Ο Όμηρος του δίνει πολλά επίθετα αγκυλοχείλης, υψιπετής, αίθων. μέλας, κάρτιστος, ώκιστος, πετεηνών, τελειότατος. Άλλες ιδιότητες που οι αρχαίοι του προσέδιδαν ήταν σκηπτροβάμων (που κάθεται πάνω στο σκήπτρο, εννοείται του Αία). Ζει περίπου 100 χρόνια.
Γενικά Χαρακτηριστικά
Αρπακτικό πουλί, με εντυπωσιακή εμφάνιση, προικισμένο με οξύτατη όραση και κυρτό γαμψό ράμφος. Τα πόδια του έχουν 4 δάκτυλα, 3 μπρος και 1 πίσω με νύχια αγκιστροειδή με τα οποία αρπάζει και κομματιάζει την λεία του. Ζει και χτίζει τη φωλιά του σε απρόσιτους βράχους ορεινών περιοχών. Οι νεοσσοί του είναι αδέξιοι στην αρχή γι αυτό τους ανατρέφει για πολύ καιρό με μεγάλη επιμέλεια. Το πέταγμά του είναι μεγαλοπρεπές. Πολλές φορές καθώς πετάει αργά με τα φτερά του ανοιχτά και ακίνητα, μοιάζει σαν να γλιστράει μέσα στον αέρα. Εκμεταλλεύεται επιτήδεια τα ανοδικά ρεύματα του αέρα για να ανεβαίνει σε μεγάλα ύψη χωρίς προσπάθεια. Έχουν υπολογίσει πως ο αετός μπορεί να πετάξει με ταχύτητα 31 μέτρα το δευτερόλεπτο, ένας φτερωτός κεραυνός. Γνήσια είδη αετών είναι:
Ο Χρυσαετός, ο αετός της ιστορίας και των λαϊκών παραδόσεων. Είναι μεγαλόσωμο και εξαιρετικά δυνατό πουλί, με σκούρο καστανό χρώμα, που χρυσίζει στον λαιμό. Πετάει σε μεγάλα ύψη, διαγράφοντας κύκλους πολλές ώρες, με ελάχιστα χτυπήματα των φτερών και είναι ικανός να αντιμετωπίζει και τις πιο δυνατές καταιγίδες.
Ο χρυσαετός είναι σύμβολο του Μεξικού και ήταν ο «Αυτοκρατορικός» αετός της σημαίας των ρωμαϊκών λεγεώνων. Άλλα είδη: βασιλαετός, στεπαετός, κραυγαετός, στικταετός, σπιζαετός, σταυραετός.
Συμβολισμός
Ηλιακό έμβλημα. Το σύμβολο όλων των Ουράνιων θεών, ήλιος του μεσημεριού, πνευματική αρχή, βασιλεία, ισχύς, ύψος, αντιπροσωπεύει την Πνευματική αρχή στον άνθρωπο, η οποία είναι ικανή να πετάει στα Ουράνια. Ο Ουράνιος θόλος είναι «κάτι τελείως διαφορετικό», από το ελάχιστο που αντιπροσωπεύει ο άνθρωπος και ο ζωτικός του χώρος. Η υπερβατικότητα του Ουρανού προέρχεται από την απλή, θα λέγαμε, συνειδητοποίηση του ύψους του. Το «πολύ ψηλό», γίνεται έτσι χαρακτηριστικό της θεότητας. Το ύψος, ως νόημα για τον άνθρωπο, είναι ασύλληπτο. Ανήκει δικαιωματικά σε υπεράνθρωπες δυνάμεις και υπάρξεις. Έτσι ο αετός, εξαιτίας της ικανότητας του να υπερίπταται των νεφών και ν’ ατενίζει κατ’ ευθείαν τον Ήλιο και αλάθητα το καθετί, θεωρήθηκε Ουράνιο και Ηλιακό σύμβολο και βασιλιάς των πτηνών στον ουρανό, όπως το λιοντάρι στη γη. Επειδή ατενίζει τον Ήλιο, είναι σύμβολο του αγνού πνευματικού φωτός.
Η μάχη ανάμεσα στον αετό και στο φίδι ή η σκηνή του αετού μ’ ένα φίδι στα νύχια του, απεικονίζει την πνευματική νίκη, αφού ο αετός συμβολίζει τις Ουράνιες δυνάμεις του αγαθού και το φίδι αντιπροσωπεύει τις κακές και χθόνιες δυνάμεις. Ο αετός είναι επίσης ανεκδήλωτο φως, ενώ το φίδι ανεκδήλωτο σκοτάδι, Από κοινού είναι ένα σύνολο, μία κοσμική ένωση, η ένωση πνεύματος και ύλης. Ο αετός που κάθεται στην κορφή μιας στήλης είναι ένα έμβλημα των ηλιακών θεών, σαν sol invictus (ήλιος ανίκητος), νικητών του σκότους. (Κούπερ, λεξικό συμβόλων).
Ο Αετός σαν σύμβολο στην Αρχαία Ελλάδα
Η αρχαία Ελληνική μυθολογία έδωσε πολύ νωρίς σπουδαία θέση στον αετό, γιατί όπως πίστευαν, ήταν κατεξοχήν θεϊκό πτηνό. Ήταν το σύμβολο του πατέρα των θεών, του Δία και φορέας του θεϊκού του όπλου, του κεραυνού. Ήδη ο Όμηρος αναφέρει τον αετό σαν το προσφιλέστερο πτηνό του Δία: «ός τε σοί αυτώ φίλτατος οιωνών» (Ιλ. Ω 310). Αρχικά ήταν σύμβολο του Πάνα, ο οποίος το πρόσφερε στον Δία. Πολλές αρχαίες παραδόσεις αναφέρονται στη σχέση του Δία με τον αετό. Σύμφωνα με μία από αυτές, ο αετός γεννήθηκε την ίδια ώρα με τον Δία, σύμφωνα με μία άλλη ο αετός προείπε, ως μάντης, στον Δία τη νίκη του κατά των γιγάντων.
Έτσι στη μαντική, ιδιαίτερα στην οιωνοσκοπία, πήρε την πρώτη θέση και αναφέρεται ως τελειότατος πετεεινών (Ιλ. Θ 247) και μαντείας πρόεδρος (Αριστ. 8,18). Ο αετός έπαιζε ιδιαίτερο ρόλο και στην ερμηνεία των ονείρων (Αρτεμίδ. 2,20). Σύμφωνα με μία κρητική παράδοση, ο αετός ανέλαβε την προστασία και διατροφή του Δία, αμέσως μετά την γέννησή του. Τάιζε τον Δία με μέλι και όταν ο μικρός ακόμη θεός κοιμόταν, άπλωνε τις φτερούγες του από πάνω του και τον έκρυβε από το διαπεραστικό βλέμμα του Κρόνου. Σε πολλές ερωτικές περιπέτειες του ο Δίας έπαιρνε τη μορφή αετού, όπως κατά την ένωση του με τις νύμφες Αίγινα και Αστερία (Οβίδιου Μεταμορφώσεις, 6,108).
