“σήμερα είδα”… Ότι έχουμε ξανά ανάγκη τη Φιλοσοφία

Συγγραφέας: Delia S.Guzman

Είναι πολλά αυτά που μας χρειάζονται  αυτές τις στιγμές. Κι αυτό, επειδή στην πραγματικότητα είμαστε φτωχοί μέσα σε τόση αφθονία και τόσες ανέσεις που παρέχει μία τεχνολογία στην υπηρεσία των πραγματικών και υποτιθέμενων αναγκών του ανθρώπου. Όμως, παρατηρούμε ότι όσο περισσότερα έχουμε, τόσο περισσότερα χρειαζόμαστε. Κι αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο που είναι δύσκολο να σταματήσει, εκτός κι αν καταφέρουμε να πραγματώσουμε αυτό που έχουμε πραγματικά ανάγκη. Γι’ αυτό λέμε: Χρειαζόμαστε περισσότερη Φιλοσοφία.

Μετά από τόσα χρόνια που προσπαθούν να μας πείσουν ότι η Φιλοσοφία δεν χρησιμεύει σε τίποτα ούτε έχει σχέση με την πραγματική ζωή, είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε  τη χρησιμότητά της. Είναι φανερό ότι σαν άσκηση νοητικής οξυδέρκειας  αναπτύσσει  απλά τους διανοητικούς «μυς» και ακονίζει τις γλώσσες και τις πένες, ώστε να  μπορεί κάποιος να εκφράζεται ή να γράφει με τρόπο όλο και περισσότερο συγκεχυμένο, αν και φαινομενικά καλλιεργημένο. Αυτή η μορφή Φιλοσοφίας δεν μπορεί να μας βοηθήσει ως ανθρώπους.

Αλλά ας γυρίσουμε στην πρακτικότητα που προσπαθούμε να έχουμε στη ζωή. Ποιος δεν έχει κάνει στον εαυτό του ερωτήσεις στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία, στη νιότη, ακόμα και στην ωριμότητα, συχνά συγκαλυμμένες, για να μην αποκαλύψει αδυναμία ή άγνοια; Πόσες φορές αυτές οι ερωτήσεις δεν έμειναν αιωρούμενες στη διάσταση του αδύνατου και απρόσιτου; Πόσες φορές δεν έχουμε βασανιστεί σκεπτόμενοι τη γέννηση και το θάνατο, την αρρώστια και τα γηρατειά; Πόσες φορές δεν έχουμε ψάξει μία απάντηση για τον κόσμο και την παρουσία μας σ’ αυτόν; Πόσες φορές δεν έχουμε περιφερθεί γύρω από την ιδέα του Θεού, κάποτε  για να την αρνηθούμε εξαιτίας της περιπλοκότητάς της, κι άλλοτε,  για να την αφήσουμε να ζει σαν ένα αδύνατο για μετάφραση συναίσθημα; Πόσες φορές δεν έχουμε χρειαστεί τη Φιλοσοφία, για να βοηθηθούμε μέσα στις αμφιβολίες, την αγωνία και την απελπισία;

Η Φιλοσοφία χρησιμεύει για να ζούμε. Είναι μία τέχνη πολύ δύσκολη με την οποία κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται ούτε γνωρίζει την τεχνική. Απλώς ερχόμαστε στη ζωή και αφήνουμε το ένστικτο να υπαγορεύει τους κανόνες του παιχνιδιού ή τους παραμορφώνουμε σύμφωνα με συγκεκριμένες παροδικές αποδοχές. Αλλά το «ΖΗΝ» είναι κάτι διαφορετικό. Είναι να ξέρουμε ποιοί είμαστε, να  ξέρουμε ότι  δεν είμαστε οι μοναδικοί, να ξέρουμε ότι οι δοκιμασίες που μας φαίνονται οδυνηρές και δύσκολες δεν είναι παρά σκαλοπάτια, για να μάθουμε να τα καταφέρνουμε μόνοι μας, να τα βγάζουμε πέρα με τα δικά μας μέσα. Είναι να διαισθανθούμε ότι πηγαίνουμε προς κάποιον άλλο χρόνο-χώρο, κι ας μην είναι αυτός που τώρα γνωρίζουμε. Είναι να αντιλαμβανόμαστε ένα νήμα συνάφειας, που μπορούμε να ονομάσουμε -αν θέλουμε- αιωνιότητα.

Η Φιλοσοφία χρησιμεύει, για να αιτιολογήσουμε τη Ζωή και όχι για να αφήνουμε τον εαυτό μας να παρασύρεται απ’ αυτήν. Χρησιμεύει, για να αξιολογήσουμε όλα τα ζωντανά όντα και όχι μόνο τα ανθρώπινα. Χρησιμεύει, για να κοιτάζουμε τον ουρανό και τη γη, για να σκαλίζουμε στο βάθος της γης και για να εισχωρούμε στα βάθη του ουρανού, για να δούμε γύρω γύρω, για να αισθανθούμε, για να σκεφτούμε. Για να είμαστε φιλόσοφοι συνειδητοί στις ερωτήσεις και τις απαντήσεις μας, που ναι μεν, μπορεί να μην είναι οριστικές, οδεύουν ωστόσο προς μία βαθμιαία κατανόηση της Αλήθειας. Κανείς δεν θα μας πληρώσει γι’ αυτό. Δεν θα κερδίσουμε «τα προς το ζην» μ’ αυτό τον τρόπο, όμως θα ξέρουμε να ζούμε και θα αποκτήσουμε πληρότητα από τη δική μας εσωτερική σιγουριά και αυτοπεποίθηση.

Η Φιλοσοφία δεν είναι ιδιοκτησία αυτών που μπορούν να σχηματίζουν θεωρίες περισσότερο ή λιγότερο καλά εκτεθειμένες και χειρίζονται μία γλώσσα που δεν είναι προσιτή σ’ αυτούς που δεν έχουν κάνει ειδικές μελέτες. Η Φιλοσοφία ως τρόπος ζωής, ως αναζήτηση της γνώσης, είναι για όλους και σε όλους είναι απαραίτητο να αναρωτιούνται ελεύθερα πάνω στις διάφορες όψεις του όντος και του κόσμου. Να αναρωτιέται κανείς είναι ένας τρόπος ζωής. Κι ακόμη καλύτερα, όταν ανακαλύπτει βασικές απαντήσεις που προσαρμόζονται στις ανάγκες του, να μπορεί να  τις εφαρμόζει στην καθημερινότητά του.  Γιατί αυτό είναι που μας μετατρέπει όλους σε φιλοσόφους, και όχι οι πανεπιστημιακοί τίτλοι που βεβαιώνουν ότι έχουμε παρακολουθήσει μαθήματα σε ένα πανεπιστήμιο, αλλά όχι ότι έχουμε μάθει να σκεπτόμαστε και να ζούμε.

Πέρα από μόδες ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτων έλεγε στο έργο του «Παρμενίδης»:
«Είναι όμορφο και θείο η φλογερή ορμή που σε εκτοξεύει στους λόγους των πραγμάτων. Αλλά εξασκήσου και εκπαιδεύσου σ’ αυτές τις ασκήσεις που φαινομενικά δε χρησιμεύουν για τίποτα, και που ο λαός ονομάζει λεπτή περιττολογία, ενώ είσαι ακόμα νέος. Αλλιώς, η αλήθεια θα ξεγλιστρά πάντα από τα χέρια σου».

 

Ετικέτες: Αυτογνωσία φιλοσοφία
Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Σχετικά Άρθρα

×