Ορίζεται ως “Ιερή” η Αρχιτεκτονική που αφιερώνεται στο θεό ή τους θεούς και μέσω αυτού στοχεύει στην σύνδεση του ανθρώπου με την διάσταση αυτών των όντων.
Μεγαλοπρεπή, μυστηριακά, αινιγματικά, απόκοσμα, μυστικιστικά, συναντάμε σε όλο τον πλανήτη τα αρχιτεκτονικά έργα, τα μνημεία, τους βωμούς που αφιέρωσαν οι άνθρωποι σε αυτή την ανώτερη διάσταση.
Οι πυραμίδες της Αιγύπτου, της Αμερικής και της Κίνας, οι ναοί του Καρνάκ, του Αμπου Σιμπέλ, του Λουξορ, τα Ζιγκουράτ της Μεσοποταμίας, οι πολυάριθμοι ελληνικοί ναοί με εξέχοντα παραδείγματα τον Παρθενώνα, το Θησείο, το Ναό του Απόλλωνα στις Βάσσες και του Ποσειδώνα στο Σούνιο, το Ιερό των Δελφών, μεγαλιθικές κατασκευές που η προέλευσή τους χάνεται στον χρόνο όπως το Stonehenge, to Karnak της Γαλλίας, και άλλα πιο σύγχρονα όπως η Παναγία των Παρισίων, η Αγία Σοφιά, τα μοναστήρια στον Άθω.
Κάποια ανέπαφα ως σήμερα άλλα μισό-κατεστραμμένα και άλλα γνωστά από τις αφηγήσεις των ιστορικών και του μύθου, τα έργα αυτά εκπέμπουν κατά κανόνα μία ενέργεια που συγκινεί με έναν βαθύ τρόπο τον άνθρωπο. Αυτός θα σταθεί για μιά στιγμή σιωπηλός μπροστά σε αυτό το μυστήριο. Νοσταλγία για κάτι που υπήρξε αλλά χάθηκε, δέος για το ακατανόητο, γαλήνη μπροστά στην ομορφιά και την αρμονία.
Τι είναι αυτό που κάνει αυτά τα έργα τόσο ιδιαίτερα. Τι μυστικά γνώριζαν οι Ιερείς και οι Τέκτονες που έκτισαν τους γοτθικούς ναούς και τους διακόσμησαν με γρύπες, ρόδακες, ανθέμια και φύλακες Ιππότες;
Πως ο Φειδίας γνώριζε τόσα μυστικά για την οπτική, τις αρμονικές χαράξεις;
Από αντλούσαν τα μυστικά τους οι Κέλτες και ήξεραν με ακρίβεια τις ισημερίες και τα ηλιοστάσια;
Ποια η σχέση των μνημείων με τον τόπο, το “locus” στον οποίο κατασκευάστηκαν;
Γιατι κάθε πολιτισμός ή θρησκεία επέλεγε ακριβώς τον ίδιο τόπο να κτίσει τα ιερά του αλλάζοντας απλά την μορφή τους;
Κάθε ένα από αυτά τα μνημεία έχει μία ιδιαίτερη ιστορία, έναν μύθο που αναφέρεται σε αυτό, συμβολισμούς που σχετίζονται την θεότητα ή τον Άγιο στον οποίο αφιερώθηκαν, μυστικά στην κατασκευή τους που συνδέονται με το φως του ήλιου ή των αστεριών, αινίγματα που αφορούν τη δομή και την θέση τους.
Το σύμπλεγμα των μεγάλων πυραμίδων στην Γκίζα σε σχέση με τον άξονα του Νείλου αποτελεί έναν ακριβή κατοπτρισμό του αστερισμού του Ωρίωνα σε σχέση με τον άξονα της γαλαξιακής ζώνης.
Όταν από τους μεγαλιθικούς σχηματισμούς του Καρνάκ της Γαλλίας άρχισαν να αφαιρούνται τμήματά του, το μικροκλίμα της περιοχής άλλαξε δραματικά.
Οι αρχαίοι ελληνικοί ναοί και ιερά σχηματίζουν ακριβέστατα γεωμετρικά σχήματα πάνω στον ελληνικό χάρτη. Οι θέσεις τους ορίζουν ισόπλευρα τρίγωνα που συνδέονται μεταξύ τους και οι αποστάσεις τους εγγράφονται σε ομόκεντρους κύκλους με απόλυτη γεωμετρική ακρίβεια.
Οι τρούλοι, σύμβολο του ουρανού, σε πολλές βυζαντινές εκκλησίες διαιρούνται σε 12 ανοίγματα, όπως και οι αστερισμοί του Ζωδιακού.
Οι Αρχαίοι Ιερείς, μάγοι, μύστες φαίνεται πως γνώριζαν πολλά μυστικά του χώρου και του χρόνου. Γνώριζαν πολύ καλά για την ιερή γεωγραφία, τους γεωδαιτικούς κόμβους, τις γραμμές ley. Τα σημεία δηλαδή που ο Πλανήτης έχει αυτή την ειδική ενέργεια που αναζωογονεί ενεργειακά τον άνθρωπο. Που του δίνει την ευκαιρία να έχει ένα πέταγμα ψυχής, να κοιτάξει προς τα πάνω σε μία πνευματική ανάσα που τον συνδέει με το μεγαλείο του Σύμπαντος.
Γνώριζαν όμως και τα μυστικά του χρόνου. Τις κομβικές στιγμές που δημιουργούνται από την περιστροφή της Γης μέσα στο ηλιακό σύστημα και τις πορείες των άστρων. Πολλοί πολιτισμοί του παρελθόντος έδειχναν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους αλληλοσυσχετισμούς της Γης με τον Ωρίωνα, τον Σείριο, τις Πλειάδες και τους αστερισμούς. Τους συντρόφους της Γης και του Ήλιου στον χορό του διαστήματος και των άστρων.
Μπροστά σε αυτά τα αινίγματα ο σημερινός πολιτισμός στέκεται αμήχανος. Οι σημερινοί επιστήμονες μπορούν να κάνουν την ανάλυση, να μετρήσουν, να υποθέσουν γύρω από τη φύση και τον σκοπό αυτών των κατασκευών. Δεν μπορούν να κάνουν όμως τη σύνθεση. Μας λείπει ο συνδετικός κρίκος και το γιατί που θα ξεκαθάριζε την εικόνα.
Ίσως τα αρχαία μνημεία να είναι κάτι περισσότερο από περίτεχνες κατασκευές και αρμονικές αναλογίες. Ισως πάλι για αυτό το λόγο να είναι και τόσο περίτεχνα. Γιατί φαίνεται ότι κατασκευάστηκαν για να “λειτουργούν” στον χώρο. Σε συγκεκριμένο χώρο. Και σε συγκεκριμένο χρόνο.