Το «λειτούργημα» του πολεμιστή, έτσι όπως αυτό εκφράστηκε μέσα στους αιώνες, είναι πάντα προσαρμοσμένο στις διάφορες «χώρο-χρονικές περιστάσεις». Βλέπουμε σε όλον τον αρχαίο αλλά και σύγχρονο κόσμο να παίρνει ο πολεμιστής διάφορες και πολυποίκιλες μορφές, ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες της εποχής και του πολιτισμού, έτσι ώστε να επιτελέσει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά το σκοπό του, ο οποίος σε γενικές γραμμές είναι η αμυντική και επιθετική ικανότητα της κοινωνίας.
Για αυτόν το λόγο ξεδιπλώνεται μέσα στην ιστορία μία πολύ μεγάλη γκάμα πολεμιστών με πολλά και διαφορετικά μορφικά χαρακτηριστικά. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ εύκολα αντιληπτό αν συγκρίνουμε π.χ. έναν αρχαίο Αζτέκο πολεμιστή-τίγρη (Οτομίτλ), που φέρει ως όπλο το πολεμικό του ρόπαλο και έναν Ιππότη της μεσαιωνικής Ευρώπης με την σιδηρόφρακτη πανοπλία καβάλα πάνω στο πολεμικό του άλογο. Το φαινόμενο αυτό όμως συμβαίνει πάντα σε αυτό που ονομάζουμε μορφή, η οποία λόγω της εύπλαστης φύσης της, αποκτάει τα χαρακτηριστικά της υποταγμένη στις εξωτερικές συνθήκες και περιστάσεις. Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως με την Ουσία, αυτό το αδιόρατο στοιχείο που κρύβεται πίσω από τις μορφές και δίνει το νόημα της ύπαρξης των πολεμιστών, στην προκειμένη περίπτωση μετατρέποντάς τους σε πρότυπα ανδρείας, αυτοθυσίας και υπηρεσίας.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν από τα παραπάνω ότι αυτό που ονομάζουμε Ουσία, εκδηλώνεται μέσα από κάποια όμοια εσωτερικά χαρακτηριστικά, τα οποία ενώνουν τους πολεμιστές όλων των εποχών κάτω από ένα κοινό πολεμικό πνεύμα. Ένα πολεμικό πνεύμα το οποίο εκφράστηκε μέσα από μία πλούσια πολεμική παράδοση, η οποία ενέπνευσε και εμπνέει ακόμη και σήμερα πολλούς ανθρώπους.
Θα αναφέρουμε λοιπόν κάποια από αυτά τα κοινά εσωτερικά χαρακτηριστικά, τα οποία παρατηρούνται σε όλους τους πολεμιστές και τα οποία οι ίδιοι προσπάθησαν να αναπτύξουν μέσα από τα δύσκολα εκπαιδευτικά συστήματα που ακολουθούσαν μέσα στους αιώνες, για να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο αυτό το Αρχέτυπο του Πολεμιστή, το οποίο παραμένει σταθερό και αμετάλλακτο μέσα στους αιώνες.
- Η αντίληψη του εσωτερικού πολέμου είναι η πιο θεμελιώδης ιδέα που κατευθύνει τη δράση ενός πολεμιστή. Διότι αυτός ξέρει ότι ο μοναδικός εχθρός είναι ο εαυτός του και το πραγματικό πεδίο μάχης βρίσκεται μέσα του. Έτσι ο πόλεμος μετατρέπεται σε μία διαδικασία συνεχόμενης αυτοβελτίωσης, μία μάχη μεταξύ των φωτεινών και των σκοτεινών στοιχείων του εαυτού του, έτσι ώστε το φως της ψυχής να θριαμβεύσει τελικά και να απλωθεί ολόγυρά του.
- Η αντίληψη της αθανασίας της ψυχής. Οι υπερφυσικές και ακατανόητες για εμάς ικανότητες που είχαν οι πολεμιστές του παρελθόντος, πήγαζαν από την αντίληψη ότι πέρα από το φθαρτό τους σώμα είναι κάτοχοι κάτι πιο αληθινού και αιώνιου που υπάρχει μέσα τους, το οποίο κανένας και τίποτα δεν μπορεί να βλάψει. Μία κοινή ιδέα μάλιστα που επικρατούσε σε όλα τα μυητικά πολεμικά συστήματα ήταν το ότι: «δεν είναι το σώμα που έχει μία ψυχή, αλλά η ψυχή που έχει ένα σώμα». Η ταύτιση λοιπόν με αυτό το υψηλότερο μέρος του εαυτού, που ονομάζεται ψυχή ή πνεύμα και η προτεραιότητα που έδιναν σε αυτό, παρείχε αυτήν την αίσθηση της αθανασίας και της αιωνιότητας, η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πηγές δύναμης ενός πολεμιστή.
- Το θάρρος αποτελεί ένα από κύρια όπλα του πολεμιστή. Αυτή η ικανότητα που του επιτρέπει να δράσει πέρα από τον φόβο του θανάτου φτάνοντας ακόμη και στην κατάσταση της αυτοθυσίας, πηγάζει από την αφοσίωση του πολεμιστή απέναντι στην Ιδέα που υπηρετεί. Διότι αυτός κατέχει την ανδρεία να τοποθετεί το αντικείμενο υπηρεσίας του πάνω από τον ίδιο του τον εαυτό.
