Επιστημονικά Νέα (Τεύχος 150)

Εμφυτεύσιμο μικροτσίπ ελέγχει την όρεξη

Ένα εμφυτεύσιμο ηλεκτρονικό κύκλωμα που χαλιναγωγεί την όρεξη ενδεχομένως να αποτελεί το νέο «όπλο» κατά της παχυσαρκίας, υποστηρίζουν Βρετανοί επιστήμονες που πρόκειται σύντομα να το δοκιμάσουν σε πειραματόζωα.

Η επιστημονική ομάδα του Κολεγίου Ιμπέριαλ του Λονδίνου με επικεφαλής τους Δρ Κρις Τουμάζου και σερ Στέφεν Μπλουμ, δημιούργησαν ένα μικροτσίπ που εμφυτεύεται στην περιοχή της κοιλιάς, κάτω ακριβώς από το πνευμονογαστρικό νεύρο, το οποίο, μεταξύ άλλων, παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της όρεξης.

Οι δημιουργοί του πιστεύουν ότι θα αποδειχτεί μια καλή εναλλακτική λύση των χειρουργικών μεθόδων αντιμετώπισης της παχυσαρκίας.

ΠΗΓΗ: in.gr

«Κοινωνικά» ρομπότ δείχνουν πώς τα μυρμήγκια βρίσκουν τον δρόμο τους

Τελικά τα μυρμήγκια δεν χρειάζονται μεγάλη εξυπνάδα για να βρίσκουν τη συντομότερη διαδρομή μέχρι τη μυρμηγκοφωλιά: Μικρά ρομπότ που προγραμματίστηκαν με τρεις απλές εντολές μπορούν να μιμούνται με ακρίβεια την κυκλοφορία στις λεωφόρους των κοινωνικών εντόμων.

Καθένα από τα ρομπότ έχει δύο “κεραίες” στην κορυφή του, οι οποίες είναι στην πραγματικότητα αισθητήρες φωτός. Αν πέφτει περισσότερο φως στον αριστερό αισθητήρα, το ρομπότ στρίβει αριστερά ενώ αν πέφτει περισσότερο φως στον δεξιό αισθητήρα, το ρομπότ στρίβει δεξιά.

Το ίδιο συμβαίνει με τα πραγματικά μυρμήγκια, τα οποία όμως αντί για φωτεινά ίχνη ακολουθούν τις φερομόνες, χημικά σινιάλα που αφήνουν πίσω τους άλλα μυρμήγκια καθώς περπατούν. Και αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότερα μυρμήγκια θα χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια τη συντομότερη διαδρομή.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η μελέτη της συμπεριφοράς των μυρμηγκιών μπορεί να είναι χρήσιμη για κάθε εφαρμογή στην oποία είναι απαραίτητος ο υπολογισμός της βέλτιστης διαδρομής.

Στις τηλεπικοινωνίες, για παράδειγμα, χρησιμοποιείται ήδη ένας αλγόριθμος με την ονομασία «βελτιστοποίηση αποικίας μυρμηγκιών», ο οποίος βρίσκει τη βέλτιστη διαδρομή για τη μετάδοση δεδομένων στο διαδίκτυο.

ΠΗΓΗ: pathfinder.gr

Χαμένη αρχαία Ήπειρος βρίσκεται θαμμένη στον Ινδικό Ωκεανό

Τα απομεινάρια μιας αρχαίας Ηπείρου είναι θαμμένα κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα του Ινδικού Ωκεανού υποστηρίζει έρευνα Νορβηγών επιστημόνων, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Geoscience.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν στοιχεία για την ύπαρξη μιας περιοχής, η οποία υπήρξε στην επιφάνεια πριν από 2.000 με 85 εκατομμύρια χρόνια.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν τα ίχνη μιας ηπείρου, που κάποτε βρισκόταν ανάμεσά τους, της Μαυριτίας, η οποία εξαφανίστηκε.

Η μελέτη κόκκων άμμου από τις παραλίες της νήσου Μαυρικίου, στον Ινδικό Ωκεανό, αποκάλυψε ότι προέρχονται από μια ηφαιστειακή έκρηξη που έλαβε χώρα πριν από εννέα εκατομμύρια έτη ενώ περιείχαν μεταλλικά υλικά πολύ παλαιότερα.

