Ίνκας: Αμερικανοί χειρουργοί του 15ου αιώνα

Κρανιακός τρυπανισμός 

Είναι ένας από τους πιο μυστηριώδεις λαούς της Αμερικής που άφησε τα ίχνη του ανεξίτηλα στην ιστορία της ανθρωπότητας με τα κατασκευαστικά του επιτεύγματα, με τις πολεμικές του ικανότητες, τις τελετουργίες και τα θυσιαστήρια αλλά και με τις πρωτοποριακές ιατρικές μεθόδους του. Οι Ίνκας, οι αρχαίοι χειρουργοί! 

«Η διάρκεια της εγχείρησης υπολογίζεται από 30 ως 60 λεπτά κατά τη διάρκεια της οποίας ο ασθενής δεν είχε αναισθητοποιηθεί αλλά παρόλα αυτά έπρεπε να μείνει ακίνητος!»

Πεντακόσια χρόνια πριν και χωρίς την ύπαρξη χειρουργικών εργαλείων ακριβείας και αντιβιοτικών, οι Ίνκας φαίνεται να επιχειρούσαν με επιτυχία κρανιακές εγχειρίσεις με τη μέθοδο του τρυπανισμού, δηλαδή της αφαίρεσης τμημάτων του ανθρώπινου κρανίου! 

 Η μέθοδος του τρυπανισμού του κρανίου δε συναντάται μόνο στους Ίνκας αλλά και στους Αζτέκους, όπως και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις με ανεπτυγμένη ιατρική, στην περίοδο του Μεσαίωνα και αργότερα, καθώς επίσης και στην περίοδο του Ιπποκράτη στην Ελλάδα.  Όμως τα ευρήματα που ανασύρθηκαν από το Κούζκο του Περού είναι συντριπτικά περισσότερα και με πολύ εντυπωσιακές τρύπες ως προς το μέγεθος και την ακρίβεια. Φαίνεται ότι το Κούζκο, όπου βρέθηκαν τα παραπάνω κρανία και που ήταν η πρωτεύουσα των Ίνκας, αποτέλεσε το επίκεντρο της μεθόδου αυτής. 

Η πρακτική αυτή ήταν αρκετά διαδομένη και οι γιατροί των Ίνκας (θεραπευτές-ιερείς με πληθώρα ιατρικών γνώσεων) κατέφευγαν συχνά σε αυτήν όταν ο ασθενής τους παραπονιόταν για ισχυρούς και συνεχόμενους πονοκεφάλους ή πόνους στα μάτια, αλλά και σε περιπτώσεις κρανιακών καταγμάτων από πολεμικές συγκρούσεις. Στις περισσότερες των περιπτώσεων επρόκειτο για εσωτερική αιμορραγία ή παθήσεις όπως οστεομυελίτιδα, εγκεφαλίτιδα, αιμάτωμα κρανίου, όγκους στον εγκέφαλο, που μπορούσαν να προκαλέσουν μέχρι και το θάνατο του ασθενούς αν δεν αφαιρούνταν με άμεσο τρόπο η συσσωρευμένη πίεση στο εσωτερικό του κεφαλιού. 

Επιτυχημένες εγχειρήσεις 

 

Κρανίο με τέσσερεις χειρουργικές επεμβάσεις

Τα ευρήματα από διατρυπημένα κρανία που ανασκάφηκαν από 11 ταφικά μνημεία στο Κούζκο χρονολογούνται γύρω στο 1400 και ανέρχονται σε 411. Τα περισσότερα σε αριθμό από κάθε άλλη παρόμοια ανασκαφή. Η εξέταση των  κρανίων από επιστήμονες έδειξε ότι οι περισσότερες τομές επουλώθηκαν σε μεγάλο ποσοστό με την αναδημιουργία του οστού στα κενά σημεία και ότι σε ποσοστό 90% οι ασθενείς επιζούσαν και μάλιστα θεραπεύονταν!  

 

Βρέθηκαν κρανία με εφτά οπές που έγιναν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές μιας και κάποιες είχαν αρχίσει να κλείνουν. Φαίνεται ότι στην τελευταία ο ασθενής κατέληξε. Η διάμετρος των οπών ποικίλει από 0.3 ως  7.3 cm.  

Εργαλεία και διαδικασία 

Η διάρκεια της εγχείρησης υπολογίζεται από 30 ως 60 λεπτά κατά τη διάρκεια της οποίας ο ασθενής δεν είχε αναισθητοποιηθεί αλλά παρόλα αυτά έπρεπε να μείνει ακίνητος! 

«Η πρακτική αυτή ήταν αρκετά διαδομένη και οι γιατροί των Ίνκας κατέφευγαν συχνά σε αυτήν όταν ο ασθενής τους παραπονιόταν για ισχυρούς και συνεχόμενους πονοκεφάλους ή πόνους στα μάτια, αλλά και σε περιπτώσεις κρανιακών καταγμάτων από πολεμικές συγκρούσεις.»

Φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν μια λεπίδα που ονομαζόταν tumiΤο κρανίο του ασθενούς σταθεροποιούνταν ώστε να μένει ακίνητο ανάμεσα στα γόνατα του χειρουργού και η λεπίδα, φτιαγμένη από πυρόλιθο, χαλκό ή οψιδιανό, έτριβε μπρος πίσω την επιφάνεια του κρανίου μέχρι να αφαιρεθεί το κομμάτι δέρματος και ύστερα το τμήμα κρανιακού οστού που χρειαζόταν για να απελευθερωθεί η εγκεφαλική πίεση. Οι τομές ήταν κυκλικές, τετράγωνες ή και πολυγωνικές 

Η λεπτότητα της εγχείρησης ήταν τέτοια που αν η λεπίδα «ξέφευγε» από τα χέρια του χειρουργού κατά ένα χιλιοστό θα κατέστρεφε το εγκεφαλικό φλοιό (το σκληρό μηνίγγι) με μοιραίες επιπτώσεις για τον ασθενή. Κατά τη διάρκεια της εγχείρησης η λεπίδα κόβει πολλά κρανιακά νεύρα που στέλνουν μηνύματα τεράστιου πόνου στον ασθενή ο οποίος έχει πλήρεις τις αισθήσεις του! 