- Η υπηρεσία που ασκεί απέναντι στο Ιδεώδες που τον εμπνέει και την ανθρωπότητα. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει πολεμιστής που να μην αντιλαμβάνεται κάτι που τον ξεπερνάει και να μην δίνεται ολοκληρωτικά σε αυτό, χωρίς τσιγκουνιές. Είτε αυτό το ονομάζει Θεό, είτε κράτος, είτε άρχοντα, είτε ιδέα, είτε σκοπό.
- Η αίσθηση του καθήκοντος είναι τόσο έντονη σε έναν άνθρωπο με πολεμικό πνεύμα, που τον βάζει σε διαδικασία να ξεπεράσει τις επιθυμίες, ορέξεις και απολαύσεις μιας υλιστικής και βολικής ζωής, όπως και να υπερβεί όλα εκείνα τα εσωτερικά εμπόδια (ανασφάλειες, αμφιβολίες, φόβους…κ.τ.λ.), προκειμένου να αντεπεξέλθει ορθά στις απαιτήσεις που ορίζει ο ρόλος του.
- Η επιμονή παρέχει στον πολεμιστή τη δύναμη που του επιτρέπει να μην υποχωρεί μπροστά στις δυσκολίες και να διατηρεί μία συνέχεια στις προσπάθειες του, οι οποίες δεν εξαντλούνται μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος που ο ίδιος έχει θέσει.
- Η αξιοπιστία αποτελεί εκείνη την ιδιότητα ενός πολεμιστή που τον κάνει να παραμένει πιστός και σταθερός απέναντι στα καθήκοντά του. Η αρετή αυτή μετατρέπει έναν άνθρωπο σε αγωνιστή, ο οποίος θα εξαντλήσει κάθε περιθώριο προσωπικής προσπάθειας, προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις ευθύνες του ρόλου του, όσο πιο ολοκληρωμένα και άψογα γίνεται.
- Η αξιοπρέπεια μοιάζει με την ασπίδα του πολεμιστή, η οποία τον προστατεύει από τον χειρότερο του εχθρό, την ατιμία. Μέσω αυτής της ιδιότητας ο ίδιος ποτέ δεν πέφτει θύμα των ορέξεων και των παθών του κατώτερου του εαυτού, που θα τον οδηγούσαν να χάσει το πνευματικό του ύψος και το δικαίωμα να ονομάζεται άνθρωπος.
Οι μορφές λοιπόν μπορεί να αλλάζουν, αλλά η Ουσία παραμένει μία και αναλλοίωτη μέσα στους αιώνες και μόνο αν καταφέρουμε να τη διακρίνουμε κοιτάζοντας πίσω από τα φαινόμενα, θα μπορέσουμε να έρθουμε σε επαφή με αυτά τα στοιχεία που δόμησαν και δομούν ακόμη αυτήν την υψηλή έννοια του πολεμιστή και που παραμένουν κοινά στους πολιτισμούς όλων των εποχών.
Στη δική μας εποχή όλα αυτά φαντάζουν πολύ μακρινά και αναχρονιστικά. Όπως όμως μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας, είναι απολύτως αναγκαίο τέτοιου είδους στοιχεία να επανέλθουν σε έναν κόσμο που γκρεμίζεται λόγω έλλειψης ηθικής.
Είναι σίγουρο ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ψάχνουν απεγνωσμένα μέσα σε αυτό το χάος που επικρατεί, ένα φωτεινό μονοπάτι που θα τους οδηγήσει σε ανώτερα επίπεδα συνείδησης και θα δώσει ένα διαφορετικό νόημα στη ζωή τους. Θα μετατρέψει την πεζή καθημερινότητά τους σε έναν αγώνα αυτογνωσίας, αυτοβελτίωσης όπως και καλυτέρευσης του κόσμου στον οποίον ζούμε. Πρέπει όλοι αυτοί που έχουν ένα κρυμμένο πολεμικό πνεύμα και αν όλα αυτά που ειπώθηκαν προηγουμένως βρίσκουν ένα αντίκτυπο βαθειά μέσα τους, να έχουν και τη σιγουριά ότι το μονοπάτι του πολεμιστή βρίσκει πάντα τρόπους να «ενσαρκώνεται» σε κάθε εποχή. Αρκεί κάποιος να έχει ξύπνιες τις αισθήσεις του για να μπορεί να αντιληφθεί τις μορφές με τις οποίες έχει «ντυθεί» αυτήν την ιστορική στιγμή και εκείνη την διεισδυτική ματιά που θα του επιτρέψει να διακρίνει την κρυμμένη και αμετάλλακτη Ουσία του.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ο εσωτερικός δρόμος των πολεμικών τεχνών, Michel Echenique, εκδ. Νέα Ακρόπολη, Αθήνα 1998
- Ο πολεμιστής, Συγγραφική ομάδα, εκδ. Αρχέτυπο, Αθήνα 2004