της ξενάγησής μας η ψιλή βροχή μετατράπηκε σε καταιγίδα. Ο ξεναγός μας, με ένα μειδίαμα και με τα μάτια στραμμένα στον ουρανό, μας εξήγησε πως η βροχή σε αυτό το ιερό μέρος θεωρείται ευλογία.

Η πορεία μας συνεχίστηκε μέσα από τα πέτρινα μονοπάτια με τον ίδιο ενθουσιασμό και ήταν μοναδική. Ένιωθα πως συμμετείχαμε σ’ ένα αρχαίο τελετουργικό δρώμενο, όπου ο άνθρωπος ενώνεται με τη φύση μέσα από έναν ιερό χορό μυστηρίου…

Βίωσα το μεγαλείο και την ομορφιά ενός τόπου χτισμένου κυριολεκτικά στα σύννεφα, εκεί όπου ο άνθρωπος ήθελε να παντρέψει σε έναν ιερό γάμο τη γη με τον ουρανό. Μία ακόμα ιδιαίτερη ανθρώπινη δημιουργία μέσα στον χρόνο και τον χώρο, προσπαθώντας να αγγίξει το υπερβατικό.

Σε σύγκριση με άλλα αρχαιολογικά μνημεία και τόπους που έχω επισκεφθεί, το Machu Picchu ξεχωρίζει για την απομόνωσή του σε μία επιβλητική τοποθεσία, την πληθώρα των κτισμάτων σε ένα τόσο μεγάλο υψόμετρο και επίσης για την αίσθηση του μυστηρίου που το περιβάλλει.

Η υπόσχεση που είχα δώσει πριν από αρκετά χρόνια στον εαυτό μου, να το επισκεφτώ, έγινε πλέον μια πραγματικότητα που με σημάδεψε για πάντα.

Άφησα πίσω μου τον χώρο με την αίσθηση ότι είχα αγγίξει και ενωθεί έστω για λίγο με κάτι πολύ βαθύ μέσα μου, μια σύνδεση με έναν κόσμο διαφορετικό από τον δικό μου, αλλά ιδιαίτερα ξεχωριστό.

Πιστεύω, πως κάθε συνειδητοποιημένος επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί και να νιώσει την ενέργεια του χώρου, φεύγοντας από αυτό το μέρος μεταμορφωμένος, περισσότερο πλούσιος εσωτερικά με εικόνες ανεξίτηλες και με μια βαθύτερη κατανόηση για την ανθρώπινη δημιουργικότητα και την αστείρευτη ομορφιά της φύσης…

Παραπομπές:

1 Το όνομα Μάτσου Πίτσου προέρχεται από τη γλώσσα των Ίνκα, τη Κέτσουα (Quechua), και σημαίνει κυριολεκτικά “Αρχαίο Βουνό” ή “Παλαιό Βουνό”.

Μάτσου σημαίνει «παλιό» ή «αρχαίο», Πίτσου σημαίνει «βουνό» ή «κορυφή».

Αναφέρεται στην τοποθεσία της πόλης που είναι χτισμένη σε μια απόκρημνη κορυφή των Άνδεων. Ονομάστηκε έτσι λόγω της γεωγραφικής της θέσης, καθώς το Μάτσου Πίτσου βρίσκεται σε μια πλαγιά μεταξύ δύο κορυφών, του Μάτσου Πίτσου και του γειτονικού Χουάινα Πίτσου («Νεαρό Βουνό»).

2 Γιατί δεν καταγράφηκε και ποια ήταν η αιτία που παρέμεινε άγνωστη στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι την ανακάλυψή της από τον Hiram Bingham το 1911; Πώς κατάφεραν οι Ίνκα να διατηρήσουν την ύπαρξή της κρυφή; Γιατί κατασκευάστηκε και ποιος ήταν ο ακριβής σκοπός του.

Ενώ πιστεύεται ότι ήταν μια ιερή πόλη, ένα καταφύγιο για την αριστοκρατία ή ένα κέντρο λατρείας και τελετών, ο ακριβής του ρόλος παραμένει ασαφής.

Υπάρχουν περισσότερα από 150 κτίσματα επιβλητικής αρχιτεκτονικής στα οποία συμπεριλαμβάνονται οικίες, ναοί και βωμοί.

3 Ο Αστικός τομέας βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πόλης και περιλαμβάνει όλα τα τελετουργικά και διοικητικά κτήρια της πόλης μαζί με τα οικήματα, καθώς και τέσσερις πλατείες.

Το Μάτσου Πίτσου έχει αρκετές αστρονομικές ευθυγραμμίσεις. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ορισμένα κτήρια και τοποθεσίες, όπως το Intihuatana (η «πέτρα του ηλίου»), χρησιμοποιούνταν για παρατηρήσεις των κινήσεων του ήλιου και άλλων αστρονομικών φαινομένων. Αυτή η πέτρα θεωρείται ότι είχε αστρονομικό και θρησκευτικό σκοπό.

Ο Ναός του Ήλιου («Τορεόν»), ήταν ένα θρησκευτικό συγκρότημα κτισμάτων με σκοπό τη διενέργεια ιεροτελεστιών και αστρονομικών μετρήσεων.

Οι Ίνκα πίστευαν ότι ο Ήλιος ήταν ο δημιουργός όλων των πραγμάτων και ότι οι αυτοκράτορες τους ήταν απευθείας απόγονοί του, γεγονός που ενίσχυε το θρησκευτικό και πολιτικό τους κύρος.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό κτίσμα είναι του συγκροτήματος του Κόνδορα, όπου μια μεγάλη πέτρα είναι λαξευμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να θυμίζει τον κόνδορα με τα φτερά του ανοιχτά. Ο κόνδορας ήταν ένα σημαντικό σύμβολο για τους Ίνκα, καθώς αντιπροσώπευε τον άνω κόσμο (Hanan Pacha) σύμφωνα με την κοσμολογία τους, τον ουρανό και τον κόσμο των θεών. Επίσης, συνδεόταν με την ελευθερία, τη δύναμη και την επικοινωνία μεταξύ του επίγειου κόσμου και των θεών.

Η Ιερή Πλατεία στο Μάτσου Πίτσου αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς και σεβαστούς χώρους στην αρχαία πόλη των Ίνκα, φιλοξενώντας τρία εμβληματικά κτήρια: τον Ναό των Τριών Παραθύρων (Templo de las Tres Ventanas), τον Κυρίως Ναό και τον Ναό του Ιερέα (ή γνωστό και ως Οικία του Ιερέα). Αυτά τα κτήρια αποτελούσαν την καρδιά της θρησκευτικής ζωής στο Μάτσου Πίτσου.

Το υψηλότερο σημείο με κτίσματα στο Μάτσου Πίτσου είναι το Intihuatana, ένα πέτρινο μνημείο που βρίσκεται στην κορυφή της κύριας περιοχής της αρχαίας πόλης. Το Intihuatana είναι ένας λαξευμένος λίθος που πιστεύεται ότι είχε αστρονομικό και θρησκευτικό σκοπό, χρησιμοποιούμενος από τους Ίνκα για να μετρήσουν τις ηλιακές κινήσεις και να σηματοδοτήσουν την εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία.

Βιβλιογραφία

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη
Ανακάλυψέ το
Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

×