Αναλύσεις του βαρυτικού πεδίου της Γης αποκαλύπτουν διάφορες περιοχές όπου ο φλοιός του πλανήτη κάτω από το βυθό του Ινδικού ωκεανού είναι πιο παχύς από τον φυσιολογικό ωκεάνιο φλοιό (έχει πάχος 25 έως 30 χλμ έναντι του συνήθους πάχους 5 έως 10 χλμ), γεγονός που πιθανώς οφείλεται στα διάσπαρτα απομεινάρια της βυθισμένης Μαυρικίας. Και άλλες περιοχές των βυθών στους ωκεανούς πρέπει να κρύβουν παρόμοια υπολείμματα αρχαίων ηπείρων – φαντασμάτων.

Η “μικροήπειρος” Μαυριτία διασπάστηκε πριν από 85 εκατ. έτη όταν η Ινδία άρχισε να απομακρύνεται από τη Μαδαγασκάρη.

ΠΗΓΗ: econews.gr

“Φωτογραφία” πλανήτη με δύο ήλιους

Μία πολύ ενδιαφέρουσα εικόνα κατέγραψαν Γάλλοι αστρονόμοι στη Χιλή. Πρόκειται για ένα δυαδικό σύστημα, στο οποίο ένα μεγάλο σώμα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τα δύο άστρα του συστήματος. Εάν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για πλανήτη και όχι για έναν καφέ νάνο (αποτυχημένο άστρο), τότε για πρώτη φορά θα αντικρίσουμε απευθείας εικόνα πλανήτη με δύο ήλιους.

Πιο συγκεκριμένα, ερευνητές παρατήρησαν το δυαδικό σύστημα 2Μ0103, όπως ονομάστηκε, στο ποίο τα δύο άστρα βρίσκονται σε πολύ κοντινή μεταξύ τους απόσταση. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο μεγάλο σώμα που κινείται γύρω από αυτά και που, μάλιστα, έχει μάζα 12-14 φορές μεγαλύτερη από τον πλανήτη Δία. Το σώμα αυτό έχει προβληματίσει τους ειδικούς, γιατί αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στα όρια του πλανήτη και του καφέ νάνου, γι’ αυτό και προσπαθούν να προσδιορίσουν την ταυτότητά του αναλύοντας τη χημική του σύσταση.

Παρόλο που δεν είναι πειστικό, και μάλλον παραπέμπει σε αστείο, οι πλανήτες σε δυαδικά συστήματα διαδόθηκαν μέσα από τις ταινίες του “Πολέμου των Άστρων”, από το θρυλικό πλανήτη Τατουίν. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα εντοπίστηκε ένας πλανήτης με τέσσερις ήλιους.

ΠΗΓΗ: news.gr

Λιγότερα συναισθήματα αλλά περισσότερος φόβος στα βιβλία

Λιγότερες λέξεις που αφορούν συναισθήματα εμπεριέχονται στα βιβλία όσο περνούν τα χρόνια. Με μια εξαίρεση στον κανόνα: τον φόβο!

Όπως διαπιστώνει νέα επιστημονική μελέτη, όπου μετέχει και Έλληνας επιστήμονας, σταδιακά, από τη δεκαετία του 1970 και μετά, όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο λιγότερες συναισθηματικές λέξεις περιέχουν τα νέα λογοτεχνικά βιβλία.

Με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών εντοπίστηκε η διαχρονική τάση στη χρήση λέξεων, που μεταδίδουν μια πληθώρα συναισθημάτων (χαρά, θυμός, φόβος, λύπη, έκπληξη, αηδία κ.α.).

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLoS ONE. Αν και οι ερευνητές εστιάστηκαν στην αγγλόφωνη λογοτεχνία, τα ευρήματά τους είναι πιθανό να αντανακλούν μια ευρύτερη διεθνή τάση, που να ισχύει και σε λογοτεχνίες άλλων γλωσσών.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν με ειδικό λογισμικό μια βάση δεδομένων της Google με πάνω από πέντε εκατομμύρια ψηφιοποιημένα βιβλία. Η γενική διαπίστωση είναι ότι καταγράφεται μια σταθερή μείωση στη χρήση συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων, κατά τον τελευταίο αιώνα, ιδίως αυτών που εκφράζουν θετικά και ευχάριστα συναισθήματα.