Επίσης σε αετούς μεταμορφώνονται οι θνητοί βασιλιάδες. Ακόμη ο αετός, κρατώντας στα χέρια του τους κεραυνούς του Δία, γίνεται και αγγελιοφόρος του θεού, διαβιβάζοντας στους θνητούς τη θέλησή του.
Σαν αγγελιοφόρος του Δία, εκτελεί την εντολή του, να μεταφέρει από τη γη στον Όλυμπο τον πανέμορφο νεαρό Γανυμήδη για να γίνει ο οινοχόος των θεών, (ο Γανυμήδης που ραντίζει έναν αετό, συμβολίζει την υπερνίκηση του θανάτου).
Το θέμα του αετού, που μεταφέρει στον ουρανό έναν θνητό, συναντάται συχνά στην ελληνική μυθολογία και τέχνη. Πάρα πολλές είναι οι παραστάσεις που δείχνουν τον Γανυμήδη ν’ ανυψώνεται από έναν αετό, ενώ γνωστότερο έργο ήταν ένα θαυμαστό χάλκινο σύμπλεγμα, φτιαγμένο από τον γλύπτη του 4ου π.Χ αι. Λεοχάρη, του οποίου αντίγραφο βρίσκεται στο Βατικανό. Επίσης σταλμένος από το Δία κατατρώει το συκώτι του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Τιτάνα, Προμηθέα.
Γνωστός είναι ο μύθος για τους δύο αετούς, που έστειλε ο Δίας, τον ένα προς την Ανατολή και τον άλλο προς την Δύση, θέλοντας να βρει που είναι το κέντρο του κόσμου. Αυτοί συναντήθηκαν πάνω από τους Δελφούς, στο κέντρο-ομφαλό των Δελφών, που συμβόλιζε το κέντρο του κόσμου (Στράβων 9,419). Σε ανάμνηση αυτής της παράδοσης είχαν στηθεί δύο χρυσοί αετοί πάνω στον λίθινο ομφαλό που βρισκόταν μέσα στον ναό του Απόλλωνα. Ο Παυσανίας (6,20,12), αναφέρει ότι στην Ολυμπία κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων, οι αγώνες δρόμου άρχιζαν με την ύψωση, στο βωμό του σταδίου, ενός χάλκινου αετού, με τη βοήθεια ενός μηχανισμού.
Όλες σχεδόν οι παραστάσεις του Δία στην αρχαία Ελληνική τέχνη, έχουν και το σύμβολο του, τον αετό. Ο Φειδίας στο περίφημο χρυσελεφάντινο έργο του στην Ολυμπία, είχε τοποθετήσει τον αετό πάνω στο σκήπτρο του θεού : «τη δε αριστερά του θεού, χαρίειν εστί σκήπρον μετάλλοις τοις πάσιν ηνθισμένον. Ο δε όρνις ο επί τω σκήπτρω καθήμενος εστίν ο αετος» (Παυσαν. 6,9,1).
Συμβολισμός στη Μεσοποταμία
Ο μεσημεριάτικος ήλιος. Σύμβολο του θεού Νινούρτα ή Νιγκίρσου, του ευεργετικού ήλιου, θεός του κυνηγιού και του πολέμου, ο οποίος ταυτίζεται και με τον αστερισμό του Ωρίωνα, και συμβολίζεται σαν αετός με απλωμένα φτερά.
Σε σφραγιδόλιθους της αρχαίας Μεσοποταμίας υπάρχει μία παράσταση, όπου ένας αετός σηκώνει στις φτερούγες του μία ανθρώπινη μορφή και ανεβαίνει στους ουρανούς. Οι αρχαιολόγοι συμφωνούν ότι σ’ αυτούς τους σφραγιδόλιθους απεικονίζεται ο μύθος του Ετάνα, του μυθικού βασιλιά της 1ης μετά τον κατακλυσμό δυναστείας της πόλης Κις, ο οποίος στον κατάλογο των βασιλιάδων αναφέρεται με την προσωνυμία Ποιμένας. Ο Μύθος λέει ότι ο Ετάνα ανέβηκε στους ουρανούς μ’ έναν αετό και συνομίλησε με τους θεούς. Στο μύθο αυτό παρεμβλήθηκαν πολλά κατοπινά στοιχεία.
Αρχίζει με την περιγραφή της κατάστασης που επικρατούσε στην Μεσοποταμία, μετά τον κατακλυσμό, όταν δεν υπήρχε βασιλεία. Τα σύμβολα της βασιλείας είχαν μεταφερθεί στον ουρανό και τα κρατούσε ο μεγάλος θεός Ανού. Τότε οι Ανουννάκι, οι θεοί της μοίρας, αποφάσισαν να στείλουν στη γη τα σύμβολα της βασιλείας.
Άξιος για βασιλιάς ήταν ο Ετάνα, ο οποίος όμως δεν είχε υιό. Παρακάλεσε τότε τον θεό Ήλιο, το Σαμάς, να του δώσει παιδί: “Θεέ και Κύριε, πες το. Δώσε μου το βότανο να κάμω παιδιά. Δείξε μου το βότανο να κάμω παιδιά. Βγάλε με από την ντροπή, και δώσε μου ένα γυιό».
Και ο Σαμάς του είπε ότι έπρεπε να βρει ένα πηγάδι, όπου είχαν φυλακίσει έναν αετό. Θα έπρεπε να ελευθερώσει τον αετό και ο αετός θα τον οδηγούσε εκεί που βρίσκεται το φυτό της αναγέννησης.
