“σήμερα είδα”…Τη μοναξιά σε παρέα

Σήμερα είδα τη μοναξιά σε παρέα…

Σ’ αυτόν τον κόσμο των αντιφάσεων, δεν πρέπει να μας παραξενεύει αυτό που είδα, αφού η γνώση των απολύτων μάς είναι απαγορευμένη και καταλαβαίνουμε μονάχα άστατες σχετικότητες σαν αυτή της μοναχικής παρέας.

Να που τώρα όλα τα μέσα επικοινωνίας είναι προσιτά σε μας. Χιλιάδες λεπτά νήματα διασχίζουν τον κόσμο και ο αέρας μεταδίδει δονήσεις που μεταφράζονται σε ήχους. Οι εφημερίδες και τα νέα τους ξεπροβάλλουν γρήγορα σαν ριπές ανέμου. Δεν λείπει και η μετάδοση των εικόνων. Αρκεί μια μικρή συσκευή με αριθμούς, για να μπορούμε να μιλήσουμε με όποιον θέλουμε σε λίγη ώρα. Οι δρόμοι ξεχειλίζουν από κόσμο και το να γνωρίζει κανείς μερικές ξένες γλώσσες είναι κάτι εύκολο στη σημερινή εποχή. Τέλος πάντων, όλα προσφέρονται για την ένωση, για τη γνώση και την προσέγγιση των ανθρώπων μεταξύ τους.

Κι όμως το πείραμα απέτυχε…

Δεν είναι σπάνιο να βλέπει κανείς τον άνθρωπο να διαβάζει μόνος του την εφημερίδα του, να φοβάται υποσυνείδητα μπροστά σε ένα ανώνυμο τηλεφώνημα, να κλείνεται και να βυθίζεται σε σκέψεις μπροστά σε μια συσκευή τηλεόρασης ή να περπατάει πιο μόνος από ποτέ μέσα στην πιο πολυάνθρωπη λεωφόρο. Η υπερβολική επικοινωνία τον έχει ζαλίσει και βρίσκει καταφύγιο στη δική του μοναξιά, για την οποία λέει τόσα πολλά.

Υπάρχουν, ωστόσο, αυτοί που, γοητευμένοι από το πείραμα της μαζικής επικοινωνίας, τη χρησιμοποιούν ανά πάσα στιγμή, μέχρι που φτάνουν να βαριούνται τον ίδιο τον ήχο της ανθρώπινης φωνής, αν και δεν το εξομολογούνται ποτέ. Αυτοί είναι που γελάνε ενώ κλαίνε μέσα τους και φοβούνται τόσο πολύ τη δική τους μοναξιά, που ψάχνουν οποιαδήποτε δικαιολογία, για να μη μείνουν ποτέ μόνοι με τον εαυτό τους.

Γενικά, τόσο αυτός που το εκφράζει όσο αυτός που δεν το εκφράζει βρίσκεται μόνος, τρομακτικά μόνος, αλλά με την παρέα εκείνων που είναι επίσης μόνοι. Ίσως να είναι αυτή η μοναδική επικοινωνία των ημερών μας: να μοιραζόμαστε τη μοναξιά.

Χωρίς να το καταλάβουμε, τα μέσα έχουν υπερβεί τους σκοπούς. Κατά αυτόν τον τρόπο, υπεραφθονούν τα μέσα επικοινωνίας αλλά όχι η ίδια η επικοινωνία.

Για να υπάρξει επικοινωνία -και αυτό είναι μάλλον που ξεχάσαμε- πρέπει να έχουμε στοιχεία για να μεταδώσουμε. Ο άνθρωπος μόνος, και ακόμα περισσότερο, άδειος, δεν έχει να πει τίποτα. Γι’ αυτό βρισκόμαστε μπροστά στην πολυλογία του αιώνα, που γεμίζει λόγους και χαρτιά χωρίς να εκφράζει τίποτα. Σήμερα γίνονται αντικείμενο λατρείας οι πολλές λέξεις που λένε τα λιγότερα δυνατά. Είναι εφικτό να φανταστεί κανείς ένα δέντρο γεμάτο φύλλα αλλά χωρίς κλαδιά ούτε κορμό;

Όλες οι προσπάθειες, οι μελέτες, οι τεχνικές, οι στεναχώριες ευνοούν την εμφάνιση καινούριων μέσων επικοινωνίας, αλλά πάντα μέσων, μέσων χωρίς σκοπούς. Λίγος ή ανύπαρκτος είναι ο χρόνος που απομένει στον άνθρωπο, για να ασχοληθεί με την ανάπτυξη του Εγώ του, του μοναδικού που μπορεί να εκφράζεται και να χρησιμοποιεί έξυπνα τα μέσα. Και είναι τόσο ατελής η άποψη που υπάρχει σήμερα για τον κόσμο που, όπως λέγαμε πριν, ο άνθρωπος έχει φτάσει στο σημείο να φοβάται τον εαυτό του… επειδή δεν τον γνωρίζει καθόλου. Έτσι δεν θέλει πλέον να βρίσκεται μόνος με τον εαυτό του ούτε με τα όνειρά του, και ακόμα περισσότερο, δεν αποτολμά να ονειρεύεται. Επομένως, τι θα μεταδώσει;

Μην πιστέψετε ότι, όταν μιλάω για τον άνθρωπο που είδα, αναφέρομαι σε έναν άνθρωπο που δεν έχει παρέα ή που είχε μεγάλη παρέα που τον άφησε μόνο. Σήμερα είδα τον άνθρωπο μόνο, επειδή δεν βρίσκει τον εαυτό του και περιπλανιέται στους λαβύρινθους του ίδιου του είναι του με την αβεβαιότητα του τυφλού που δοκιμάζει άγνωστους δρόμους.

Για τους μοναχικούς με συντροφιά, εκείνους τους πολλούς που υποφέρουν από τον ίδιο πόνο του ανθρώπου που είδα σήμερα, κάνω δικά μου τα λόγια του Σενέκα που, λίγο καιρό πριν, με έκαναν να πάψω να αισθάνομαι μόνη μου. Εσύ, που αισθάνεσαι εγκαταλειμμένος και νιώθεις να μη σε καταλαβαίνουν, σκέψου πως γράφω αυτά τα λόγια για σένα, και περισσότερο από το να τα γράψω, τα προφέρω δίπλα σου, για να νιώσεις ότι έχω πολλά όνειρα κι ένα μεγάλο Ιδεώδες που ονομάζεται Ακρόπολη για να σου μεταδώσω.

Συγγραφέας: Delia S. Guzman