Καθισμένος πλάι στη φωτιά, που έκαιγε στη μέση ενός στενού δωματίου, στην αρχαία πόλη της Τενοτστιτλάν, ο πατέρας του νεογέννητου, κοιτώντας γεμάτος αγωνία την μαία να κόβει τον ομφάλιο λώρο, άρχισε να λέει με δυνατή φωνή:
«Αγαπημένη μου γυναίκα, γενναία γυναίκα, επέστρεψες από τη μάχη, νικήτρια.».
Μετά, σηκώνοντας το βρέφος προς τον ουρανό, του απηύθυνε τα πρώτα λόγια που θα άκουγε ποτέ:
«Καλώς ήρθες στον κόσμο. Ο Πόλεμος είναι το Καθήκον σου. Θα δώσεις πιοτό, και τροφή στον Ήλιο και στη Γη. Θα γίνεις πολεμιστής του Ήλιου, για να διατηρηθεί η ισορροπία του κόσμου. Εκεί μέσα στο πεδίο της μάχης, θα χαραχτεί για πάντα το όνομά σου. Να ξέρεις ότι αυτή η ζωή, που μόλις ξεκίνησε για σένα, είναι μόνο ένα πέρασμα. Ο προορισμός σου είναι ο ουράνιος κόσμος.».
Είναι γνωστό ότι υπήρξαν Σχολές Μυστηρίων σε όλη την Αμερική. Υπάρχουν ευρήματα στους πολιτισμούς των Μάγια και των Αζτέκων που μας το μαρτυρούν.
Ειδικότερα, στους Αζτέκους της κεντρικής Αμερικής, βρίσκουμε την οργάνωση μιας σχολής που ονομαζόταν «Καλμεκάκ», η οποία ήταν, μάλλον, μυητικό κέντρο και που μερικές φορές ονομάζεται «σχολή ή οίκημα των πειθαρχιών». Η λέξη σημαίνει «Ο Οίκος όπου το σώμα αναπτύσσεται και ανθίζει» και ήταν αφιερωμένο στο Θεό Κετζαλκοάτλ, που ήταν ο θεός του ουρανού κι ο σοφός δημιουργός των νόμων, ευεργέτης της ανθρωπότητας. Εκείνος έμαθε στους ανθρώπους όλες τις τέχνες, αλλά η ουσία της διδασκαλίας του βρίσκεται στην προσευχή και στην πράξη μετάνοιας. Η εκπαίδευση ονομαζόταν Tlacahuapahualiztli, που σήμαινε «η Τέχνη της ανατροφής και της εκπαίδευσης των ανθρώπων». Πρόκειται για μια πολύ αυστηρή διαμόρφωση της νεολαίας, όπου η κυριαρχία της πειθαρχίας και της αγνότητας καθιερωνόταν στους νέους, οι οποίοι υποτάσσονταν σε ένα ειδικό φυσικό τρόπο ζωής. Για αυτούς η θυσία του εαυτού τους ήταν μια πραγματική τιμή.
Εκεί μεταδίδονταν οι διδασκαλίες, που ο ίδιος ο Κετζαλκοάτλ είχε δώσει στους ανθρώπους. Ήταν οι σχολές των ναών μυητικού τύπου, όπου διαμορφώνονταν οι μελλοντικοί αρχηγοί, πολεμιστές, ιερείς και γενικά οι σοφοί. Το Καλμεκάκ ήταν μια σχολή διαμόρφωσης πολεμικού χαρακτήρα, ένα είδος εκκλησιαστικού εκπαιδευτηρίου που εξυπηρετούσε αποκλειστικά τα παιδιά των ανώτερων τάξεων. Σε γενικές γραμμές, το Καλμεκάκ συνδέονταν με τους ναούς και τα λειτουργούσαν μέλη του ιερατείου.
Την ημέρα που οι γονείς έφερναν τα παιδιά στις σχολές, τα παρουσίαζαν στους δασκάλους και στην ιερή εικόνα του Θεού:
«Εδώ σε έχει τοποθετήσει ο Κύριος μας. Εδώ ο Κύριος μας τοποθετεί ένα κόσμημα, ένα πολύτιμο φτερό, ένα παιδί που μόλις ήρθε. Το τοποθετούμε στην αγκαλιά των χεριών Σου. Τον αφιερώνουμε στον Κύριο μας, και προσευχόμαστε ότι αυτός θα τον στηρίξει. Τον αφήνουμε να γίνει ένας νέος Πολεμιστής. Θα ζήσει εδώ, στον Οίκο των Κανόνων. Εδώ, όπου γεννιούνται οι Ιππότες-Αετοί και οι Ιππότες-Ιαγουάροι.».