Σύμφωνα πάντα με τον μύθο, ένας αητός είχε την φωλιά του στην κορφή ενός δένδρου. Στη ρίζα του δένδρου έφτιαξε τη φωλιά του ένα φίδι. Ο αετός και το φίδι έγιναν φίλοι και αποφάσισαν να εξασφαλίσουν τροφή στα παιδιά τους από κοινού. Ο αετός όμως παρέβηκε τον όρκο που έκανε με το φίδι και μία μέρα έφαγε τα μικρά του. Τότε το φίδι, με την βοήθεια του Σαμάς κατόρθωσε να σπάσει τα φτερά του αετού και να τον φυλακίσει σε ένα πηγάδι. Αυτόν τον αετό συμβούλευσε ο Σαμάς τον Ετάνα να ελευθερώσει. Για οκτώ μήνες ο Ετάνα του πήγαινε τροφή. Σε ανταπόδοση ο αετός, όταν κατάφερε πάλι να πετάξει, προσφέρθηκε να μεταφέρει τον Ετάνα μέχρι τον ουρανό του Ανού. Αυτός δέχτηκε και ανυψώθηκαν στους αιθέρες. Μετά την πάροδο «τριών διπλών ωρών» η θάλασσα φαινόταν στον Ετάνα «σαν μικρό χαντάκι κηπουρού». Χωρίς να συναντήσουν εμπόδιο έφθασαν στον ουρανό του Ανού. Ο αετός όμως ήθελε να προχωρήσει ψηλότερα, μέχρι την Ιστάρ. Πέταξε ακόμη «δύο διπλές ώρες», όπου ο Ετάνα θαύμαζε τη γη όμοια με κήπο και τη θάλασσα με πανέρι. Την «τρίτη διπλή ώρα» όμως τον κατέλαβε ίλιγγος. Και τότε φώναξε -μάταια- στον αετό: «Φίλε μου δεν μπορώ να ανέβω στον ουρανό, σταμάτησε!». Ακολούθησε ραγδαία πτώση.
Και οι δύο άφρονες συνετρίβησαν στο έδαφος. Η άνοδος ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια και τόσο ο αετός του Ήλιου όσο και ο βασιλιάς, που θα μπορούσε να έχει διαιωνιστεί για πάντα, έπεσαν στον Άδη, για να περάσουν καινούργιες δοκιμασίες.
Ο Μαρδούκ, Ανώτατος θεός των Βαβυλωνίων συχνά απεικονίζεται σαν αετός. Επίσης ο αετός είναι αφιερωμένος και στον Ασσούρ, θεό της θύελλας, της αστραπής και της γονιμότητας. Ο δικέφαλος αετός συμβολίζει τον θεό Νεργκάλ, τον καύσωνα του καλοκαιριού και του μεσημεριανού ήλιου. Στους Χιττίτες συμβολίζει την ηλιακή δύναμη και την παντογνωσία. Συχνά κρατάει στα νύχια του έναν σεληνιακό λαγό ή ένα φίδι.
Στη Γερμανική Μυθολογία
Στη γερμανική μυθολογία ο αετός είναι σύμβολο του Θεού Όντιν/Βόταν. Ένα από τα ωραιότερα ποιήματα της Έντα είναι η Βελούσπα, όπου περιγράφει το τέλος του κόσμου και την αναγέννησή του, «το λυκόφως των Θεών». «Στο Βίγκριντ, το πεδίο της μάχης, θεοί και γίγαντες, συνοδευόμενοι από αναρίθμητους πολεμιστές, αλληλοσφάζονται. Ο Όντιν φοράει χρυσή περικεφαλαία η οποία έχει απέραντες φτερούγες αετού και με το δόρυ Γκούγκνιρ στο χέρι, ορμούσε σαν λαίλαπα επικεφαλής των πολεμιστών του, που έβγαιναν αδιάκοπα από τις πύλες της Βαλχάλλα». Προτιμά να μεταμορφώνεται σε αετό ή σε φίδι και να μεταμφιέζεται, γι’ αυτό του έχει αποδοθεί το επίθετο «ο μεταμφιεσμένος».
Επίσης θεοί και γίγαντες μεταμορφώνονται σε αετό, όπως στην ιστορία με τον Λόκι και τα μήλα της θεάς Ιντούν. «Ο θεός Λόκι, μαζί με τον Όντιν και τον Χαίνιρ, ταξίδευαν στον κόσμο. Πεινασμένοι οι τρεις θεοί, προσπαθούσαν να ψήσουν έναν ταύρο. Ένας αετός όμως, καθισμένος από πάνω τους σ’ ένα δέντρο, εμπόδισε με κάποιο «μαγικό» το κρέας να ψηθεί, μέχρι τη στιγμή που οι θεοί του υποσχέθηκαν ότι θα τον δέχονταν σαν ομοτράπεζο. Αλλά όταν του δόθηκε αυτή η υπόσχεση, ο αετός πρόβαλε νέα αξίωση, να του δοθούν τα καλύτερα κομμάτια του κρέατος. Οργισμένος ο Λόκι, χτύπησε τον παρείσακτο μ’ ένα καμάκι, αλλά ο αετός έφυγε παρασύροντας μαζί του και το καμάκι, που έμεινε καρφωμένο στο σώμα του, και τον Λόκι που δεν μπορούσε να ανοίξει τα χέρια του και να αποσυνδεθεί από αυτό. Συρόμενος πάνω στο έδαφος ο Λόκι, τραυματισμένος ζήτησε έλεος. Ο αετός όμως ήταν ένας γίγαντας, ο Θιάζι, ο οποίος ζήτησε από τον Λόκι να ορκιστεί ότι θα του παρέδιδε τη θεά Ιντούν και τα μήλα της, που όποιος τα έτρωγε θα είχε αιώνια νεότητα. Ο Λόκι παρέσυρε την Ιντούν στο δάσος και ο γίγαντας τη συνέλαβε. Οι θεοί μετά από αυτό, αρχίζοντας να χάνουν την αιώνια νιότη τους, αφού δεν έτρωγαν πια από τα μήλα, απείλησαν τον Λόκι και αυτός αναγκάστηκε να φέρει πίσω την Ιντούν. Μεταμορφώθηκε σε γεράκι, πήγε στην χώρα των γιγάντων και αφού μεταμόρφωσε την Ιντούν σε καρύδι την άρπαξε. Ο Θιάζι όταν το αντιλήφθηκε μεταμορφώθηκε σε αετό και άρχισε να κυνηγά το γεράκι. Ίσως να το έφτανε αν οι θεοί, αντιλαμβανόμενοι εγκαίρως τα γινόμενα, δεν άναβαν μεγάλη φωτιά, όπου ο αετός αφού κάηκαν τα φτερά του, έπεσε και πέθανε».