Αισθητή εξαίρεση από τον κανόνα αποτελούν οι λέξεις που αφορούν το συναίσθημα του φόβου. Η χρήση αυτών των λέξεων σημείωσε πτώση στα λογοτεχνικά έργα που γράφηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα, όμως εμφανίζουν σαφή τάση ανόδου μετά τη δεκαετία του ’70, παρά την πτωτική τάση των λέξεων που μεταφέρουν άλλα συναισθήματα.

Προηγούμενες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στα online μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, μπορεί να αντανακλούν διάφορες κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις. Όμως η νέα έρευνα είναι η πρώτη που αποκαλύπτει πως οι διαχρονικές αλλαγές στη έκφραση των συναισθημάτων στα βιβλία μπορούν επίσης να αντανακλούν γενικότερες και μακροπρόθεσμες ιστορικές και πολιτισμικές τάσεις.

Μεταξύ άλλων, η ανάλυση έδειξε ότι την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε στα βιβλία μια διακριτή αύξηση στις λέξεις που αφορούσαν στη λύπη και αντίστοιχη μείωση στις λέξεις που είχαν να κάνουν με τη χαρά. Κάτι ανάλογο δεν φαίνεται να συνέβη κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από την άλλη, καταγράφονται δύο περίοδοι, στη δεκαετία του ΄20 (πριν την μεγάλη οικονομική κρίση!) και του 60, όταν κορυφώθηκε η χρήση των λέξεων που αντανακλούσαν χαρά και ευτυχία.΄

ΠΗΓΗ: news.gr

Οι σεισμοί μετατρέπουν το νερό σε… χρυσάφι

Το άγγιγμα του Μήδα έχουν οι σεισμοί, οι οποίοι μπορούν να μετατρέψουν κυριολεκτικά το νερό σε χρυσό, σύμφωνα με νέα έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience.

Μάλιστα, ο χρυσός μπορεί να δημιουργηθεί από σεισμούς που δεν είναι καν μεγάλου μεγέθους. Ακόμη και η μικρότερη δόνηση είναι ικανή να προκαλέσει τη διαδικασία με την οποία ο χρυσός δημιουργείται από το νερό.

Η επιστημονική έρευνα αναφέρει τη διαδικασία αυτή και απλά εξηγεί πώς δημιουργούνται τα κοιτάσματα χρυσού και ότι χρειάζονται αρκετό χρόνο.

Οι σεισμοί με τις αναπηδήσεις που δημιουργούν στο νερό, το προκαλούν να εξατμίζεται αρκετά γρήγορα. Δεδομένου ότι το νερό περιέχει συγκεντρώσεις χρυσού, όταν εξατμίζεται, αφήνει πίσω του τον χρυσό.

Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι, όπως εξηγούν οι ερευνητές, το νερό περιέχει πολύ λίγο χρυσό, αφού κατά μέσο όρο οι συγκεντρώσεις του είναι μόνο ένα μέρος ανά εκατομμύριο.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν ένας σεισμός “καταφέρει” να πάρει από το νερό τον χρυσό, η ποσότητα που λαμβάνεται είναι μια μάλλον μικρή.

ΠΗΓΗ: news.gr

Αρχαίο ηλιακό ρολόι ανακαλύφθηκε στο Λούξορ της Αιγύπτου

Ένα από τα αρχαιότερα ηλιακά ρολόγια, ηλικίας 3.300 χρόνων, ανακάλυψαν οι Ελβετοί επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βασιλείας, στην Αίγυπτο.

Το ρολόι βρέθηκε στην Κοιλάδα των Βασιλέων κατά τις ανασκαφές κοντά σε πέτρινη κατοικία, στην οποία ζούσαν οι εργάτες που απασχολούνταν στην κατασκευή των βασιλικών τάφων.

Η ανακάλυψη είναι ένας ασβεστολιθικός δίσκος σε μέγεθος πιάτου, πάνω στον οποίο έχει χαραχθεί ένα ημικύκλιο μαύρου χρώματος, που διαιρείται σε 12 ίσα τμήματα. Πιθανώς το ρολόι να χρησιμοποιείτο για τον υπολογισμό του χρόνου εργασίας.

