Πώς η βελόνα άλλαξε τον κόσμο;

Μια ιδέα που ξεκίνησε από πολύ παλιά- ήδη από την παλαιολιθική εποχή έχουμε ευρήματα που μοιάζουν πολύ με τη δική μας «βελόνα»- και δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ. Η μορφή απλή αλλά πανέξυπνη: μια καρφίτσα με μύτη στη μια άκρη και ένα «τρύπιο» κεφάλι στην άλλη άκρη. Τόσο απλό… αλλά τόσο έξυπνο! Και χωρίς αυτήν…τι;

Θεωρείται ότι η βελόνα χρησιμοποιείται εδώ και πολλούς αιώνες, ίσως ακόμα και από τότε που η προαιώνια μητέρα του ανθρώπινου γένους, η Εύα, ύστερα από την ντροπή που της προκάλεσε η γύμνια της, χρειάστηκε να φορέσει ρούχα φτιαγμένα από δέρμα!

Αλλά και στην περίπτωση του Μωυσή, που ανακαλύφθηκε ως βρέφος από την Αιγύπτια πριγκίπισσα, κάποιο ψαροκόκαλο ή άλλο αγκαθωτό αντικείμενο θα πρέπει να συνέβαλε στο να φτιάξει η πριγκίπισσα τα ζεστά ρούχα για το δύστυχο μωρό και μελλοντικό προφήτη.

Βελόνα και κλωστή

Στους καταυλισμούς της λίθινης εποχής, οι άνθρωποι χρειάζονταν πολύ ζεστό ρουχισμό, για να επιβιώσουν. Μέχρι την ανακάλυψη της βελόνας χρησιμοποιούσαν τένοντες και δερμάτινο νήμα, για να ενώσουν μεταξύ τους τα κομμάτια των ενδυμάτων, αλλά η διαδικασία ήταν πολύ αργή. Όπως φαίνεται από ευρήματα σε σπηλιές της Ευρώπης, άρχισαν να χρησιμοποιούν μυτερά και λεπτά κόκκαλα με μια τρύπα στη μια άκρη από όπου περνούσαν το «νήμα» (ακόμα και τρίχες αλόγου). Έτσι η διαδικασία ήταν ταχύτερη, αφού η τρύπα στα κομμάτια που ήταν να ενωθούν γινόταν από το ίδιο εργαλείο που διαπερνούσε και το «νήμα». Η επιτάχυνση αυτή έσωσε πολλές ζωές που κινδύνευαν από τους δριμείες χειμώνες και την ξαφνική οργή του καιρού.

Βελόνες στην αρχαιότητα

Η βελόνα φτιαγμένη από υλικά της φύσης, κυρίως ξύλο και κόκκαλο, κάνει την εμφάνισή της από πολύ παλιά και οι αρχαιολόγοι τη συνάντησαν σε όλα τα σημεία του ορίζοντα.

Στο σπήλαιο Sibuntu, στη Νότια Αφρική, βρέθηκε η αρχαιότερη οστέινη βελόνα (61,000 BP). Στο σπήλαιο Bay στο νησί Hunter της Τασμανίας βρέθηκαν βελόνες που χρονολογούνται 18.000 χρόνια πριν. Ακόμα παλαιότερες ανασκαφές της λίθινης εποχής, όπως οι ανασκαφές στο νησί Öland στο Alby της Σουηδίας, αποκαλύπτουν αντικείμενα που μοιάζουν με βελόνες από οστό και χρονολογούνται στο 6000 π.Χ. Βελόνες ηλικίας 30.000 χρόνων βρέθηκαν στον Kostenki της Ρωσίας. Σε αιγυπτιακούς τάφους έχουν βρεθεί πολλές βελόνες από χαλκό. Αλλά και οι Ρωμαίοι άφησαν πολλά δείγματα από περίτεχνες βελόνες και δαχτυλήθρες.

Στο Θιβέτ υπάρχουν ευρήματα από θήκες για βελόνες, γεγονός που δείχνει την εκτίμηση με την οποία περιέβαλαν αυτό το μικρό και φαινομενικά άχρηστο «αγκαθάκι»!

Η συρραφή

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ευρήματα που φαίνεται να χρησιμοποιήθηκαν ως βελόνες συναντάμε σχεδόν σε κάθε γωνιά της γης. Η αναγκαιότητα αποδεικνύεται πανανθρώπινη και η λύση που βρήκαν όλοι είναι μία! Η ίδια βελόνα ταξίδεψε ανά τον κόσμο και άλλαξε την ιστορία!

Οι άνθρωποι μπορούσαν πλέον να φτιάχνουν ρούχα, παπούτσια, κλινοσκεπάσματα και να προστατεύονται από το κρύο, τον αέρα, τον ήλιο την ξηρασία και όλες τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Οι λαοί κατά τις μετακινήσεις τους αλλά και τις εκστρατείες τους μπορούσαν να στήνουν καταυλισμούς με σκηνές και τέντες και να κατασκηνώνουν με ασφάλεια.

Ακόμα και στην κατασκευή όπλων τα οποία επενδύονταν με δερμάτινες ή υφασμάτινες θήκες ή καλύμματα, η βελόνα αποδείχτηκε πολύ καλός σύμμαχος του ανθρώπου.

Μπορούσαν επίσης να φτιάξουν σάκους και πουγκιά για να αποθηκεύουν και να μετακινούν αντικείμενα, τρόφιμα και νερό. Αν το υλικό που χρησιμοποιούσαν ως ύφασμα ήταν αρκετά ανθεκτικό σε εξωτερικές συνθήκες τότε ο σάκος μπορούσε να κλείσει καλά και να διατηρήσει τρόφιμα για πολύ καιρό.

Ο εφευρέτης αυτού του σπουδαίου εργαλείου δεν είναι γνωστός ούτε και το όνομά του καταγεγραμμένο στην ιστορία. Ίσως να λέγεται ανάγκη για επιβίωση, ίσως ανθρώπινη οξύνοια, ίσως ακόμα και θεία έμπνευση. Ένα είναι σίγουρο: πως αυτός ο μικρός και θαυματουργός χειρουργός έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην καθημερινή μας ζωή και συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες του ακούραστα, ακόμα και αν εμείς δεν το εκτιμάμε, όπως συνήθως κάνουμε οι άνθρωποι με όλα τα μικρά και αθόρυβα πράγματα…