Στη Γερμανική Μυθολογία επίσης ο αετός εμφανίζεται πάνω στα κλαδιά του δένδρου «Ιγκντραζίλ», που είναι το Κοσμικό δένδρο. Οι ρίζες του βυθίζονται ως την καρδιά της γης, στις ρίζες του συνεδριάζουν οι θεοί και αποδίδουν δικαιοσύνη. Η κατσίκα Χαιντρούν, ένας αητός, ένα ελάφι και ένας σκίουρος φωλιάζουν στα κλαδιά του. Στις ρίζες του κουλουριάζεται η οχιά Νιντχόγκ, που προσπαθεί να το ρίξει. Ο αετός παλεύει καθημερινά με την οχιά (κοσμολογικό σύμβολο της πάλης ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, της αντίθεσης των δύο αρχών, της Ηλιακής και της υποχθόνιας. M. Eliade Πραγμ. στην Ιστορία των Θρησκειών σελ. 263).
Στους Ινδιάνους της Βόρειας Αμερικής
Ο αετός απολάμβανε εξαιρετικό σεβασμό από τον ερυθρόδερμο του Βορρά. “Τα φτερά του αποτελούσαν την πολεμική σημαία των Κρίκ και η μορφή του σκαλισμένη στο ξύλο, ή το ταριχευμένο δέρμα του βρισκόταν πάνω από τα οικήματα των συμβουλίων τους. Ανάμεσα στους Τσερόκι, δεν τολμούσε να φορέσει το φτερό του κανένας άλλος, παρά μόνο ένας δοκιμασμένος πολεμιστής. Οι Ντακότα επέτρεπαν μία τέτοια τιμή, μόνο σ’ εκείνον που είχε πρώτα αγγίξει το πτώμα του κοινού εχθρού. (Μπρίντον, Μύθοι του Νέου Κόσμου)».
Οι Νάτσεζ και οι άλλες φυλές τον εκτιμούσαν σαν θεότητα. Οι Ζούνι του Νέου Μεξικού, χρησιμοποιούσαν τέσσερα από τα φτερά του για να αναπαραστήσουν τους τέσσερις ανέμους, όταν επικαλούνταν τον θεό της βροχής. Επίσης στη θρησκεία των Ζούνι, ο αετός ανήκει στην ομάδα των «αρπακτικών-θεών». Λέγεται ότι οι καρδιές των μεγάλων αρπακτικών επιδρούν μαγικά στις καρδιές των ζώων που καταβροχθίζουν, τα συντρίβουν με την αναπνοή τους τρυπώντας τις καρδιές τους και παραλύοντάς τα. Το λιοντάρι του βουνού, απορροφά το αίμα των θηραμάτων του, αποκτώντας κατά αυτόν τον τρόπο τις οξείες αισθήσεις τους.
Στην Πόλη της Ομίχλης ζει ο Πο-σάι-αν-Κία, ο πατέρας των μαγικών εταιρειών, -μία πολιτιστικού και ηρωικού χαρακτήρα θεότητα- του οποίου η κατοικία φυλάσσεται από έξι όντα γνωστά ως τα «Αρπακτικά-θεοί» και οι απεικονίσεις τους χρησιμοποιούνται ως Φετίχ. Στα Βόρεια της πόλης της ομίχλης κατοικεί το Λιοντάρι του Βουνού, στα Δυτικά η Αρκούδα, στα Νότια ο Ασβός, στα Ανατολικά ο Λύκος, επάνω ο Αετός και κάτω ο Τυφλοπόντικας. Τούτοι είναι τα αρπακτικά-θεοί, και δεν είναι μόνο επιφορτισμένα με την φύλαξη των έξι περιοχών, αλλά έχουν και την κυριότητα των μαγικών δυνάμεων, που εκπορεύονται από αυτές. Είναι τα ενδιάμεσα μεταξύ του Πο-σάι-αν-Κία και του ανθρώπου. Σαν «Δημιουργοί του Μονοπατιού της Ζωής», έχουν υψηλή θέση ανάμεσα στους θεούς.
Στους Ιροκουά μιλάνε για το Πνεύμα του Κεραυνού. Σχεδόν όλοι οι Ινδιάνοι της Β. Αμερικής πιστεύουν σ’ ένα δυνατό Πνεύμα «το πουλί του Κεραυνού», που τα μάτια του εκπέμπουν φλόγες και ο θόρυβος από τις φτερούγες του είναι η βροντή του κεραυνού. Αυτό το πνεύμα το συνοδεύουν άλλα πνεύματα, που έχουν μορφή πουλιών και μοιάζουν με γεράκια και αετούς. Το πουλί του Κεραυνού είναι ο φύλακας του Ουρανού, έχει σύζυγο το Ουράνιο τόξο και πολυάριθμους βοηθούς. Ο «Οσαδαγέα, ο Μέγας Αετός της Δρόσου», βρίσκεται στην υπηρεσία του Πουλιού του Κεραυνού. Ο Οσαδαγέα, κατοικεί στον Ουρανό της Δύσεως και φέρνει στο κοίλωμα της ράχης του μία λίμνη δρόσου. Όταν τα κακοποιά πνεύματα καταστρέφουν τη βλάστηση στη γη, ο Οσαδαγέα πετάει και, με τις απλωμένες φτερούγες του, ρίχνει ευεργετική υγρασία σταγόνα, σταγόνα. Όταν ο αετός ταυτίζεται με τον κεραυνό και τη βροντή, είναι το κύριο έμβλημα των νομαδικών, κυνηγετικών, πολεμικών, κατακτητικών πολιτισμών.
Ο αετός καθισμένος στα κλαδιά του κοσμικού δένδρου στέκει άγρυπνος φρουρός, σαν ίαμα για όλα τα κακά. Με αυτή του την ιδιότητα τον τιμούν οι Paviotso, που τον χρησιμοποιούν σαν μαγική θεραπεία. Ένα ραβδί μ’ ένα φτερό αετού, δοσμένο από Σαμάνο, τοποθετείται πάνω στο κεφάλι του αρρώστου. Θεωρείται ότι διώχνει το κακό. Επίσης πιστεύουν ότι η δύναμη προέρχεται από το «πνεύμα της νύχτας». Το πνεύμα αυτό «βρίσκεται παντού, δεν έχει όνομα, δεν υπάρχει όνομα γι αυτό». Ο αετός και η κουκουβάγια είναι μόνο αγγελιοφόροι, που μεταδίδουν τις οδηγίες εκ μέρους του πνεύματος της νύχτας. Όταν το πνεύμα της νύχτας δίνει τη δύναμη να γίνεις Σαμάνος, λέει στον σαμάνο να ζητήσει τη βοήθεια των «μωρών του νερού», του αετού, της κουκουβάγιας και άλλων, που είναι οι διάφορες όψεις του πνεύματος.
