Η εννοια της ενότητας και το φιλοσοφικό της νόημα

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη

Όλα στο Σύμπαν είναι ενωμένα, παρά τις φαινομενικές αντιφάσεις με έναν τρόπο άρρηκτο και αρμονικό. Στη συνεχόμενη ελικοειδή κίνησή του ο Ήλιος συγκρατεί σε σπειροειδή τροχιά και με μεγάλη ακρίβεια όλους τους Πλανήτες, παρά τα διαφορετικά χαρακτηριστικά τους. Αυτό είναι ένα μόντέλο της δικής μας εικόνας του κόσμου που μπορούμε να φανταστούμε στο «μικρό» μας Ηλιακό Σύστημα.

Αλλά και τη στιγμή μιας μεγάλης Συμπαντικής έκρηξης, ξέρουμε πλέον πως τίποτα δεν χάνεται, όλα επιστρέφουν και μπορούν να δημιουργηθούν απο την Αρχή. Το ίδιο συμβαίνει και στη Φύση. Η αμυγδαλιά και ο ασπάλαθος ανθίζουν κάθε χρόνο, όπως κάθε χρόνο καρποφορεί το αμπέλι και μια κερασιά, παρά τον φαινομενικό τους θάνατο τον χειμώνα. Γίνεται έτσι φανερό πως υπάρχουν κανάλια – αγωγοί και πεδία στα οποία η Ζωή εξακολουθεί να δονεί παρά τη φαινομενική της απουσία. Ζωή και θάνατος είναι ΕΝΑ! Όψεις της μιας ΖΩΗΣ, που σαφώς υπερέχει και επικρατεί, εφόσον θριαμβεύει συνεχώς και αδιαλείπτως, πάνω στον φαινομενικό θάνατο. «Ένα παιδιά μου ο θάνατος και η γέννα, ένα ο πόνος της καρδιάς και η γλύκα, ένα το φεύγω αλάργα και έρχομαι, ένα το έχε γειά και το καλώς σε βρήκα!» Γράφει ο Ν. Καζαντζάκης στο έργο του, Αναφορά στον Γκρέκο.

Υπάρχει μια κρυμμένη ενότητα μέσα στο Σύμπαν και είναι αληθινή πρόκληση να μπορούμε να συλλάβουμε τόσες πολλές αντιθέσεις. Πνεύμα και Υλη είναι επίσης ένα. Μπορούμε να «οραματιστούμε», με τον δικό του τρόπο ο καθένας, πως όλα ξεκίνησαν ως εκδήλωση από μία Αρχή, απο ένα κέντρο, απο το Ένα, όπως το θεωρούσαν οι Πυθαγόρειοι, μέσα απο μια αριθμητική ακολουθία μέχρι την άπειρη πολλαπλότητα και διαφορετικότητα. Η Ενότητα σαφώς βρίσκεται στις Ρίζες και τις Αρχές αυτού του Μυστήριου που ονομάζουμε ΖΩΗ – ΣΥΜΠΑΝ και αυτήν την ενότητα οφείλουμε να ερευνήσουμε σε όλους τους εκδηλωμένους δυισμούς που προκύπτουν κατά τη δημιουργία, καθώς δεν μπορεί να παύει να υφίσταται. Φως-Σκοτάδι, Ημέρα-Νύχτα, Αναγέννηση–Μεσαίωνας, Καλό-Κακό, Πνεύμα – Ύλη, Ζωή-Θάνατος οι πιο αντιπροσωπευτικοί δυισμοί.

Μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο, καθρεπτίζεται αυτό το μυστήριο και η πρόκληση της ενότητας & αρμονίας, ανάμεσα στην πνευματικο-νοητική Αρχή του και τους πιο συγκεκριμένους φορείς έκφρασής του. Με τη στοιχειώδη κοινή λογική δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τον άνθρωπο έξω από τη φύση και τους κύκλους της και κατ’ επέκταση ένα άφθαρτο ανθρώπινο πνεύμα. Το πνεύμα μπορεί να ντύσει και να καθορίσει την ύλη, να πάρει άπειρες μορφές, γι’ αυτό κάνουμε λόγο και σε αυτή την περίπτωση για την υπεροχή του, έναντι της ύλης.

Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι ο άνθρωπος αποτελείται από το ένα και από το άλλο και χρησιμοποιεί στους διαλόγους του μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα για τη βασική δομή του ανθρώπου. Την εικόνα ενός Ιππέα που καλείται σε κάθε περίπτωση να οδηγήσει το άλογο, όπως και ο άνθρωπος έχει ως δοκιμασία να κυριαρχήσει ως νοήμων-πνευματικό ον την άλογη φύση του, από την οποία πηγάζουν οι αδυναμίες, τα ελαττώματα και τα πάθη του.