Τρύπα που διανοίχτηκε με λαβίδα από οψιδιανό (υαλώδης ηφαιστειακή πέτρα 5 φορές πιο κοφτερή από το χειρουργικό ατσάλι)

Σε τέτοιες εγχειρήσεις ο κίνδυνος θανάτου είναι πολύ μεγάλος όχι τόσο λόγω της τομής αλλά λόγω των μολύνσεων που ακολουθούν την εγχείρηση. Οι ερευνητές καταλήγουν πως οι χειρουργοί απέφευγαν τις μολύνσεις χρησιμοποιώντας βάλσαμο και άλλα βότανα που περιέχουν σαπωνίνες (ουσίες που έχουν ιδιότητες παρόμοιες με του σαπουνιού και είναι αντισηπτικές) ενώ χρησιμοποιούσαν κόκα, καπνό και μπύρα από αραβόσιτο ως αναλγητικό.   

Εγχειρήσεις για τελετουργικούς σκοπούς 

Ενώ οι γνώμες των ανθρωπολόγων και αρχαιολόγων είναι διχασμένες σχετικά με τους σκοπούς της μεθόδου αυτής, υπάρχει μερίδα που υποστηρίζει την τελετουργική και μαγική σκοπιμότητα των πρακτικών αυτών. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η διάνοιξη μιας ή περισσότερων οπών στο ανθρώπινο κρανίο πριν ή κατά τη διάρκεια μιας τελετής αποσκοπούσε στην καλή τύχη ή στο να προσφερθεί θυσία στους θεούς. Γενικά στην περιοχή της Αμερικής οι λαοί ονομάστηκαν από κάποιους «κρανιολάτρες» επειδή έδιναν ιδιαίτερη σημασία στο κεφάλι και τον εγκέφαλο. Το κομμάτι που αφαιρούνταν από το κρανίο μετά τον τρυπανισμό χρησιμοποιούνταν συχνά ως φυλαχτό. 

Επίσης, ο τρυπανισμός γινόταν και σε σαμανιστικές θεραπευτικές διαδικασίες για την απελευθέρωση του πιστού από την επίδραση των «κακών πνευμάτων» ή δαιμόνων που κατοικούσαν στο σώμα του.

Τελετουργικό μαχαίρι απόξεσης κρανίου, tumi 

Τέτοιου είδους θεραπείες θα λέγαμε σήμερα ότι αποσκοπούσαν στη θεραπεία ψυχιατρικών παθήσεων. Ίσως όμως και να υπάρχει άλλη εξήγηση που δεν υποστηρίζεται από τη σύγχρονη συμβατική επιστήμη της ιατρικής και της ψυχολογίας αλλά να βασίζεται σε γνώσεις εσωτερισμού που αφορούν την ενεργοποίηση αόρατων κέντρων ενέργειας του ανθρώπου που του επιτρέπουν να έρθει σε επαφή με άλλα αόρατα επίπεδα. 

Είναι βέβαιο ότι οι Ίνκας κατείχαν αναρίθμητες γνώσεις της ανατομίας του κρανίου, του ελέγχου της αιμορραγίας και άλλες σημαντικές γνώσεις ιατρικής και νευροχειρουργικής αλλά και γνώσεις μια άλλης, πιο μεταφυσικής επιστήμης που σήμερα αγνοούμε ή χλευάζουμε. Αποδεικνύεται τελικά ότι η επιστήμη και ειδικότερα η πρόοδος της ιατρικής δεν είναι προνόμια μόνο του σημερινού πολιτισμού και πως τελικά οι αρχαίοι παραδοσιακοί λαοί τίποτα, ούτε την εξελιγμένη επιστημονική γνώση, δεν έχουν να ζηλέψουν από το «σύγχρονο» κόσμο. Αντίθετα, έχουν πολλά να μας διδάξουν! Και αυτό μπορεί να είναι ένα ακόμα κλειδί ένωσης με το παρελθόν, δημιουργικής και διδακτικής επαφής με τους προγόνους και την ιστορία μας. 

 

 

 

Βιβλιογραφία:

  1. http://www.huffingtonpost.com/2013/12/31/skullsperucranialsurgeryphotos_n_4523715.html 
  2. http://www.trepanationguide.com/history.htm 
  3. http://www.cerebromente.org.br/n02/historia/trepan.htm 
  4. https://www.princeton.edu/~cggross/neuroscientist_99_hole.pdf (τεύχος περιοδικού The Neuroscientist) 
  5. http://neurophilosophy.wordpress.com/2007/06/13/anillustratedhistoryoftrepanation/ 
  6. http://www.pbs.org/wgbh/nova/ancient/inca-skull-surgery.html 
  7. http://scienceblogs.com/neurophilosophy/2008/05/13/prehistoric-peruvian-trepanati/ 
  8. http://news.nationalgeographic.com/news/2008/05/080512-incaskulls.html 
  9. Ancient Medecine-History channel (documentary) 
Ετικέτες: Ίνκας Κρανιακός τρυπανισμός
Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Σχετικά Άρθρα

×