Οι γνώσεις που μετέδιδαν ήταν κατά πολύ πιο σύνθετες από εκείνες που παρείχαν τα δημόσια σχολεία. Τα πρώτα χρόνια, τα παιδιά εκπαιδευόταν στο σπίτι και αργότερα πήγαιναν σε σχολές. Υπήρχαν δυο επίπεδα σχολών: Οι Telpochcalli, λαϊκές σχολές που βρίσκονταν στα calpulli ή γειτονίες, και τα Καλμεκάκ, σχολές των ναών, όπου εκπαιδευόταν τα αγόρια των ευγενών, ανεξάρτητα όμως από το είδος της εργασίας που έκαναν. Οι σπουδαστές πήγαιναν επίσης εκεί στην ηλικία των 15 και άνω και διδάσκονταν γραφή, ημερολογιακούς υπολογισμούς, αστρονομία και μαντεία. Όλες αυτές ήταν επιστήμες που επιφυλάσσονταν για τους λίγους προνομιούχους. Νεαροί άνδρες, που το επιθυμούσαν, μπορούσαν προηγουμένως να παντρευτούν και να συνεχίσουν τις σπουδές τους, με απώτερο στόχο να κάνουν καριέρα αναλαμβάνοντας θρησκευτικά καθήκοντα.
Όταν ο νέος έμπαινε στο Καλμεκάκ, οι γονείς του του έλεγαν: «Κοίτα, παιδί μου, πηγαίνεις όχι για να σε τιμήσουν, όχι για να σε υπακούσουν και να σου δώσουν αξία αλλά για να σε οδηγήσουν. Πρέπει να είσαι ταπεινός και υποβαθμισμένος. Αν το σώμα σου γίνει ζωηρό και ματαιόδοξο, τιμώρησε το και ταπείνωσε το, κοίτα μην θυμηθείς σαρκικά πράγματα… κοίτα μην υπερβάλεις με το φαγητό, να είσαι μετριοπαθής, να αγαπάς την αποχή και τη νηστεία και να εξασκείσαι σ’ αυτά και επίσης, παιδί μου, πρέπει να προσέχεις να καταλάβεις τα βιβλία του Κυρίου μας, να πλησιάζεις τους σοφούς και τους ικανούς». Ακόμα, ο πατέρας έλεγε στα παιδιά του: «Να προσέχετε να γίνεται φίλοι του θεού που βρίσκεται παντού, είναι αόρατος και αψηλάφιστος και οφείλετε να του προσφέρετε την καρδιά και το σώμα σας. Κοιτάξτε μην είστε ματαιόδοξοι μέσα στην καρδιά σας, ούτε να αποθαρρύνεστε, ούτε να λιγοψυχήσετε, αλλά να είστε ταπεινοί μέσα στην καρδιά σας και να έχετε τις ελπίδες σας στο Θεό… Να είστε εν ειρήνη με όλους, με κανέναν να μην χάνετε τη ντροπή σας, με κανέναν να μην είστε ανυπάκουοι. Να σέβεστε όλους… Να είστε ταπεινοί μπροστά σε όλους ό,τι και να λένε για σας. Σωπάστε και ό,τι και να σας κάνουν, μην απαντάτε».
Είναι μυστήριο για μας σήμερα αυτό που έκαναν εκεί. Για να μπει κανείς στο μέγαρο των πειθαρχιών, γινόταν η επιλογή μιας ελίτ νεαρών μέσα από τον πόλεμο, καθώς και από διάφορες φυσικές και ψυχικές προσπάθειες και, ύστερα, οι δεκτοί μαθητές ονομάζονταν «ιππότες». Είχαν ένα σύστημα μέσα στο οποίο προσπαθούσαν να σφυρηλατούν το χαρακτήρα, δηλαδή την προσωπικότητα των πολιτών τους. Ήταν ένα πολύ σκληρό, για τα δικά μας δεδομένα, σύστημα. Λέγεται ότι προχωρούσαν ακόμα και σε σκόπιμους φυσικούς ακρωτηριασμούς, για να δυναμώσουν τον πνευματικό χαρακτήρα σε όλες τις ασκήσεις που έκαναν. Ο ισπανός ιεραπόστολος José de Acosta λέει: «Τους συνήθιζαν να κοιμούνται άσχημα και να τρώνε χειρότερα για να συνηθίζουν από παιδιά την εργασία και όχι την εύκολη ζωή» και «Συνέχεια τους έκαναν παρατηρήσεις για να γίνουν ενάρετοι, να ζουν με αγνότητα, να είναι μετριοπαθείς στο φαγητό, να νηστεύουν, να έχουν ήρεμο και μετριασμένο περπάτημα. Συνήθιζαν να τους δοκιμάζουν σε σκληρές εργασίες και ασκήσεις». Κάθε βράδυ ξυπνούσαν τέσσερες φορές για να προσφέρουν λιβάνι στους Θεούς και να κάνουν θυσίες. Η αυτοθυσία γινόταν συχνά σε φυσικό επίπεδο, καρφώνοντας αγκάθια στα αυτιά, στα πόδια ή σε άλλα μέρη του σώματος και προσφέροντας το αίμα στους θεούς. Με αυτό το τρόπο εξασκούνταν και αποκτούσαν δύναμη μπροστά στις δυσκολίες.