Η Κοιλάδα των Βασιλέων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της Αρχαίας Αιγύπτου, καθώς φιλοξενεί πάνω από 60 τάφους φαραώ και βρίσκεται στο Λούξορ, τις αρχαίες Θήβες της Αιγύπτου

ΠΗΓΗ: esoterica.gr

Πώς ο πετεινός προλαβαίνει την αυγή

Πώς αντιλαμβάνεται ο πετεινός ότι η ανατολή πλησιάζει; Το καταλαβαίνει άραγε από το λυκόφως ή γνωρίζει από μόνος του τι ώρα είναι; Σύμφωνα με το τελευταίο πείραμα, το κοκόρι πράγματι έχει ρολόι στο κεφάλι.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ναγκόγια έβαλαν κόκορες σε ένα δωμάτιο στο οποίο τα φώτα παρέμειναν χαμηλωμένα για όλο το 24ωρο. Όλα τα «κικιρίκου» καταγράφηκαν για διάστημα ενός μήνα, οπότε οι καταγραφές εξετάστηκαν με στατιστικά εργαλεία.

Η ανάλυση έδειξε ότι, ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν εξωτερικά ερεθίσματα που σηματοδοτούν τον ερχομό της αυγής, οι κόκορες συνέχισαν γενικά να κρώζουν λίγο πριν την ώρα που κανονικά θα ξημέρωνε.

Το συμπέρασμα είναι ότι τα κικιρίκου υπακούν στους λεγόμενους κιρκαδικούς ρυθμούς, έναν κύκλο 24 ωρών τον οποίο υπαγορεύει το βιολογικό ρολόι στον εγκέφαλο, προκειμένου να συγχρονίζει τις φυσιολογικές λειτουργίες με τον κύκλο μέρας-νύχτας.

Στην πορεία των ημερών, πάντως, τα κοκόρια εμφάνισαν μια ελαφρά απορρύθμιση του κικιρίκου, ένδειξη ότι το βιολογικό ρολόι βασίζεται και σε εξωτερικά ερεθίσματα για να κρατά το σωστό ρυθμό.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο Current Biology.

ΠΗΓΗ: in.gr

Το αίσθημα δίκαιης μοιρασιάς ξεκίνησε από τους χιμπατζήδες

Η πανανθρώπινη τάση για δίκαιη μοιρασιά είναι πιθανό να έχει πολύ πιο βαθιές εξελικτικές ρίζες, από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Μια νέα αμερικανική έρευνα υποστηρίζει ότι ακόμα και οι χιμπατζήδες διαθέτουν ένα αίσθημα δικαιοσύνης, που φαίνεται πως τελικά δεν είναι αποκλειστικό ανθρώπινο προνόμιο.

Οι ερευνητές έβαλαν τους στενότερους γενετικά συγγενείς του ανθρώπου να παίξουν ένα οικονομικό παίγνιο (το λεγόμενο «τελεσιγραφικό παίγνιο» ή “Ultimatum Game”).

Το εν λόγω παίγνιο, στο οποίο δύο άτομα καλούνται να συμφωνήσουν για να μοιράσουν μεταξύ τους ένα ποσό χρημάτων ή άλλων αγαθών, χρησιμοποιείται κατ εξοχήν από τους οικονομολόγους σε πειράματα δίκαιης οικονομικής συμπεριφοράς με τους ανθρώπους. Συνήθως οι άνθρωποι προσφέρονται να δώσουν το 40% έως 50% των χρημάτων στον άλλο, ενώ δεν δέχονται να πάρουν κάτω από το 20%.

Στην τροποποιημένη εκδοχή του τεστ, δύο χιμπατζήδες κλήθηκαν να μοιράσουν χρωματιστές μάρκες (που αντιστοιχούσαν σε κομμάτια μπανάνας) και, όπως φάνηκε, δεν τους έλλειψε η γενναιοδωρία, καθώς μια έμφυτη αίσθηση δίκαιης μοιρασιάς τους απέτρεψε από το να τα κρατήσουν όλα για τον εαυτό τους. Το ποσοστό των απόλυτα δίκαιων προσφορών (50%-50%) κυμάνθηκε μεταξύ 58% και 92%.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το πείραμα αυτό αποτελεί μια ακόμα ένδειξη για το γεγονός ότι η δίκαιη μοιρασιά βρίσκεται στα θεμέλια των λίγο-πολύ συνεργατικών ανθρώπινων κοινωνιών (και πιθανώς εξηγεί γιατί οι άνθρωποι ενδόμυχα ενοχλούνται τόσο πολύ από την άδικη διανομή των αγαθών σε μια κοινωνία).