Συμβολισμός στην Κεντρική Αμερική
Σύμβολα Ουράνια και Ηλιακά, ο αετός (στο Μεξικό και ο κόνδορας (το αντίστοιχό του στις χώρες της Νότιας Αμερικής), είναι τα πτηνά μπορούν να υψωθούν πάνω από τα σύννεφα και να καρφώσουν τον ήλιο. Ο Αετός, βασιλιάς των πτηνών, εκπληρώνει πολυάριθμες λειτουργίες: πουλί που διδάσκει, που μυεί, με ιδιότητες που έγιναν σύμβολα σε παγκοσμία κλίμακα.
Είναι κατεξοχήν πουλί της μύησης. Μέσω αυτού πραγματοποιείται η αναγέννηση, το πέρασμα σ’ έναν ανώτερο κόσμο. Ταυτίζεται με τον ήλιο, είναι ουράνια θεότητα.
Σε ένα ειδικό σημείο του οροπεδίου Αναγουάκ, οι Αζτέκοι ίδρυσαν την πρωτεύουσα τους Τενοτστιτλάν, εκεί ακριβώς όπου συνάχτηκαν τα ιερά σύμβολα που είχαν προφητευτεί από τους οιωνοσκόπους και μάντεις: Είδαν έναν αετό, σύμβολο του ήλιου και του Ουιτσιλοπότσλυ (θεμελιώδη θεού της φυλής τους), που καταβρόχθιζε ένα φίδι, αφού είχε παλέψει μαζί του. Ο αετός καθόταν πάνω σ’ ένα φυτό νοπάλ, ένα είδος κάκτου. Το θεώρησαν οιωνό κι εκεί έκτισαν την πρωτεύουσά τους.
Στην Αμερική ο αετός προσομοιάζει με τον Ιαγουάρο, σαν Ουράνια ίσως δύναμη, που προσεγγίζει μία γήινη δύναμη. Στους Αζτέκους, υπήρχαν δύο μεγάλες πολεμικές αδελφότητες. Οι Ιππότες-Αετοί και οι Ιππότες-Ιαγουάροι. Η καρδιά των θυσιασμένων πολεμιστών προσφέρεται τροφή στον Ηλιακό Αετό. Τους αποκαλούσαν ανθρώπους του Αετού. Οι πολεμιστές που πέφτουν στην μάχη και αυτοί που θυσιάζονται στον Αετό, έχουν την ίδια συμβολική αξία: τρέφουν τον ήλιο και τον συντροφεύουν στην πορεία του.
Και οι Ίνκας και οι Αζτέκοι κατορθώνουν την πιο μεγάλη ιεράρχηση και αντικαθιστούν τη λατρεία του Πνεύματος της Νύχτας (του ιαγουάρου), με τη λατρεία της Ηλιακής ισχύος του Αετού και του Κόνδορα). Στους Mochicas, τη θέση του ιαγουάρου παίρνει η αλεπού και το κατεξοχήν πουλί τους είναι ο αετός της θάλασσας, ή το πουλί σύννεφο. Χύνει δάκρια και σημάδια νερού που σκεπάζουν το σώμα του. Τα όπλα του εμφανίζονται σε σκηνές βροχής και ίσως συμβολίζουν τον κεραυνό.
Συμβολισμός στην Αίγυπτο
Οι Αιγύπτιοι αφιέρωναν τον αετό κάτω από το όνομα Αχ, στον Ωρο, που ήταν Ηλιακός θεός, ταυτιζόμενος με τον Απόλλωνα και εικονιζόμενος με γεράκι ή άνθρωπο με κεφάλι γερακιού.
Συμβολισμός στην Κίνα
Είναι το σύμβολο του Κινέζου θεού του Κεραυνού Ζιν-Σιν, ο οποίος εικονίζεται με φτερά, ράμφος και νύχια αετού, ιππεύοντας τα σύννεφα στον κύκλο των ουράνιων κεραυνο-τυμπάνων του.
Συμβολισμός στην Ινδία
Στην Ινδία είναι το ηλιακό πουλί, ο θεϊκός γιγαντιαίος αετός Γκαρούντα, λαμπερός σαν την φωτιά. Στο Έπος Ραμαγιάνα τον συναντάμε σαν το άτι του θεού Βισνού και ενσαρκώνει μία υπερβατική κατάσταση πνευματικότητας. Θεωρείται εχθρός των φιδιών, των χθονίων επιδράσεων. Είναι η ουράνια δύναμη που διαμελίζει την ισχύ των δαιμόνων. Εσωτερικά είναι κατά την Ε.Π.Μπ. το σύμβολο του μεγάλου κύκλου.
Συμβολισμός στους Πέρσες
Ο αετός και το γεράκι είναι σύμβολα του ηλιακού Μίθρα. Είναι επίσης σύμβολα του θεού Ορμούζ, που συμβολίζει το καλό στοιχείο. Είναι αρχηγός των άγρυπνων πνευμάτων, τα οποία αναπαριστάνονται με πουλιά ενώ ο Ορμούζ παριστάνεται με μορφή αητού ή γερακιού. Για να πολεμήσει αυτό το ιερό πουλί ο Αριμάν, το κακό στοιχείο, έπαιρνε την μορφή ενός φτερωτού δράκοντα.
Στους Αχαιμενίδες βρίσκουμε τον αετό σαν έμβλημα της βασιλικής ισχύος, επειδή υπήρχε παράδοση ότι τον γενάρχη τους Αχαιμένη τον είχε θρέψει ένας αετός. Στην εποχή των μεγάλων εκστρατειών του Κύρου του πρεσβύτερου (γύρω στα 550 πΧ), ο αετός υπήρχε σαν στρατιωτικό σύμβολο «αιετός χρυσούς επί δόρατος μακρού ανατεταμένος» (Ξεν. Κύρου Παιδεία 7,1,4). Επίσης πάνω στο άρμα του Δαρείου του Κοδομανού καθόταν ένας χρυσός αετός. Στους περσικούς ηρωικούς μύθους του μεσαίωνα, ο μυθικός αετός Simourg συσχετίζεται με τη γέννηση του μεγαλύτερου από τους ήρωες, του Roustem». Ανατρέφει στη φωλιά του τον πατέρα του ήρωα Zal, όπου εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα του, Sam, για να χαθεί. Όταν αργότερα η σύζυγος του Zal, και μητέρα του Roustem δυσκολευόταν στην γέννα, ο αετός της έδωσε το βοτάνι της καλής γέννας και τη συμβούλευσε με ποίο τρόπο θα έπρεπε να γεννηθεί ο ήρωας.