Διακρίνουμε και στην ανθρώπινη φύση δύο βασικές δομές: μια σύνθετη, θνητή και περαστική και μια πνευματική: ενιαία και ακέραιη, διαρκή-αιώνια. Ο άνθρωπος επομένως αυτοαναγνωρίζεται, όταν καταφέρνει να κρατά ζωντανή την πνευματική του συνείδηση, όταν μπορεί να βλέπει στο εσωτερικό του και να διακρίνει το ωφέλιμο από το βλαβερό, τι είναι ηθικό και δίκαιο στα αλήθεια για την αυθεντική μας Φύση. Τι είναι αυτό που μας απελευθερώνει πραγματικά, όταν είμαστε σε θέση να ξεκαθαρίζουμε τα ανώτερα συναισθήματα απο τις συγκινήσεις, τις αληθινές ιδέες από τα άσχημα πρότυπα συμπεριφοράς, συνήθειες και μόδες που επικρατούν σήμερα. Όλοι θέλουμε να ζήσουμε, αλλά το να βολευόμαστε σε αυτό που είμαστε, το να επιβιώνουμε, ή να περνάμε απλά καλά δεν φαίνεται να αποτελεί ιδανική φορμουλα για τη ζωή. Η Ζωή φαίνεται να μας θέλει ολοένα και καλύτερους, να μπορούμε να διαχειριστούμε και να εξελίσουμε αυτό το διαφορετικό δυναμικό που έχουμε ως μία Ενότητα. Κανένας που προσπαθεί να γνωρίσει πραγματικά τον εαυτό του δεν θα βολευτεί με το να δει μόνο κάποια μέρη του εαυτού του και να κρύψει τα υπόλοιπα. Αυτό το ύψος και η δυνατότητα αυτοαναγνώρισης, η αξιοπρεπής εναρμόνιση και ένωση όλων των επιμέρους φορέων έκφρασής μας, φαίνεται να ανήκει αποκλειστικά στην εσωτερική μας συνείδηση. Η εσωτερική ενότητα μέσα μας είναι μια αληθινή πρόκληση και αξία, καθώς έτσι καταφέρνουμε να δρούμε πάντα με τον δικό μας εσωτερικό κινητήρα. Είμαστε τότε αυτοκινούμενοι καθώς έχουμε κατακτήσει την ικανότητα να μας κινούν οι μεγάλες Αιώνιες Ιδέες και Ιδανικά που πάλλονται μέσα μας, γιατί θα αποτελούν πλέον και για έμας τον βορρά μας, την αιώνια ουράνια πυξίδα μας!

“Ο άνθρωπος λοιπόν, όπως μας αναφέρει σε ένα άρθρο της η φιλόσοφος D.S Guzman πρόκειται για ένα περίπλοκο Ον και σχετικά ολοκληρωμένο μέσα στην εξελικτική γραμμή που γνωρίζουμε των υπολοιπων βασιλείων, των Ορυκτών, των Φυτών και των Ζώων. Η περιπλοκότητα και η πληρότητά του δεν οφείλεται μονάχα στο γεγονός οτι στοχάζεται, αλλά στο ότι διαισθάνεται πραγματικότητες που πηγαίνουν πέρα απο τα όρια του νου. Αυτή η διασθητική αντίληψη του, είναι ο κινητήρας που τον ωθεί στην εξέλιξη, για να αναπτύξει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες που διαθέτει και που ακόμη δεν χρησιμοποιεί πλήρως.” Αποτελούμενος ο άνθρωπος απο τόσα διαφορετικά μέρη, καλείται να ανταποκριθεί και να συνδυάσει τόσες διαφορετικές ανάγκες, όπου η συνεχής αναζήτηση και εύρεση ενος πνευματικού κέντρου διεύθυνσης όλων αυτών των παραμέτρων, αποτελεί μονόδρομο στη ζωή του.