Υπήρχαν κλάδοι ή ειδικεύσεις ή διαβαθμίσεις πάνω στο Καλμεκάκ, όπου οι πολεμιστές περνούσαν από τον έναν βαθμό στον επόμενο, καθώς εξελίσσονταν, μέχρι να φτάσουν όσοι από αυτούς μπορούσαν στο τελευταίο επίπεδο, στην κορυφή της κάστας των πολεμιστών.
Η οικία των φρουρών των όπλων ήταν ένας βαθμός. Ο ιππότης-φρουρός των όπλων είναι αυτός που κατέχει τα όπλα, που έχει γίνει ιππότης και έχει οπλιστεί, δηλαδή έχει αποκτήσει όπλα, όχι μόνο φυσικά αλλά και ψυχολογικά, για να αρχίσει τη μάχη των δοκιμασιών προς την κατάκτηση των άλλων επιπέδων.
Άλλη ήταν η οικία των πολεμιστών ιπποτών-αετών, άλλη η οικία των ιπποτών – φιδιών και άλλη η οικία των ιπποτών-ιαγουάρων. Οι ιππότες-ιαγουάροι μεταμορφώνονταν σε ιππότες-αετούς μέσα από την μετάλλαξη της γήινης μάχης σε ουράνια μάχη, και μετά περνούσαν στο επίπεδο που ήταν ο ιππότης-φίδι-αετός, που συνδύαζε τα προηγούμενα σ’ ένα (στο φτερωτό φίδι) σύμβολο του Θεού Κετζαλκοάτλ .
Στο Καλμεκάκ εκπαιδεύονταν οι πολεμιστές και οι αρχηγοί. Για να τους εκπαιδεύσουν και να τους δοκιμάσουν, τους έστελναν στο πόλεμο για βοηθητικές εργασίες και για να ξεπεράσουν τον φόβο. Αργότερα, περνούσαν τη μύηση για να εισέλθουν στο τάγμα των ιπποτών-ιαγουάρου και αετού. Μετά από νηστείες και ετοιμασίες επί 40 μέρες μεταφέρονταν στο μεγάλο ναό, όπου γινόταν η τελετή της μύησης. Αυτοί οι ιππότες ήταν οι υπεύθυνοι για τις τελετές του ανθισμένου πόλεμου, την κατάκτηση της καρδιάς μέσα από τη μάχη του δυαδισμού, που οδηγεί στην απελευθέρωση και στην ταύτιση με τον Ήλιο.
«Περήφανη για τον εαυτό της είναι η Τενοτστιτλάν
Εδώ κανείς δεν φοβάται να πεθάνει στον πόλεμο
Αυτή είναι η δόξα μας
Αυτή είναι η διαταγή σου, ω δότη της Ζωής!
Αυτό να μην το ξεχάσετε ποτέ, πρίγκιπες
Μην το ξεχάσετε
Ποιος θα κατακτήσει την Τενοτστιτλάν;
Ποιος θα ταρακουνήσει τα θεμέλια των ουρανών;»
Περίπου διακόσια χρόνια κράτησε η κυριαρχία των Αζτέκων στο Μεξικό. Μετά ήρθαν οι Ισπανοί Κονκισταδόρες, και τα θεμέλια των ουρανών ταρακουνήθηκαν. Τον καιρό εκείνο οι Αζτέκοι είχαν ήδη εκφυλιστεί, τελώντας ανθρωποθυσίες κατά εκατοντάδες. Είχαν πάρει κατά γράμμα τις παλιές διδασκαλίες οι οποίες έλεγαν: «στον άνθρωπο που δεν είναι ευσεβής βγάζε του την καρδιά από το στήθος και έκθεσε την στο φως του ήλιου, για να εξαγνιστεί και ύστερα αυτή η εξαγνισμένη καρδιά θα του χρησιμεύσει για να μπορεί να γίνει ένας καλός άνθρωπος». Αυτοί το έκαναν, όχι συμβολικά αλλά βγάζοντας την φυσική καρδιά, επειδή έπαιρναν κατά γράμμα τις διδασκαλίες αυτές, ξεχνώντας την αφηρημένη ερμηνεία τους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Fernand Schwarz, Μύθοι και παραδόσεις της Αρχαίας Αμερικής, Εκδ. Νέα Ακρόπολη.
- Fray Bernardino de Sahagun, Γενική Ιστορία των πραγμάτων της Νέας Ισπανίας.
- Μάγια και Αζτέκοι (Ιστορία και Πολιτισμός των Προκολομβιανών Λαών του Αρχαίου Μεξικού) – Εκδ. Καρακώτσογλου.
- Μαρία X. Πλάνα – Πολιτισμοί του Μεξικού– Εκδ. Νέα Ακρόπολη.