Ελληνιστικοί χρόνοι
Στην Ευρώπη ο αετός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σαν σύμβολο ισχύος από τον Μέγα Αλέξανδρο. Στις διηγήσεις και μύθους για τον Αλέξανδρο ο αετός αναμειγνύεται σαν σύμβολο και οιωνός της μελλοντικής κοσμοκρατορίας του. Κατά τον Ιουστίνο, στο σπίτι που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος, πήγε και κάθισε ένα ζευγάρι αετών.
Αετός τον σώζει επίσης από την πολιορκία της Τύρου, αετός επίσης άρπαξε τα σπλάχνα του θύματος από τον βωμό, όπου θυσίαζε και μεταφέροντάς τα σε άλλο βωμό του υπέδειξε τον τόπο όπου έπρεπε να ιδρυθεί η Αλεξάνδρεια. Εκείνος που τον μονιμοποίησε σαν έμβλημα κρατικής δύναμης ήταν ο δημιουργός του μεγάλου Ελληνιστικού βασιλείου της Αιγύπτου Πτολεμαίος Α’ ο Σωτήρ, ο οποίος αποτύπωσε στα νομίσματά του τον αετό, καθισμένο πάνω σε κεραυνό. Τον αετό με κεραυνό βρίσκουμε επίσης στα νομίσματα του βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα.
Σαν σύμβολο στους Ρωμαίους
Στη Ρώμη η χρήση του αετού σαν σύμβολο υπήρξε εκτεταμένη. Στην ίδρυση της Ρώμης ο Ρωμύλος και ο Ρώμος σηκώνονται από τα μεσάνυχτα για να περιμένουν την αυγή τα μηνύματα των θεών. Ο πρώτος ανεβαίνει στο Παλατίνο και ο Ρώμος στο Αβεντίνο, δύο διαφορετικές τοποθεσίες. Όταν η σελήνη σβήνει, με το πρώτο φως της αυγής, προβάλλει το τέλειο προμήνυμα: ο αετός του Δία εμφανίζεται από τα αριστερά. Είναι το σημάδι της «Ολυμπικής» βασιλικότητας, χαρακτηριστικό της ηλιακής ράτσας, που εκφράζεται καθαρά στους ήρωες ιδρυτές. Ενώ ο δίσκος του ήλιου αναδύεται, προβάλλουν με τη σειρά δώδεκα γύπες. Ο Ρωμύλος τους βλέπει πρώτος και στέφεται βασιλιάς, αρχιερέας και αρχηγός της νέας φυλής.
Σύμφωνα επίσης με τους Ρωμαϊκούς μύθους, ένας αετός ανήγγειλε στον Ταρκύνιο ότι θα ανέβαινε στο βασιλικό θρόνο. Οι Ετρούσκοι έστειλαν στους Ρωμαίους ως δήλωση φιλίας, τα σύμβολα της βασιλείας, μεταξύ των οποίων ήταν και ένα σκήπτρο που είχε πάνω αετό. Από τότε ο αετός έγινε το σπουδαιότερο σύμβολο της Ρώμης.
Είναι περίφημοι οι αετοί που στόλιζαν τις σημαίες των Ρωμαίων. Ο Πλίνιος λέει ότι η Ρωμαϊκή λεγεώνα οδηγουνταν στην μάχη με πέντε σημαίες, που καθεμία είχε ως έμβλημα ένα ζώο: αετό, λύκο, μινώταυρο, άλογο και κάπρο. Ο Μάριος γύρω στο 100 πΧ. κράτησε ως μοναδικό σύμβολο τον αετό, ο οποίος έγινε έτσι το σύμβολο της Ρωμαϊκής λεγεώνας.
Ο αετός (aquila στα λατ.) παριστανόταν πάνω στις Ρωμαϊκές σημαίες με τα φτερά ανοιχτά, κρατώντας στα νύχια του τον κεραυνό. Ήταν το γενικό έμβλημα, η κύρια σημαία των Ρωμαίων. Οι σπείρες (manipul) της λεγεώνας είχαν και άλλα ζώα, αλλά σημαία όλης της λεγεώνας ήταν ο αετός. Ο αετοφόρος (aquilifer), αυτός δηλ. που μετέφερε τη σημαία ήταν και επικεφαλής όλης της λεγεώνας. Ο αετός διατηρήθηκε ως στρατιωτικό σύμβολο και κατά την αυτοκρατορική περίοδο, και μέσα από αυτήν πέρασε στο Βυζάντιο, καθώς και στη Μεσαιωνική και νεώτερη Ευρώπη.
Συχνές παραστάσεις αετών βρίσκουμε στη Ρώμη, σε καλλιτεχνικές συνθέσεις, που απεικονίζουν αποθεώσεις αυτοκρατόρων. Είναι γνωστό πως οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες θεοποιούνταν μετά τον θάνατό τους, σύμφωνα με τα πρότυπα των μοναρχιών της ανατολής. Πίστευαν ότι κατά την καύση της σωρού τους, η ψυχή τους, σε σχήμα αετού, πετούσε από τη γη στον ουρανό ή τους μετέφεραν στον ουρανό, κοντά στους άλλους θεούς, δαίμονες με φτερά αετού ή ο ίδιος ο αετός. Η γνωστότερη από αυτές τις παραστάσεις βρίσκεται στα ανάγλυφα της στήλης του Αντωνίνου, που παράγγειλε ο Μάρκος Αυρήλιος μετά τον θάνατο του προκατόχου του (161 μΧ).
Παριστάνεται η αποθέωση του Αντωνίνου και της γυναίκας του Φαυστίνας, την ώρα που ανεβαίνουν στον ουρανό πάνω στα φτερά ενός φτερωτού δαίμονα, ενώ δεξιά και αριστερά τους συνοδεύουν, στο δρόμο προς την αθανασία, δύο αετοί.
Κατά την εποχή του Καίσαρα οι αετοί φτιάχνονταν από καθαρό χρυσάφι. Ο Ιουλιανός αργότερα θα δει αυτόν τον αετό της Ρώμης να πετά προς την ανατολή και να κρύβεται στα ψηλότερα όρη του κόσμου για δύο χιλιετηρίδες. Ύστερα επιστρέφει στη Δύση, κρατώντας ένα σύμβολο στα πόδια του. Το μαντείο του είπε πως η σοφία και η γνώση θα χανόταν για χρόνια από τη Δύση, και θα επέστρεφε από το Θιβέτ, που θα ήταν κρυμμένη για πολλούς αιώνες, ξανά μέσα στα πόδια του Αετού.