Με τον ίδιο τρόπο, δεν υπάρχει ούτε καλό, ούτε κακό, ως απόλυτες έννοιες, υπάρχει μόνο ένα πράγμα, το Αγαθό! Αυτές οι δυο δυνάμεις συνεργάζονται μέσα σε αυτόν τον απατηλό κόσμο των μορφών για να μας δείχνουν συνεχώς τον δρόμο προς το Ανώτερο Καλό, τη μόνη πραγματικότητα. Στη Μεσοποταμία, για να περιγράψουν τον Μυστηριώδη Ήλιο έκαναν λόγο για τα εξής τρία στοιχεία: Ορμούζ (Φως) – Αριμάν (Σκοτάδι): Αχούρα Μάζδα, που σημαίνει πως η διαμάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό πρέπει να μας οδηγεί πάντα στο ανώτερο καλό, στον Ήλιο της Δικαιοσύνης!

Σε κάθε συνθήκη είναι να μπορούμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, να βρούμε λύσεις, να δράσουμε με πνεύμα νίκης και δικαιοσύνης. Η πρόκλησή μας είναι να καταφέρουμε την υπέρβαση, να αποδεχτούμε δηλαδή όλα όσα συμβαίνουν ως απαραίτητα συστατικά της δικής μας περίστασης, για να προχωρήσουμε. Να αναλάβουμε την ευθύνη μας, διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να γίνουμε κύριοι όλων αυτών των αμφίδρομων καταστάσεων που έχουν τη ρίζα τους στις δικές μας και μόνο αποφάσεις. Οι περασμένες δράσεις μας είναι πάντα ενωμένες με τις τωρινές, αλυσοδένοντας συνεχώς αιτίες και αποτελέσματα. Αυτή η αλληλουχία εκφράζεται μέσα απο τον νόμο της Δράσης και της Αντίδρασης ή, όπως το ονομάζουν στην Ανατολή, τον νόμο του Κάρμα. Ο στόχος και πάλι είναι μέσα απ’ αυτό το νήμα να περάσει το φως της συνείδησης, ώστε να διορθώσουμε λάθη, να αναθεωρήσουμε τα όριά μας, να απελευθερωθούμε απ’ όλα όσα μας καθιστούν σκλάβους με τη συμβολική έννοια του όρου.

Σήμερα το έργο αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο, καθώς συγχέουμε πολλές φορές το καλό με αυτό που μας αρέσει, επειδή μας είναι πιο εύκολο. Στην περίπτωση αυτή δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για ηθική. Το ηθικό πάντα είναι το απαραίτητο συστατικό που μας δυναμώνει και μας δείχνει τον δρόμο για να ανακαλύπτουμε συνεχώς μικρές αλήθειες, την ομορφιά στα μικρά και στα μεγάλα, στα πιο απλά πράγματα και φυσικά μια ανώτερη φορμουλα δικαιοσύνης. Το καλό δεν μπορεί να είναι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει και τους άλλους, να συνεισφέρει θετικά στοιχεία για την κοινωνία στην οποία ζούμε. Να ενισχύει την συμβίωση και την κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων.

Η ιδέα της ένωσης επίσης είναι ο ο βασικός παράγοντας της συμβίωσης. Είναι κατ’ αρχάς να ξέρει κανείς να ζει με τον ίδιο του τον εαυτό. Είναι κάτι πολύ περισσότερο απο το να ακολουθούμε κάποιους κανόνες καλής συμπεριφοράς. Είναι να μπορούμε να εκτιμήσουμε τη διαφορετικότητα, κατανοώντας τις κυρίαρχες αιτίες που κάνουν τους ανθρώπους να είναι όπως είναι. Τότε και μόνο τότε μπορούμε να νιώσουμε χαρά και ικανοποίηση, γιατί θα έχουμε καταφέρει να επικοινωνήσουμε και να συνδεθούμε με έναν ειλικρινή τρόπο. Θα έχουμε φτάσει στο εσωτερικό των ανθρώπων γιατί θα τους έχουμε αγγίξει με την καρδιά μας. Και αυτή η δράση προϋπόθετει να μάθουμε να δρούμε από καρδιάς. Η αυθεντική ένωση στηρίζεται στην αγάπη, σ’ ένα αληθινό ενδιαφέρον για τους ανθρώπους, στη φιλανθρωπία, στην αγάπη προς την ανθρωπότητα. Ως ανθρωπότητα έχουμε μια κοινή πνευματική καταγωγή, μια κοινή μοίρα και ένα κοινό πεπρωμένο εξέλιξης!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παιχνίδια στον Καθρέπτη Φιλοσοφικά δοκίμια για τον απατηλό κόσμο, Delia Steinberg Guzman
Φιλοσοφία για τη Ζωή, Delia Steinberg Guzman
Το Κυμβάλειο / Η ερμητική Επιστήμη, Τρεις Μύστες
Φιλοσοφία στην Πράξη,Delia Steinberg Guzman