Η νέα έρευνα -που πειραματίστηκε με τρία ζευγάρια χιμπατζήδων- αφού έδειξε ότι τα ζώα είχαν την τάση να προσφέρουν στους άλλους ένα δίκαιο και ίσο μερίδιο τροφής, επανέλαβε το πείραμα με παιδιά ηλικίας δύο έως επτά ετών. Όπως φάνηκε, τόσο οι χιμπατζήδες όσο και οι άνθρωποι σε μικρή ηλικία τείνουν να μοιράζουν δίκαια την τροφή τους.

Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι και στα δύο πειράματα, όταν απαιτείτο η συμφωνία του άλλου για την μοιρασιά, τότε τόσο οι χιμπατζήδες όσο και τα παιδιά έτειναν να κάνουν δίκαιες προσφορές (συχνά του τύπου «μισά-μισά»). Όταν όμως το παίγνιο απαιτούσε από τον συμπαίκτη να είναι παθητικός και δεν απαιτείτο η συναίνεσή του για τη διανομή, τότε τόσο οι χιμπατζήδες όσο και τα παιδιά έκαναν πολύ πιο εγωιστικές προσφορές, προκειμένου να κρατήσουν όσο γινόταν περισσότερα για τους ίδιους.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα δύο είδη -άνθρωποι και πίθηκοι- εξελίχτηκαν σε ένα δύσκολο περιβάλλον όπου ήταν ανάγκη να συνεργάζονται για να επιβιώσουν. Έτσι, έχουν πλέον αφομοιώσει ότι, αν θέλουν να αποκομίζουν τα οφέλη της συνεργασίας, πρέπει να μοιράζονται δίκαια με τους άλλους. Αλλά πάντα καιροφυλακτεί η παράλληλη τάση για εγωιστική συμπεριφορά.

ΠΗΓΗ: pathfinder.gr

Φοιτητής βρήκε τη λύση για την απομάκρυνση 7,25 εκατ. τόνων πλαστικού από τους ωκεανούς

Η τεχνολογία του 19χρονου Boyan Slat συνίσταται στην ανάπτυξη ενός «δικτύου» από εξέδρες επεξεργασίας και φράγματα, τα οποία θα σχηματίζουν ένα γιγάντιο χωνί.

Τα φράγματα θα σπρώχνουν τα απορρίμματα προς τις εξέδρες επεξεργασίας, όπου τα πλαστικά θα διαχωρίζονται από το πλαγκτόν, θα φιλτράρονται και θα αποθηκεύονται μέχρι να ανακυκλωθούν.

Το πρωτοποριακό στοιχείο της τεχνολογίας του είναι ότι τα απορρίμματα θα καταλήγουν στις εξέδρες επεξεργασίας χάρη στον σχηματισμό (χωνί) που θα δημιουργούν τα φράγματα, αποκλειστικά με τη δύναμη των ρευμάτων της θάλασσας.

Ο 19χρονος φοιτητής εμπνεύστηκε τη Συστοιχία Καθαρισμού των Ωκεανών, όπως ονομάζεται το φιλόδοξο πρότζεκτ, μετά από μια σχολική εργασία για τα πλαστικά απορρίμματα στις «χωματερές» των ωκεανών.

Όλα αυτά τα χρόνια ο Boyan συνέχισε να επεξεργάζεται το σχέδιό του, το οποίο βραβεύτηκε από το πανεπιστήμιο Ντελφτ, και τελικά δημιούργησε τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Ίδρυμα για τον Καθαρισμό των Ωκεανών», η οποία εργάζεται για την ανάπτυξη και υλοποίηση των τεχνολογιών του.

Οι «χωματερές» είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που μαστίζουν τους ωκεανούς, καθώς τα σκουπίδια εκτείνονται σε τεράστιες εκτάσεις, εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Εκτιμάται ότι Συστοιχία Καθαρισμού των Ωκεανών θα μπορούσε να απομακρύνει από το νερό, εντός πενταετίας, μέχρι και 7.250.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων, προστατεύοντας τα θαλάσσια θηλαστικά και μειώνοντας τους ρυπαντές που επιμολύνουν την τροφική αλυσίδα.

Εκτός αυτού, θα συνέβαλε στην εξοικονόμηση εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, από την περικοπή των εξόδων για θαλάσσιους καθαρισμούς και την ενίσχυση του τουρισμού.