Στην Αλχημεία
Για τους αλχημιστές, ο αετός που πετάει είναι το απελευθερωμένο πνευματικό μέρος της prima materia (πρώτης ύλης). Ο διπλός αετός απεικονίζει τον αρρενοθήλυ υδράργυρο. Οι αλχημιστές αποκάλεσαν τον υδράργυρο αετό, λόγω της πτητικότητας του από την μία και απ’ την άλλη όπως ο αετός τρώει τα άλλα πτηνά, ο υδράργυρος κατατρώει, διαλύει και ανάγει τον χρυσό στην πρώτη ύλη αυτού. Ο στεφανωμένος αετός και το λιοντάρι είναι άνεμος και γη, υδράργυρος και θείο, πτητική και σταθερή αρχή.
Στον Χριστιανισμό
Συμβολίζει το πνεύμα, την πνευματική προσπάθεια. Είναι ο φτερωτός Λόγος. Το να κοιτάει ο αετός τον ήλιο χωρίς να τυφλώνεται, παρομοιάζεται με τον Χριστό, που ατενίζει την δόξα του θεού. Πίστευαν ότι ο αετός ανανεώνει το φτέρωμά του πετώντας προς τον ήλιο και μετά βουτώντας στη θάλασσα, γι αυτό και συμβόλιζε την ανάσταση και την νέα ζωή στο βάπτισμα.
Επίσης αντιπροσωπεύει την έμπνευση των Ευαγγελίων, γι αυτό χρησιμοποιείται στο αναλόγιο. Το πιάσιμο του φιδιού στα νύχια του είναι η νίκη επάνω στην αμαρτία. Η δύναμη του αετού, ο χαρακτήρας του σαν φύλακας της φωτιάς, κρατώντας στα νύχια του τις φιδίσιες αστραπές, εξηγεί την αφιέρωση αυτού στον μυητικότερο των Ευαγγελιστών, τον Ιωάννη.
Στη χριστιανική τέχνη συμβολίζει την ανάσταση του Χριστού. Η αναπαράσταση του αετού υπάρχει σε πάρα πολλά πρωτοχριστιανικά μνημεία, μαζί με το μονόγραμμα του Χριστού.
Στην εκκλησία, αετός λέγεται ένα στρογγυλό κομμάτι από ύφασμα όπου απεικονίζει έναν αετό με ανοιχτά φτερά πάνω από μία πόλη. Κατά τη χειροτονία του νέου επισκόπου ο χειροτονούμενος απαγγέλει το σύμβολο της Πίστης, πατώντας πάνω σε αυτό το ύφασμα.
Ο Δικέφαλος αετός
Ο δικέφαλος αετός συμβόλιζε στους αρχαίους λαούς της Μικράς Ασίας την ανώτατη εξουσία. Παριστάνονταν συχνά στην κορφή “της στήλης του κόσμου”. Στην νότια Βαβυλωνία ο αετός είναι λεοντοκέφαλος. Πτηνοκέφαλο, δικέφαλο ή λεοντοκέφαλο συναντάμε σαν έμβλημα στην Μεσοποταμία. Οι δικέφαλοι αετοί είναι γνώρισμα των δίδυμων θεών και αντιπροσωπεύουν την Παντογνωσία ή τη διπλή ισχύ.
Κατά τον Frazer ο δικέφαλος αετός έχει την προέλευσή του στους Χιττίτες, και πέρασε στους Σελτζούκους Τούρκους, όπου τον ανακάλυψαν οι σταυροφόροι. Από αυτούς έγινε γνωστός στην Κεντρική Ευρώπη και μεταφέρθηκε στους θυρεούς των οίκων της Αυστρίας και της Ρωσίας.
Ο δικέφαλος αετός δεν ήταν άγνωστος και στους Μεξικανούς. Στο έμβλημα του τάγματος του Κριναετού, ο δικέφαλος αετός συμβολίζει τη Σοφία. Η δεξιά κεφαλή με το ράμφος κλειστό ατενίζει το φως και η αριστερή με το ράμφος ανοιχτό είναι έτοιμη να επιτεθεί σε κάθε δυσαρμονική επήρεια. Είναι το σύμβολο του μύστη που γνωρίζει να προφυλάσσεται αλλά και να αντλεί τις ουράνιες δυνάμεις, (περ. Ιλισός 1968, σελ. 17.)
Ο δικέφαλος αετός θεωρείται κατεξοχήν Βυζαντινό σύμβολο και αντικατέστησε τον μονοκέφαλο.
Στη Μεσαιωνική και Νεώτερη Ευρώπη
Στη Δυτική Ευρώπη ο αετός εμφανίζεται στα χρόνια της βασιλείας του Καρόλου του Παχύ (9ος αι μΧ) στα γαλλικά σκούδα. Τον 11ο αιώνα οι Γερμανοί αυτοκράτορες, φιλοδοξώντας να εμφανίζονται σαν κληρονόμοι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, θέτουν τον αετό στα οικόσημά τους. Επίσης υιοθετείται σαν οικόσημο στην Πρωσία, Πολωνία, Ρωσία. Στην Γαλλία ο Ναπολέων προτίμησε ως σύμβολό του τον αετό και τον ξαναβρίσκουμε στην Γαλλία από το 1804-1815 σε μνημεία, στρατιωτικές σημαίες, στολές και λάβαρα, επίχρυσο για τον στρατό, επάργυρο για την εθνοφρουρά. Ο όρος αετός αντικαθιστά από τότε, στον Γαλλικό στρατό, τις λέξεις σημαία και λάβαρο.
Στη Γερμανία του Χίτλερ ο αετός τοποθετείται στις στρατιωτικές σημαίες πάνω από τον αγκυλωτό σταυρό.
Στην Οιωνοσκοπία
Ο αετός στην οιωνοσκοπία θεωρούταν ο πρώτος και πιο αληθινός οιωνός. Ήταν καλό σημάδι όταν ερχόταν από δεξιά προς τα αριστερά, πιέζοντας και χτυπώντας τις φτερούγες του. Στη μάχη των Γαυγαμήλων ο μάντης Αρίστανδρος, που βρισκόταν κοντά στο Μέγα Αλέξανδρο, έδειχνε έναν αετό που πετούσε πάνω από το κεφάλι του βασιλιά και τον οδηγούσε κατά των εχθρών. Το θέαμα αυτό έδωσε πολύ θάρρος στους στρατιώτες.
