Το άρθρο 1 και το άρθρο 2 της Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η ενότητα μέσω της διαφορετικότητας

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη
Ανακάλυψέ το

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι ένα έγγραφο που σηματοδοτεί ένα ορόσημο στην ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προετοιμασμένη από εκπροσώπους όλων των περιοχών του κόσμου με διαφορετικό νομικό και πολιτισμικό υπόβαθρο, η Διακήρυξη ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στο Παρίσι στις 10 Δεκεμβρίου 1948 στο Ψήφισμα 217 A (III), ως ιδανικό κοινό για όλους τους λαούς και έθνη. Η Διακήρυξη καθιερώνει, για πρώτη φορά, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα που πρέπει να προστατεύονται σε όλο τον κόσμο και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 500 γλώσσες. Η ΟΔΑΔ αναγνωρίζεται ευρέως ότι ενέπνευσε και άνοιξε τον δρόμο για την υιοθέτηση περισσότερων από εβδομήντα συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες σήμερα ισχύουν μόνιμα σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο (όλες περιέχουν αναφορές σε αυτήν στα προοίμιά τους).

Σύμφωνα με το άρθρο 1: «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης».

Το άρθρο 2 ορίζει ότι: «Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες τις ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση».

Τα προηγούμενα άρθρα επιδιώκουν να προωθήσουν την κοινωνική συνοχή και τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και την ουσιαστική χρήση της διαφορετικότητας και της ισότητας. Από τη στιγμή που έχουν καθολική ισχύ, σημαίνει ότι εφαρμόζονται σε όλους τους ανθρώπους, πέρα από τις εξωτερικές, θρησκευτικές ή πολιτισμικές διαφορές. Επομένως, η διαφορετικότητα είναι στοιχείο ένωσης και όχι διχασμού.

Μια πρόκληση για τις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες είναι να αποδεχτούν τις πολιτισμικές διαφορές χωρίς να παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους συμβιβασμός μεταξύ των ίσων δικαιωμάτων και του δικαιώματος στη διαφορετικότητα. Εξάλλου, τα παραπάνω άρθρα βασίζονται στη διαφορετικότητα των ανθρώπινων όντων.

Δεν έχει νόημα να αρνηθούμε την ποικιλομορφία του κόσμου, αυτή άλλωστε είναι η φύση του. Κάθε έθνος, θρησκεία και κοινωνική ομάδα έχει τη δική της κουλτούρα, νοοτροπία και συνήθειες. Ενώ μερικές φορές αυτή η ποικιλομορφία φαίνεται να δημιουργεί εμπόδια στις ανθρώπινες αξίες στη ζωή μας, στην πραγματικότητα η ομορφιά του κόσμου βασίζεται σ’ αυτή την ποικιλομορφία. Απαραίτητη προϋπόθεση για τον σεβασμό της προσωπικότητας του άλλου αποτελεί η αναγνώριση της αξίας τόσο του εαυτού μας όσο και των άλλων και η αποδοχή της διαφορετικότητας ως παράγοντα που πλουτίζει και δίνει νόημα στην ύπαρξή μας.

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος και τα κοινά χαρακτηριστικά αλλά και οι διαφορές μας περισσότερο μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν. Συχνά βέβαια υπάρχει μια τάση να αντιμετωπίζουμε θετικά τους ομοίους μας (μας είναι περισσότερο οικείοι) και αρνητικά ή και απορριπτικά όσους εκλαμβάνουμε ως διαφορετικούς (μας φαίνονται ξένοι). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές που τείνουν να χαρακτηριστούν ρατσιστικές. Οι διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους δεν τους καθιστούν απαραίτητα ξένους και ότι σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητος ο σεβασμός και η αποδοχή στη διαφορετικότητα.

Η ποικιλομορφία, εξάλλου, εμπλουτίζει τον πλανήτη Γη. Όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το που βρίσκονται, ποια γλώσσα μιλάνε και τι χρώμα έχει το δέρμα τους είναι άξιοι σεβασμού. Κάθε λαός έχει αντίστοιχα ομοιότητες και διαφορές με άλλους λαούς. Οι ομοιότητες πιστοποιούν το ότι όλοι είμαστε άνθρωποι με κοινές ανάγκες και ενδιαφέροντα και οι διαφορές αναδεικνύουν τη μοναδικότητά μας και την ξεχωριστή μας ταυτότητα.

Οι παράγοντες που επιδρούν και καθορίζουν τη ζωή μας δεν είναι μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά μας και οι σωματικές μας ικανότητες αλλά και οι επιλογές μας και οι συνθήκες μέσα στις οποίες ζούμε. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις και συχνά η αρνητική τοποθέτησή μας απέναντι σε πρόσωπα που διαφέρουν από μας, μας οδηγεί λανθασμένα στο συμπέρασμα ότι «όποιος είναι διαφορετικός είναι μακρινός, ξένος, κακός…».

Ωστόσο, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι άνθρωποι με κοινά εξωτερικά χαρακτηριστικά έζησαν τελείως διαφορετικές ζωές και άνθρωποι με μεγάλες διαφορές από την πλειονότητα των ανθρώπων (όπως άνθρωποι με μεγάλη αναπηρία) κατάφεραν να αλλάξουν τον κόσμο. Κάθε άνθρωπος είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ον, με μεγάλες και ιδιαίτερες δυνατότητες, που δεν περιορίζεται σε ένα μόνο χαρακτηριστικό του, σε μία μόνο ιδιότητά του.

Αντί να θεωρούμε τη διαφορετικότητα ως εμπόδιο, μπορούμε να τη δούμε ως μία ευκαιρία να ανακαλύψει ο καθένας από εμάς τη μοναδικότητα που κρύβει μέσα του και στη συνέχεια τη μοναδικότητα που κρύβει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά. Και τότε θα καταλάβουμε ότι μοιραζόμαστε μία κοινή πνευματική φύση.

Γνώρισε τα βιβλία των Εκδόσεών Νέα Ακρόπολη
Ανακάλυψέ το
Ετικέτες: Ανθρώπινα δικαιώματα Ενότητα
Εκτύπωση

Από το ίδιο Τεύχος

Περισσότερα Άρθρα ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σχετικά Άρθρα

×