Ο Τιμολέων βρισκόμενος στη Σικελία και βλέποντας διστακτικούς τους στρατιώτες του, δεν ήξερε με ποίο τρόπο να τους ενθαρρύνει. Ξαφνικά όμως οι μάντεις είδαν 2 αετούς που πετούσαν προς το μέρος τους, ο ένας κρατούσε στα νύχια του φίδι και ο άλλος κραύγαζε πολύ δυνατά. Ο Τιμολέων έδειξε τους αετούς στους στρατιώτες και, θεωρώντας το ευνοϊκό σημάδι, ανέκτησαν το θάρρος τους. Ο μάντης Τουλούμνιος ήταν οιωνοσκόπος, σύμμαχος των Λατίνων.
Ο Βιργίλιος στην Αινειάδα τον λέει “καλόμοιρο”, δηλ. πλούσιο για την μαντική του τέχνη. Ο Βιργίλιος, για την μάχη Ρούτουλων και Τρώων αναφέρει τα εξής: “Πετώντας στον κοκκινωπό αιθέρα, χρυσαετός, του Δία το πουλί, κυνηγούσε άλλα πουλιά όταν, ξάφνου χιμώντας στα κύματα, βλέπει πελώριο κύκνο και αρπακτικά με τα πόδια του αρπάζει. Όλα τα πουλιά αλλάζανε δρόμο φεύγοντας με στριγκές, αλλόκοτο θάμα, και τον αιθέρα με τα φτερά τους σκιάζουν και τον εχθρό κάνοντας σύννεφο πιέζουν, ώσπου από τη βία νικημένος και από το βάρος του κύκνου αποκάνει ο αετός και τη λεία του από τα νύχια έριξε στο ποτάμι και βαθιά μέσα στα σύννεφα φεύγει. Τον οιωνό λοιπόν οι Ρούτουλοι με αλαλαγμό χαιρετάνε”.
Στη Λαογραφία
Σύμφωνα με τον Ν. Πολίτη ο αετός ήταν κάποτε άνθρωπος και βοσκούσε πρόβατα. Επειδή έχανε πολλά, παρακάλεσε τον θεό να τον κάνει πουλί για να τους τρώει την καρδιά. Τον άκουσε ο θεός και από τότε αυτό κάνει, ορμάει πάνω τους.
Για τον αετό λέγεται πως γεννάει μονάχα τρία αυγά και όταν βγουν από το τσόφλι τους τα αετόπουλα τα βάζει να κοιτάζουν τον ήλιο. Όσα δεν αντέχουν το φως τα γκρεμίζει από την φωλιά του, επειδή τα θεωρεί νόθα.
Στον Μεσαίωνα πίστευαν ότι, όταν γερνούσε ο αετός, ανέβαινε πολύ ψηλά και από εκεί έπεφτε με φόρα πάνω σε βράχο για να σπάσει το ράμφος του, το οποίο λόγω της ηλικίας κυρτώνει τόσο ώστε τον εμποδίζει να φάει. Ύστερα πήγαινε και λουζόταν στην Αχερουσία λίμνη και μετά στεκόταν αντίκρυ στον ήλιο ώσπου έπεφταν τα λέπια από τα μάτια του και ξανάνιωνε: “ανακαινίσθήσεται ως αετού η νεότης σου” (Δαβίδ).
Ο λαός θαυμάζει τον αετό και τον καμαρώνει. Τον τραγουδά, όπως τραγουδά όλους τους μεγάλους για τη λεβεντιά και την αξιοσύνη. Πότε τον βάζει να παλεύει με τους αντρειωμένους, όπως το τραγούδι με τον Διγενή, όπου ο χάρος με ανθρώπινη μορφή δεν μπορεί να νικήσει τον Διγενή και μετατρέπεται σε αετό: Χρυσός αϊτός εγίνηκε πάνω στην κεφαλή του κι έσκαψε με το νύχι του να βγάλει την ψυχή του.
Πότε τον καμαρώνει καθώς τον βλέπει να σκίζει σαν αστραπή τους αιθέρες, να κυνηγά τα πουλιά και τα αγρίμια του βουνού: Απέ που κάθεσαι ψηλά στ’ όρος το χιονισμένο τρώεις το δρόσος του χιονιού, πίνεις νερό κατάκρυο λαγό κι αν πιάσεις γεύεσαι, πέρδικα και δειπνας την…”.
Τέλος ο Όλυμπος, το ψηλότερο βουνό, καυχιέται για τον χρυσό αετό που έχει στην κορφή του. “Έχω και τον χρυσό αετό, τον χρυσοπλουμισμένο πάνω στην πέτρα κάθεται και με τον ήλιο λέγει Ήλιε μ’, δεν κρούς ταποταχύ, μόν’ κρούς το μεσημέρι, να ζεσταθούν τα νύχια μου τα νυχοπόδαρά μου;”.
Σύμβολο των αθάνατων θεών, γίνεται και το σύμβολο της αθανασίας, της αθάνατης ανθρώπινης ψυχής που μετά τον θάνατο ορμά για να πετάξει. Σαν τον Αετό.
Βιβλιογραφία:
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 3.
- Εγκυκλοπαίδεια Εσωτερισμού . Π. Γράβιγγερ.. Τόμος 1ος και 7ος,
- Εγκυκλοπαίδεια Υδρόγειος, τόμος 1ος.
- Η οιωνοσκοπία στην Αρχαία Ελλάδα, Γ. Σιέττος, εκδ. Aldebaran,
- Βίβλος του Αποκρυφισμού, Ε.Π.Μπ.,
- Το δώρο του Αετού, Carlos Castaneda,εκδ. Τηλορήτης.
- Λεξικό συμβόλων, Τζ. Κουπερ, εκδ. Πύρινος κόσμος.
- Παγκόσμια Μυθολογία, Felix Guirand, εκδ. οίκος Βίβλος.
- Ζωολογική Μυθολογία, Χάρης Σακελλαρίου, εκδ. Νικόδημος
- Ινδιάνοι, φυλές, έθιμα και Ιστορία, Lewis Spence, εκδ. Ιαμβλιχος
- Μύθοι και Παραδόσεις της Αρχαίας Αμερικής, Ε. Schwarz, εκδ. Νέα Ακρόπολη
- Σημειώσεις Θεολογικής Συμβολολογίας, Νέα Ακρόπολη
- Mircea Eliade, Πραγματεία πάνω στην Ιστορία των Θρησκειών, εκδ. Χατζηνικολη.
- Μαγικές πόλεις, Jean Michel Angeberd, εκδ. Αστέρι.
- Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη
- Η γέννηση της αρxαιοελληνικής θρησκείας, Jane Ellen Harrison εκδ. Ιάμβλιχος.
Από το ίδιο Τεύχος
Περισσότερα Άρθρα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
29 Μαρτίου, 2024 / ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
29 Μαρτίου, 2024 / ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
29 Μαρτίου, 2024 / ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